presja
  • BN-ka
    21.10.2010
    21.10.2010
    Jak najlepiej zapisać funkcjonujące w języku potocznym określenie książki z serii Biblioteki Narodowej: BN-ka czy może raczej beenka?
  • Czy odmieniać nazwiska?
    22.05.2003
    22.05.2003
    Złości mnie maniera nieodmieniania nazwisk. Dziecko przyniosło ze szkoły pięknie wypisany dyplom. Cóz z tego, skoro wstyd mi go pokazać. Na dyplomie bowiem imię jest odmienione, nazwisko zaś nie. Całość sprawia wrażenie co najmniej dziwne. Nikt nie zadał sobie trudu opracowania tekstu, by nazwisko występowało w mianowniku. Nieśmiała uwaga rzucona w towarzyskiej rozmowie wywołałą burzę. Podobno niepotrzebie się czepiam drobiazgów, skoro nawet w sądzie protokoły zawierają takie konstrukcje i nikomu to nie przeszkadza. Mnie przeszkadza! Na dowód, że nie mam racji, pokazano mi taki dokument. Rzeczywiście, było napisane (używam fikcyjnych nazwisk): „Wyrok przeciwko Mateuszowi Józefowi Młotek w sprawie Karola Zenona Wilusz”. Pokusiłam się nawet o uwagę, że nie podpisałabym takiego sądowego dokumentu, bo nazwisko nieodmienione uznałabym za obce. Śmiech rozmówców mnie ogłuszył. Podobno z sądem się nie dyskutuje. Uważam, że mam rację. Proszę o poradę, jak postąpić w sytuacji, gdy urzędowo ktoś przekręca moje nazwisko i czyni to w majestacie prawa.
  • depresyk?
    25.02.2011
    25.02.2011
    Szanowni Państwo,
    Powstała grupa „Anonimowych Depresantów” (jak Anonimowych Alkoholików). Jak nazwać chorych na depresję? Takie wyrazy tworzone są przyrostkiem -ik (paranoik, alkoholik) lub -ista (kokainista). Depresant brzmi źle i oznacza w farmakologii substancję działającą depresyjnie. Łac. -ant mamy z imiesłowu czynnego, a ktoś chory na depresję jej podlega, a nie „czyni”. Od łacińskiego depressus byłoby depres, jak kompres, profes, regresDepresyk? Depresista?
    Z poważaniem,
    Ł.Bielecki
  • odmiana na świadectwach
    13.02.2013
    13.02.2013
    W dyplomach ukończenia studiów wpisuje się ukończenie z wynikiem… i uzyskanie tytułu…. Czy poprawne jest wpisywanie wyników i tytułów w postaci nieodmienionej (przepisanej z regulaminu studiów)? Niektóre uczelnie wpisują: z wynikiem dobry, z wynikiem dostateczny, inne: z wynikiem dobrym, z wynikiem dostatecznym. Ostatnio coraz częściej dyplom potwierdza uzyskanie tytułu inżynier, tytułu magister, dawniej dyplom potwierdzał uzyskanie tytułu magistra inżyniera.
  • Przymus a obowiązek

    23.01.2022

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z pytaniem, jaka jest różnica pomiędzy słowami przymus i obowiązek. Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało, że pracuje nad ustawą wprowadzającą obowiązek szczepień, który jednak nie będzie przymusem. Jak to rozumieć?


    Z poważaniem

  • siła i przemoc
    24.11.2010
    24.11.2010
    Czy zdanie: „Krzyczy, przerywa wypowiedzi i przemocą narzuca swoje zdanie” nie brzmiałoby lepiej, gdyby przemoc zastąpić siłą, tzn. „Krzyczy, przerywa wypowiedzi i siłą narzuca swoje zdanie”? A może należy w ogóle zrezygnować z przemocy lub siły, skoro nie ma mowy o rękoczynach?
    Pozdrawiam serdecznie,
    Dorota Górnicka-Urban
  • uchetany czy uhetany?
    11.12.2013
    11.12.2013
    Szanowni Państwo,
    który zapis jest poprawny: uchetany czy uhetany, uchetać czy uhetać? Słowniki jeszcze nie notują tych wyrazów, a uzus jest zróżnicowany. Dziękuję za rozwianie wątpliwości!
    Z pozdrowieniami
    a.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego