przenośny
  • klimat w znaczeniu przenośnym
    14.05.2001
    14.05.2001
    Szanowna Redakcjo,
    Czy poprawne jest używanie słowa klimat w znaczeniu 'atmosfera', np. „Klimat rozmów pomiędzy panami X i Y był bardzo dobry”, „Od wielu lat panuje dobry klimat we wzajemnych stosunkach polsko-niemieckich"?
    Pozdrawiam
    M.B.
  • znaczenia przenośne a cudzysłów
    21.07.2010
    21.07.2010
    Dzień dobry!
    Chciałam zapytać, który wariant jest poprawny:
    1. Ludzi tego pokroju nazwał pasożytami.
    2. Ludzi tego pokroju nazwał „pasożytami”.
  • Naturalna metaforyczność języka

    21.12.2023
    21.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawiam się, czy opisując działania podejmowane przez podmioty prawne (firmy, spółki, urzędy) prawidłowe jest stosowanie czasowników takich jak „pragnie”, „wręcza”, „może”. Spotkałem się z poglądem, że są one właściwe wyłącznie dla ludzi (spółka nie ma rąk, więc nie może nic wręczać).

    Przykładowo:

    Apple Inc. pragnie wyjaśnić, że...

    Spółka wręcza pismo...

    Urząd może zebrać informacje...

    Firma myśli, iż...


    Pozdrawiam

    Tomasz P.

  • Kogo można osierocić?
    11.12.2010
    11.12.2010
    Szanowni Państwo,
    w interia.pl przeczytałem tekst „Osierocili córkę (…) i dwie wnuczki”. Czy rzeczywiście można osierocić dorosłą osobę i wnuki?
    Z góry dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam
    Mest
  • odkuć się

    16.07.2022
    16.07.2022

    Szanowni Państwo,

    Chciałbym zapytać o pochodzenie formy "odkuć się" w znaczeniu potocznym «powetować sobie poniesione straty». W jaki sposób wyzwolenie z okowów stało się odkupieniem win?

    Z góry dziękuję

  • pałac prezydencki
    4.12.2014
    4.12.2014
    Szanowni Państwo,
    jakimi literami powinniśmy zapisywać pałac prezydencki? W znaczeniu przenośnym małymi, prawda? A gdy chodzi dosłownie o budynek (niekoniecznie ten w Warszawie)? W korpusie występują zarówno przykłady z dwiema wielkimi literami, jak i z dwiema małymi (to chyba wyklucza przypadek pierwszej wielkiej i drugiej małej). Zauważyłem jedynie (bez zaskoczenia), że po wielkie litery sięgamy chętniej w kontekście polskim.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • potop szwedzki
    17.09.2014
    17.09.2014
    Szanowna Poradnio„
    jak powinniśmy zapisywać wydarzenie zwane potopem szwedzkim? Słownik języka polskiego podaje pisownię małymi literami, ale zasady każą „przenośne, opisowe bądź poetyckie nazwy wydarzeń” zapisywać wielkimi literami.
    Z poważaniem
    A.B.
  • trzy słowa
    25.04.2009
    25.04.2009
    Dzień dobry,
    chciałabym się dowiedzieć, jak należy prawidłowo zapisać następujące słowa: lifestyle'owy (czy lifestylowy?), przenaszalność (czy przenoszalność?), non profit (czy non-profit?).
    Z góry dziękuję.
  • Tzw. ciepły guzik

    15.04.2024
    15.04.2024

    Szanowni Państwo!

    Na drzwiach autobusu zobaczyłem wezwanie: UŻYJ CIEPŁEGO GUZIKA. Sprawdziłem, żaden guzik nie jest cieplejszy od innych elementów, więc doszedłem do wniosku, że to pewnie przenośnia. Czy jednak w przypadku przenośni nie powinien ten napis wyglądać tak: UŻYJ „CIEPŁEGO” GUZIKA?

    Z poważaniem – Witold Dociekliwy

  • bedłka i betka

    11.12.2008
    11.12.2008

    3-tomowy SJP PWN-u (dodatek do Wyborczej na CD) nie zawiera słowa betka, a w haśle bedłka podaje m.in. „fraz. pot. To dla mnie bedłka «coś nie sprawia komuś trudności (…)»”. Inaczej jest w https://sjp.pwn.pl/ oraz Uniwersalnym SJP pod red. S. Dubisza, gdzie betka i bedłka to dwa rozłączne hasła, gdzie po bedłce w roli betki ślad zaginął. Czy znaczy to, że bedłka jednorazowo tylko została pomylona z betką i we wskazanym słowniku jest błąd?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego