r.m.
  • zabicie powietrzem
    24.02.2013
    24.02.2013
    Szanowni Państwo,
    chciałabym poprosić o pomoc w odnalezieniu jakiegoś wytłumaczenia, skąd się wzięło określenie paraliżu jako „zabicia powietrzem”. Znalazłam je w słowniku M. Samuela Bogusława Linde, Lwów 1860 r., pod hasłem powietrze i paraliż, ale nie jest tam dokładnie wyjaśnione, dlaczego akurat na paraliż zwykło się tak mówić.
    Będę wdzięczna za jakikolwiek trop!
  • zaczym
    18.04.2012
    18.04.2012
    Dzień dobry.
    Mam problem ze znaczeniem słowa zaczym, które w słowniku języka polskiego nie występuje, ale znaleźć je można w literaturze i dokumentach (np. w Quidam Cypriana Kamila Norwida czy w Traktacie wieczystej przyjaźni pomiędzy Rosją a Rzecząpospolitą z 1768 r.). Czy w tym wypadku jest to wyłącznie regionalne znaczenie? Czy jest to poprawne użycie tego słowa?
    Z poważaniem
    Marek Bor
  • Zagadkowe konwolwenta

    28.11.2021
    28.10.2021

    Szanowni Państwo,

    mam problem ze słowem „konwolwenta”. Znalazłem je w słowniku ortograf. zupełnie przypadkiem i zaintrygowało mnie znaczenie. Sprawdzałem w różnych słownikach – od staropolskiego, przez XVII-wieczny, Lindego, „trojaczki”, Doroszewskiego aż po współczesny 50-tomowy – bez skutku. Sądzę, że może pochodzić od łac. „convolvere”, ale to wcale nie musi współgrać ze znaczeniem w polszczyźnie. Czy byliby Państwo w stanie pomóc mi w rozwiązaniu zagadki?

    Z wyrazami szacunku

    Marcin Fastyn

  • Zapis wielkości liczbowych
    3.04.2016
    3.04.2016
    Szanowni Państwo,
    w tekście naukowym, który redaguję, występuje wiele liczebników. W jaki sposób zapisać je poprawnie: słownie czy cyframi?
    Podam kilka przykładów:
    1. … zmiany przyniósł okres zaczynający się ponad 6000 lat temu, trwający około 3000 lat… – czy może sześć tysięcy albo 6 tysięcy?
    2. W okresie neolitu (6.5 – 3.8. tys. lat temu)
    3. … w starszej epoce kamienia (paleolit), trwającej od około 230 000 r. p.n.e. do około 440 r. p.n.e.

    Uprzejmie proszę o pomoc.
  • zbić kotlety
    4.02.2009
    4.02.2009
    Proszę o ocenę wyrażenia zbicie kotletów. Kilka osób (spoza Małopolski) bardzo zdziwiła taka forma, a z drugiej strony poszukiwania w Internecie dają całkiem sporo trafień.
  • Zbieg znaków interpunkcyjnych i nie dość że
    1.02.2016
    1.02.2016
    Szanowni Państwo,
    czy jeśli treść całego zdania znajduje się w nawiasie i kończy znakiem zapytania, wielokropkiem lub wykrzyknikiem, to należy na końcu postawić kropkę? Wydaje mi się, że nie. Przykład:
    „…koniec zdania. (Może warto by narysować szachownicę?)”.
    Jeszcze jedna wątpliwość, związana z przecinkiem:
    Nie wiem, czy wynika to z tego, czy z tamtego, dość(,) że nie znajduję…
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • zezwolenie a pozwolenie
    14.06.2004
    14.06.2004
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, na czym polega różnica między wydaniem zezwolenia a wydaniem pozwolenia. Jestem pracownikiem administracji publicznej i moja praca polega m.in. na wydawaniu pozwoleń na prowadzenie połowów naukowo-badawczych. Kwestie te reguluje ustawa o rybołówstwie z 19 lutego tego roku (Dz. U., nr 62). W poprzedniej ustawie z 6 września 2001 r. mówi się o wydawaniu zezwoleń. Czy ta zmiana ma istotne znaczenie?
  • Ziemia Lubuska
    17.09.2002
    17.09.2002
    W Nowym słowniku ortograficznym PWN (1997) pod hasłem ziemia wśród przykładów umieszczono: ziemia lubuska (małymi literami). Słownik poprawnej polszczyzny PWN (1997) pod tymże hasłem podaje przykłady: ziemia krakowska itp., ale: Ziemia Lubuska. Na naszym terenie jest to sprawa dość ważna, bo brak zgody co do pisowni prowadzi do tego, że piszemy raz tak, raz tak. Nie jest pewne, czy chodzi tu o nazwę historyczną (historyczny gród Lubusz leży w Niemczech i tamże ewentualna Ziemia Lubuska), czy administracyjną, oznaczającą teren województwa zielonogórskiego, a obecnie lubuskiego (od początku swego istnienia granice tego województwa zmieniały się wielokrotnie). Niektórzy próbują uniknąć tego problemu, używając nazwy „środkowe / Środkowe Nadodrze”, ale i ta nazwa jest nieostra, a przy tym natychmiast znowu jest problem z pisownią.
    Bardzo proszę o pomoc.
    Przepraszam, ostatnio co chwila zwracam się o pomoc i być może strasznie zabieram czas; to dlatego, że dopiero niedawno „odkryłam” istnienie takiej poradni i pozbywam się wszystkich nagromadzonych wątpliwości, których dotychczas nie było sposobu rozwiać.
    Pozdrowienia.
  • ziuziać

    16.10.2023
    16.10.2023

    Dzień dobry,

    jaka jest etymologia słowa ziuziać? W mojej rodzinie od pokoleń mówi się tak do dzieci, aby spały ("Ziuziaj!"). Jeśli chodzi o uzus, Internet wskazuje jedynie kołysankę z ciechanowskiego przytoczoną przez Jadwigę Milewską w miesięczniku Wisła (1901 r.), jednak kontekst jest mniej pieszczotliwy:

    "Oj ziuziaj mi, ziuziaj, ty podły bachorze/ Com ja cie nalazła, osiwając zboze /Oj ziuziaj-ze, ziuziaj, choć na goły ziemi, Marne mas przy sobie (lub: mama cie kołyse".

  • zombie
    25.06.2012
    25.06.2012
    Szanowni Państwo,
    będę wdzięczny na rozwianie kilku wątpliwości związanych z wyrazem zombie:
    1. Czy powinno się go zapisywać po angielsku, czy też w postaci spolszczonej, zombi?
    2. Czy należy go odmieniać?
    3. Jak powinno się go zapisywać w liczbie mnogiej? Z angielska, zombies, czy nieodmiennie, jak w liczbie pojedynczej?
    4. Jaki to właściwie jest rodzaj, męski czy nijaki? Ten zombie czy to zombie? Zombie szli czy Zombie szły?
    Serdecznie pozdrawiam
    M.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego