płaszczyć
  • nie czarny, ale i nie szary
    4.09.2012
    4.09.2012
    Dotyczy pisowni nie, a konkretnie w zdaniu:
    Opatulony w wełniany płaszcz, nie czarny, ale i nie szary – z wielobarwnym szalikiem, który zacisnął się na szyi, z czapką ściśle przylegającą do głowy, na której końcówce wisiał niezdarny frędzel – szedłem w zamyśleniu, wpatrując się w kolejne metry dzielące mnie od dworca PKP.

    Chodzi o nie czarny i nie szary. Czy tak jest prawidłowo, czy pisane łącznie?
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • przebrać strój
    28.03.2008
    28.03.2008
    Na pewnym internetowym forum zostałem zaatakowany w związku z napisaniem następującego zdania: „…ale żeby zapomnieć przebrać strój?”. Za SJP: „przebrać' – zmienić komuś lub sobie jakąś część ubioru”. Rozumiem różnicę między słowem przebrać z użyciem zaimka zwrotnego i bez jego obecności, dlatego też napisałem przebrać strój (czyli zmienić swój dotychczasowy strój) zamiast przebrać się w jakiś inny strój.
  • Chóralny a chórowy
    15.03.2017
    15.03.2017
    Szanowni Państwo,
    co jest chórowe, a co chóralne?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Dialekt małopolski
    31.03.2017
    31.03.2017
    Szanowni Państwo,
    mam kilka pytań dotyczących gwary krakowskiej (dialektu małopolskiego).

    1) Czy zwrot ubierać kurtkę można przypisać do tejże gwary? Staram się dbać o język polski i myślałem, że to po prostu błąd i należy mówić o zakładaniu kurtki.
    2) Czy w innych regionach Polski nie mówi się auto na samochód? Bardzo mnie to zdziwiło.
    3) Czy mówienie w stylu czepak zamiast trzepak można usprawiedliwić gwarą? Jak to jest z tą dopuszczalnością gwarową?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Jeśli jest więcej niż jeden mikołaj
    11.12.2018
    11.12.2018
    Mówi się: Mikołaje wyjechali czy Mikołaje wyjechały?
  • Kabaty
    20.10.2009
    20.10.2009
    Witam,
    ostatnio ze znajomymi miałam dylemat dotyczący odmiany słowa Kabaty. Samo słowo kabat oznacza odmianę surduta, więc jeśli nazwa Kabaty wywodzi się od niego, co wydaje się logiczne, forma dopełniacza powinno brzmieć Kabatów. Na przykład „Nie mogę znaleźć Kabatów na planie”. Tymczasem większość osób używa w dopełniaczu formy Kabat. Moje pytanie: czy obie wariacje są prawidłowe? Czy też któraś z nich (która?) jest preferowana?
  • różności
    19.12.2005
    19.12.2005
    1. Spotkamy się wpół do siódmej.
    2. Spotkamy się o wpół do siódmej.
    3. Spotkamy się pół do siódmej.
    4. Spotkamy się o pół do siódmej.
    Internet czy internet?
    Ubrałem spodnie czy założyłem spodnie (kapcie, pidżamę)?
  • Święty Mikołaj i Myszka Miki
    21.12.2004
    21.12.2004
    Krótkie i bardzo na czasie pytanko: czy piszemy święty Mikołaj, czy Święty Mikołaj? Zaryzykuję i powiem, że ani razu nie widziałem pierwszego wariantu (kiedy święty było napisane pełnym słowem), a mnie się wydaje, że zgodnie z regułami poprawnościowymi właśnie pisanie święty małą literą jest w tym wypadku poprawne.
  • Wartość stylistyczna i pochodzenie końcówek mianownika liczby mnogiej rzeczowników męskich

    13.02.2021
    13.02.2021

    Jak to się stało, że w języku polskim wykształciły się aż trzy końcówki liczby mnogiej w rodzaju męskim: (1) osobowe i godnościowe -owie, (2) godnościowe bądź archaizujące -y/-i (zależnie od spółgłoski wygłosowej), wreszcie (3) zwykle deprecjacyjne i/lub nieżywotne -i/-y (zależnie od spółgłoski wygłosowej, z repartycją częściowo odwrotną niż w 2)

    Np. (1) aniołowie (2) anieli (3) anioły – w ost. przypadku akurat bez odcienia deprecjacyjnego.

    Dziękuję za naświetlenie tematu,

    Łukasz

  • W czym mogę pomóc?
    6.09.2014
    6.09.2014
    Nie znoszę, kiedy zaraz po wejściu do sklepu ekspedienci pytają mnie: „W czym mogę pomóc?”. Nawet na dworcu kolejowym w Międzyzdrojach chodzą wynajęte studentki w jaskrawych kamizelkach z takim właśnie napisem. Gdzie się nie ruszyć – ktoś oferuje mi pomoc. Czy jest to właściwe zapytanie w takich sytuacjach? A gdybym miał np. składnicę złomu i zauważył, że ktoś czegoś szuka wśród hałd metalu. Powinienem pytać, czy mogę w czymś pomóc, czy po prostu: „Czego pan tu szuka?”. Trochę to nieeleganckie…
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego