Szanowni Państwo,
Powstała grupa „Anonimowych Depresantów” (jak Anonimowych Alkoholików). Jak nazwać chorych na depresję? Takie wyrazy tworzone są przyrostkiem -ik (paranoik, alkoholik) lub -ista (kokainista). Depresant brzmi źle i oznacza w farmakologii substancję działającą depresyjnie. Łac. -ant mamy z imiesłowu czynnego, a ktoś chory na depresję jej podlega, a nie „czyni”. Od łacińskiego depressus byłoby depres, jak kompres, profes, regres… Depresyk? Depresista?
Z poważaniem,
Ł.Bielecki

Dlaczego w słowach zakończonych na -zaur (tylko w mianowniku) nie akcentuje się tej właśnie cząstki, tylko sylabę ją poprzedzającą? Tak twierdzi słownik poprawnej polszczyzny na przykładzie dinozaura i tyranozaura (w obu akcent na -no-). Czy we wszystkich nazwach dinozaurów obowiązuje ta zasada, nawet jeśli będzie to czynszakiangozaur (Chinshakiangosaurus, znaleziony w Wikipedii)? Dotąd mi się wydawało, że prehistoryczny gad to dinoZAUR, a nie diNOzaur…

Szanowni Eksperci,
LED to skrót od Light Emitting Diode, czy wobec tego zapis lampka LED-owa jest poprawny?
Dziękuję i pozdrawiam serdecznie,
Joanna Karbowiak

Dlaczego imię Aleksandra zdrabniamy Ola? Czy jest to wynik tego, że w średniowieczu funkcjonowała także postać Oleksandra, czy może zaszedł jakiś proces językowy (np. w związku z naleciałościami gwarowymi)? Bardzo proszę o odpowiedź, bowiem nie mogę znaleźć tej informacji w żadnym źródle onomastycznym.
Ewa

Moje pytanie dotyczy haseł dlatego i dlatego że ze Słownika poprawnej polszczyzny. W jednym przypadku (gdy dlatego wprowadza zdanie podrzędne przyczynowe zaczynające się spójnikiem że) należy stawiać przecinek między dlatego i że, natomiast w drugim (spójnik złożony) należy go postawić przed całym spójnikiem albo po zdaniu podrzędnym, które wprowadza. Jak ustalić, czy ma się do czynienia z pierwszą, czy drugą sytuacją?

Dniepropetrowsk czy Dniepropietrowsk? Pierwszy wariant – jako jedyny – podaje leksykon, a także Słownik nazw własnych Jana Grzeni. Drugi wariant – również jako jedyny – podaje słownik ortograficzny.

Szanowni Państwo,
Irytuje mnie zwyczaj nadużywania od pewnego czasu wyrażenia dokładnie. Wydaje mi się, iż ta kalka z języka angielskiego (exactly) zubaża nasz i tak już jałowy język potoczny, a słyszy się ją wszędzie – nawet w radiu i telewizji, i to głównie z ust ludzi młodych, którzy chcą w ten sposób zaznaczyć swoją przynależność do… ano, do czego?
Swoim dzieciom „zabroniłem” mówienia dokładnie, zalecając takie wyrażenia, jak: oczywiście, owszem, tak jest, w rzeczy samej, zgadza się, słusznie, istotnie, a nawet (to już żartem): precyzyjnie.
Zdaję sobie sprawę, że mowa ludzka własnymi chadza drogami i nie można społeczeństwu narzucać siłą norm językowych, ale czy nie dałoby się na łamach (lub na antenie) jakiegoś publikatora wydać wojny takim prymitywizmom, jak właśnie dokładnie?
Życzę powodzenia i radości z pracy,
Zdzisław Halicki

Mam problem z odmianą nazwy miejscowości Krzymosze. W Kulturze języka polskiego (W-wa 2005) H. Jadackiej znalazłam informację o odmianie tego typu nazw (pluralia tantum, s. 73). Odmieniłabym więc w dopełniaczu Krzymoszów lub Krzymosz (podobno tak odmienia się lokalnie), ale Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce z 1981 r. podaje odmianę Krzymoszy. Która więc forma jest właściwa? I czy tę pozycję sprzed lat można uważać za aktualne źródło form fleksyjnych?

Od kilku lat w szkołach używa się ocen od 1 do 6, przy czym oficjalna nazwa dwójki to dopuszczający, tak jak trójkę nazywa się dostatecznym. Nazwa dopuszczający wydaje mi się dosyć niezręczna. A już tworzenie od niej określeń w analogiczny sposób jak przy pozostałych nazwach ocen (np. „coś jest wykonane dobrze”, „rozumiem to dostatecznie” itp.) jest wręcz zabawne. Bo czyż można powiedzieć, że coś jest zrobione dopuszczająco?

Tychy powracają jak bumerang. Mimo że eksperci poradni językowej wielokrotnie wypowiadali się na temat dopełniacza tej nazwy, ich odpowiedzi nie satysfakcjonują czytelnika gazety, w której pracuję. Otóż twierdzi on, że poprawna jest jedynie forma Tych, i domaga się dokładnego potwierdzenia, na podstawie jakich ustaleń i kiedy do języka ogólnego i do słowników trafiła forma Tychów. Niestety sama nie potrafię wskazać takiego dokumentu, czy też daty wprowadzenia oficjalnej poprawki (czytelnik twierdzi, że podobne zmiany są poprzedzone konkretnymi przepisami). Bardzo proszę o pomoc i jak najbardziej szczegółową odpowiedź.
Agata Gogolkiewicz