-
bociany w bierniku21.10.201421.10.201415 października odbył się dolnośląski konkurs „Dolny Ślązaczek”. W jednym z pytań należało określić, w którym przykładzie rzeczownik bocian przybiera formę biernika. Mój największy problem dotyczył przykładów, w których biernik brzmi tak samo jak mianownik: „Bociany zbudowały gniazdo”, „Bociany widziały gniazdo”. Uprzejmie proszę o wytłumaczenie, w jaki sposób rozpoznawać odmianę przez te dwa przypadki?
-
chyba raczej18.01.200918.01.2009Dzień dobry,
pytanie dotyczy poprawności używania zwrotu chyba raczej. Czy jest jakiekolwiek zdanie, gdzie ww. zwrot ma swoje uzasadnienie, brzmi logicznie i nie jest błędem językowym??
Pozdrawiam
gwidon mazanowski -
Civitas Schinesghe29.05.201529.05.2015Szanowni Państwo,
Civitas Schinesghe to nazwa zawarta w dokumencie Dagome iudex, określająca zasięg granic państwa Mieszka I, a zatem odnosząca się do Państwa Gnieźnieńskiego. Jaka jest etymologia wyrazu Schinesghe? Jak należy go wymawiać i jak go przetranskrybować, używając wyłącznie polskich znaków? [Szinesge], [Szinezge], a może [Szineske]?
Wreszcie – jak słowo to ma się do łacińskiego wyrazu Gnesna? Dlaczego w tekście pisanym łaciną ( w Dagome iudex) nie użyto własnie określenia łac.?
-
co (,) jeśli
19.10.202119.10.2021Szanowni Państwo,
chciałam dopytać o interpunkcję w zdaniach ze sformułowaniami: "co(,) jeśli", "a co(,) jeśli". Np. "Zastanwiam się, co(,) jeśli...". Z dwóch porad, jakie znalazłam w Poradni (linki poniżej), zdaje się wynikać co innego:
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/A-co-jesli;16092.html
https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Pytanie-tylko-co-jesli;16699.html
Przy okazji bardzo proszę, aby w odpowiedzi nie tytułować mnie "internautką". Z góry dziękuję!
-
czy… czy…23.09.201223.09.2012Wertując słowniki, spotykam niezgodności między nimi. Niestety, z reguły dotyczą tych samych przykładów, a co więcej, zdarza się, że ten sam autor w innym miejscu twierdzi coś zupełnie przeciwnego. Przykład:
Polański, Szopa, Podręcznik polskiej interpunkcji:
Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy, czy chory.
Rodzice pytali mnie, czy jesteś zdrowy czy chory.
Wstęp do SO PWN:
Ćwiczył zawsze, czy był zdrowy czy chory.
Rodzice pytali mnie, czy jesteś zdrowy, czy chory.
Gdzie jest błąd? -
Czy mogę od pana ogień? 6.05.20196.05.2019Dzień dobry,
bardzo proszę o odpowiedź, dlaczego pytanie Czy mogę od pana ogień? jest „niegramatyczne” (pytanie dotyczy znanej piosenki zespołu Pablopavo i Ludziki: I podchodzi, dziewczyna, i pyta czy Mogę od pana ogień? A ty wiesz, że to niegramatycznie) Czy musi być ognia?
Dziękuję za odpowiedź.
-
Czy mogę od pana ogień?9.05.20199.05.2019Dzień dobry,
od dłuższego czasu nurtuje mnie niegramatyczność pytania Czy mogę od Pana ogień? w piosence zespołu Pablopavo i Ludzki: I podchodzi, dziewczyna, i pyta czy/ Mogę od pana ogień?/ A ty wiesz, że to niegramatycznie,/ tylko popiół masz. Jak należałoby zadać to pytanie, żeby było „gramatycznie”?
Bardzo dziękuję za odpowiedź.
-
Dwa dylematy językowe
1.01.20241.01.2024Szanowna Redakcjo,
czy wyrażenia znajdujące się w powszechnym użyciu: „traktować kogoś z wyrozumieniem” oraz „traktować kogoś z wyrozumiałością” znaczą to samo?
Jeśli mogę wtrącić mój drugi językowy dylemat: stosujemy zwrot„nie rozumiem pytania” ale dodając partykułę z przysłówkiem „nie bardzo” zmieniamy przypadek rzeczownika na „nie bardzo rozumiem pytanie”. Czy jest to poprawne?
Z wyrazami szacunku
Maciej
-
elfy i elfowie4.02.20024.02.2002Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:
Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.
Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?
Z tolkienowskim pozdrowieniem,
Ruginwaldus -
Ex libris
2.10.20202.10.2020Szanowni Państwo,
chciałbym pytania dotyczące ekslibrisu. Wyrażenie ex libris znaczy 'z ksiąg/książek/księgozbioru', zatem powinno logicznie łączyć się z dopełniaczem (kogo? czego?), jednak często można zauważyć brak odmiany na różnego rodzaju pieczątkach, naklejkach. Stąd moje trzy pytania:
1. Czy brak odmiany (mianownik) jest błędem?
2. Czy można używać zwrotu łacińskiego i odmiany polskiej?
3. Czy należy używać jedynie jednego języka - albo łaciny, albo polskiego?