przymus
  • Przymus a obowiązek

    23.01.2022

    Szanowni Państwo,

    zwracam się z pytaniem, jaka jest różnica pomiędzy słowami przymus i obowiązek. Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało, że pracuje nad ustawą wprowadzającą obowiązek szczepień, który jednak nie będzie przymusem. Jak to rozumieć?


    Z poważaniem

  • a nawet, lub raczej

    1.06.2023
    1.06.2023

    Szanowni Państwo!

    Zwracam się z pytaniem co do poprawnej interpunkcji w przypadku użycia wyrażenia „a nawet”. Przykładowe zdanie: „Przynosi ulgę, zmniejsza ból, a nawet przygnębienie”. Czy przed tym wyrażeniem powinno stawiać się przecinek? Czy jest to zależne od kontekstu? Jak to wypada w kontekście podobnych zwrotów, np. „lub raczej”? Będę wdzięczny za odpowiedź.

    Pozdrawiam!

  • Kompulsyjny czy kompulsywny?
    11.02.2019
    11.02.2019
    Od pewnego czasu w języku polskim upowszechnił się przymiotnik kompulsyjny, co widać m.in. po tytułach książek: Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne lub Terapia zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego dzieci i młodzieży. Według mnie jest on nieuzasadniony etymologicznie – w przeciwieństwie do znanego od lat przymiotnika kompulsywny (ang., fr. compulsive, łac. compulsivus). Proszę o krótki komentarz w tej sprawie.
  • kompulsywny
    9.01.2003
    9.01.2003
    Interesuje mnie, co oznacza wyraz kompulsywny (kompulsywność).
  • Co znaczy powinien?
    5.05.2003
    5.05.2003
    Szanowni Państwo!
    Jaki stopień nakazu zawiera w sobie słowo powinien? Czy oznacza, że ktoś jest zobowiązany do wykonania jakiejś czynności, czy też pozostawione to jest jego decyzji? Czy więc powinien coś zrobić oznacza raczej, że może coś zrobić, czy też, że musi to zrobić?
    Czy określenie należy coś zrobić jest równoznaczne z powinno się coś zrobić, czy też należy niesie w sobie silniejszy nakaz?
    Pozdrawiam
    Kazimierz Chłobowski
  • każualowa moda
    9.06.2014
    9.06.2014
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać, czy przerażenie, jakie odczuwam w związku z rozprzestrzenianiem się słowa każualowy (używanego np. na blogach związanych z modą, w celu określenia typu odzieży swobodnej, codziennej, mniej formalnej) jest uzasadnione?
    Z wyrazami szacunku
  • na pole, czyli na dwór
    16.05.2006
    16.05.2006
    Dlaczego krakowskie wyjść na pole ma status regionalizmu, a warszawskie wyjść na dwór – normy ogólnopolskiej? Dlaczego nie po równo albo wręcz odwrotnie? Tam, gdzie się wychodzi na pole – a czasem jest to i ze 200 km od Krakowa – wychodzenie na dwór nie jest alternatywą, tylko abstrakcją, a pewnie jeszcze bardziej było tak w czasach, kiedy hierarchizowano te formy. Czy ta nierówność jest nie do ruszenia? Czy na pole może jeszcze liczyć na nobilitację?
  • Nudny
    30.03.2016
    30.03.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się nad etymologicznym powiązaniem słów nudność i nuda. Szczególnie daje do myślenia frazeologizm nudny jak flaki z olejem, w którym chyba nie chodzi o to, że flaki z dodatkiem oleju są tak mało interesującą potrawą, ale że tłuste flaki w połączeniu z olejem oznaczają niezwykle tłuste danie, a więc mogące powodować nudności. Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • o astrachanach i barometrze
    11.02.2014
    11.02.2014
    Czy wyrażenie barometr spadł jest poprawne? Pamiętam, że w dzieciństwie często zwracano nam uwagę, by nie mówić termometr spadł, a temperatura spadła. Po latach odnalazłem owo wyrażenie w słowniku Doroszewskiego, uznałem więc, że wszystko jest z nim w porządku. Wtedy nasunęło mi się drugie pytanie: czy można mówić tak o barometrze sprężynowym, w którym wartość ciśnienia pokazuje wskazówka? Czy raczej w odniesieniu barometru cieczowego, w którym podnosi się lub opada słupek rtęci?
  • Pío Baroja y Nessi
    27.10.2010
    27.10.2010
    Szanowni Eksperci,
    Pío Baroja y Nessi to dosyć znany XX-wieczny pisarz hiszpański, tworzący w jednym nurcie m.in. z Josém Ortegą y Gassetem. Jak go odmieniać? D. Barojy, Baroi, Barochy, Barohy?, C. Baroje, Baroi, Barosze, Baroże? Być może Baroja powinno pozostać nieodmienne – tylko że wówczas postać DB. Pío Baroja y Nessiego sugerowałaby mianownik Pío Baroj y Nessi.
    Michał Gniazdowski
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego