przepraszać
  • Przepraszam
    4.11.2005
    4.11.2005
    Witam serdecznie.
    Chodzi mi o wyraz przepraszam. Czy należy ten wyraz traktować jako swego rodzaju prawo (w domyśle jakby zbiór przepisów)? Uważam, że wyraz przepraszam jest swego rodzaju nie tylko łącznikiem z osobą, wobec której jest on wypowiedziany, ale również przyznaniem się do winy czy błędu. Czy mam rację?
    Pozdrawiam,
    Maria
  • Przepraszam i zapraszam
    10.10.2016
    10.10.2016
    Szanowni Państwo,
    bardzo chciałabym się dowiedzieć, czy słowa przepraszam i zapraszam są ze sobą etymologicznie powiązane? Czy praszam tworzące te słowa pochodzi od słowa prosić?

    Z góry bardzo dziękuję za rozwikłanie moich wątpliwości.
  • Dai – Daiowi (oczywiście!)
    27.06.2017
    27.06.2017
    Chciałabym zwrócić uwagę, że w odpowiedzi na pytanie o imiona zakończone na -i jest błąd, mianowicie:
    Jeśli zaś i jest wymawiane jako j (a więc imię brzmi [daj]), to stosujemy odmianę rzeczownikową: Dai, Daia, Daiemu itd.

    Powinno być przecież Dai, Daia, Daiowi itd. Mam syna o imieniu Kai (wymawiane [kaj]), ostatnio otrzymał dyplom, na którym jego imię źle odmieniono (napisano właśnie Kaiemu), podparłam się więc Państwa wyjaśnieniem, niestety musiałam tłumaczyć również Państwa pomyłkę :-)
  • Objaśnienia zwrotów obcojęzycznych

    28.10.2021
    28.10.2021

    Dzień dobry,

    mam pytanie odnośnie poprawnego zapisu cytatów obcojęzycznych (konkretnie niemieckich), w polskim tekście, podaję dwa przykłady dla zobrazowania problemu:

    1. Kilku żandarmów puściło się biegiem wzdłuż pociągu, krzycząc: „Halt! Halt!”

    2. Gdy tylko zaspokoili swoją ciekawość, wyrazili na głos zdziwienie: „Was?! Das sind Polen?

    W którym miejscu powinnam umieścić tłumaczenie powyższych słów/wypowiedzi? Czy polskie tłumaczenie również ująć w cudzysłów z zachowaniem znaków interpunkcji?

  • Ponownie o Misiu Yogi
    27.09.2018
    27.09.2018
    Szanowna Pani Profesor,
    bardzo dziękuję za odpowiedź na moje pytanie o Misia Yogi. Nie znalazłam w niej jednak rozstrzygnięcia dylematu, czy piżama może być w Misie Yogi (w słowniku jest tylko Miś Yogi w liczbie pojedynczej), czy w misie Yogi (misie małą literą). Będę bardzo wdzięczna za wyjaśnienie.

    Z wyrazami szacunku
    Magda Weiss
  • Serdeczne życzenia!
    15.01.2008
    15.01.2008
    Witam serdecznie!
    Czy sformułowanie Serdeczne życzenia jest poprawne? Tak mówić, po uprzednim wyczytaniu listy imion osób, które obchodzą w danym dniu imieniny, ma w zwyczaju spiker w radiowej „Jedynce”. Moim zdaniem zawsze życzy się komuś czegoś, np. zdrowia, dlatego też Serdeczne życzenia bardzo mnie rażą. Z drugiej strony w ten sposób życzenia składa bardzo wiele osób, że wskażę tu chociażby prof. Bralczyka.
    Łączę serdeczne życzenia ;)
  • Andrzejki i jasełka
    2.12.2005
    2.12.2005
    Andrzejki i jasełka. Bez liczby poj. W dop. andrzejek i jasełek. Tak mówi słownik. Więc bez rodzaju? Skąd się wzięła nazwa jasełka? Andrzejki od dnia św. Andrzeja – ale dlaczego w obu przypadkach nazwa jest liczbą mnogą? Przepraszam, że kilka pytań, ale wokół jednego tematu…
  • Antarktydzianie?

    8.05.2019
    27.02.2017

    Szanowni Państwo,

    zachodzę w głowę, jak poprawnie nazwać hipotetycznych mieszkańców Antarktydy (np. w utworze z gatunku fantastyki) – Antarktyjczycy, Antarktydzi (przez analogię do Atlantydów) czy też może Antarktyd(i)anie? Czy miejscem ich zamieszkania byłby zatem kontynent antarktyczny, czy też może antarktydzki?


    Z poważaniem

    „Zocha”

  • aspekt czasowników
    14.10.2002
    14.10.2002
    Szanowni Państwo,
    Zawsze sądziłem, że aspekt jest cechą czasownika, a nie kwestią jego odmiany (podobnie jak rzeczownik „ma rodzaj”, a nie „odmienia się przez rodzaj”), i że owszem, czasowniki łączą się w pary aspektowe, ale nie oznacza to, że każdy swoją parę mieć musi. Tymczasem moje dziecko oznajmiło mi właśnie – tak uczone w szkole – że to jest „odmiana przez aspekt”. Nie wierzyłem, sprawdziłem, rzeczywiście ma w zeszycie napisane: „Czasowniki odmieniają się przez aspekt”.
    Dla mnie różnica jest zasadnicza. Według mojego dotychczasowego rozeznania wziąć i brać to były dwa czasowniki, wprawdzie skojarzone w parę, ale osobne. Jeśli natomiast miałaby to być odmiana, to byłby to jeden i ten sam wyraz (tyle że właśnie odmieniany). Tylko która forma będzie wtedy podstawową – wziąć będzie brać odmienionym przez aspekt, czy też brać będzie odmienionym przez aspekt wziąć?
    Poza tym jeśli to jest rzeczywiście odmiana, to wynikałoby z tego, że każdy czasownik (poza ewentualnymi wyjątkami) da się odmienić. Tu lista wyjątków byłaby chyba nazbyt długa, bo jak „odmienić” przez aspekt czasowniki: zobaczyć, dojrzeć, powłóczyć, siedzieć, mianować, wisieć, ciąć, rwać, drzeć, gadać, utkać (np. gobelin), pognać (dokądś), strzyc, biec, prać, ciec, płukać, razić, spacerować, bawić się, kołowacieć, kochać, lubić, szanować, podkochiwać się
    Proszę o pomoc, bo dziecko zadaje mi coraz trudniejsze pytania, a ja nie wiem, jak odpowiedzieć. Szukałem trochę po książkach (np. w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny nie tylko dla młodzieży, str. 406) i raczej przyznałbym rację sobie, a nie nauczycielce, niemniej wolałbym zweryfikować swoją interpretację u źródła, zanim zacznę przestawiać dziecko, bo może to ja coś wiem nie tak, jak trzeba.
    Serdecznie dziękuję.
  • Basy, tenory – ponownie
    2.12.2015
    2.12.2015
    Szanowna Pani Profesor,
    dziękuję za odpowiedź na pytanie o basy i tenory, ale rzecz w tym, że WSO PWN podaje właśnie dwie formy mianownika liczby mnogiej: tenory albo tenorzy w zależności od znaczenia i druga część mojego poprzedniego pytania dotyczyła właśnie tego, w jakich kontekstach używać jednej, a w jakich drugiej formy, bo różnica znaczeniowa nie jest dla mnie wyrazista.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego