r.��.
  • Wyszkonki Kościelne
    31.01.2017
    31.01.2017
    Moje pytanie wydać się może banalne, ale chodzi o odmianę nazwy miejscowości Wyszonki Kościelne. W dopełniaczu przyjęło się w naszym regionie mówić Wyszonk Kościelnych, ale mnie się wydaje, że poprawnie będzie Wyszonek Kościelnych.

    Toczy się wiele sporów o tę odmianę, dlatego proszę bardzo o wyjaśnienie tej kwestii.

    Bartosz Ksepka
  • W złożeniach liczebnikowo-przymiotnikowych zawsze półtora…
    2.10.2018
    2.10.2018
    Szanowni Państwo
    Półtoragodzinny? Dlaczego tak? Półtoragodzinny – taki zapis w SJP PWN. Czy nie powinno być raczej – półtorejgodzinny, skoro mówimy/piszemy półtorej godziny? Rok – półtora roku, godzina – półtorej godziny (wyraźne zróżnicowanie ze względu na rodzaj), a tymczasem i półtoraroczny, i półtoragodzinny jednakowo.
    Będę wdzięczna za wyjaśnienie,
    z pozdrowieniami – stała czytelniczka Poradni
  • XVII Polsko-Niemieckie Kolokwium Prawników Administratywistów, ale: polsko-niemieckie kolokwium prawników administratywistów
    12.04.2019
    12.04.2019
    Dzień dobry
    Chciałabym zapytać o zasadność użycia wielkich liter w zdaniu: Warto odwołać się do tradycji Polsko-Niemieckiego Kolokwium Prawników Administratywistów. Czy przy odwoływaniu się do konkretnego (numerowanego) wydarzenia powinniśmy użyć wielkich liter czy małych liter? Czy takie same zasady obowiązują, jeśli powołujemy się na kolokwium, sympozjum lub konferencję, ale bez wskazywania konkretnego wydarzenia (np. jednego z wielu cyklicznych) lub jak w zdaniu powyżej?
    Z góry dziękuję.
  • zabicie powietrzem
    24.02.2013
    24.02.2013
    Szanowni Państwo,
    chciałabym poprosić o pomoc w odnalezieniu jakiegoś wytłumaczenia, skąd się wzięło określenie paraliżu jako „zabicia powietrzem”. Znalazłam je w słowniku M. Samuela Bogusława Linde, Lwów 1860 r., pod hasłem powietrze i paraliż, ale nie jest tam dokładnie wyjaśnione, dlaczego akurat na paraliż zwykło się tak mówić.
    Będę wdzięczna za jakikolwiek trop!
  • Zabużanin
    20.09.2006
    20.09.2006
    Pytanie dotyczy słowa Zabużanin (zabużanin). Dziwnie to wygląda w słownikach PWN. SO 2004 tylko Zabużanin (mieszkaniec Zabuża). NSPP 2003 pod Zabuże – Zabużanin i osobne hasło zabużanin. SPP 2004 tylko zabużanin (bez definicji). Sprawę wydaje się porządkować WSO 2006: Zabużanin (mieszkaniec Zabuża), zabużanin (mieszkaniec terenów położonych za Bugiem). Ale SPP 2004 Grzeni podaje: „Zabużanin to ktoś, kto pochodzi zza Buga lub mieszka za Bugiem (…) częsty błąd: pisownia małą literą !zabużanin”.
  • zachodźca
    19.04.2001
    19.04.2001
    Proszę o wyjaśnienie określenia „zachodźca”.
    Bardzo pilne!
    Z poważaniem
    Marek
  • zaczym
    18.04.2012
    18.04.2012
    Dzień dobry.
    Mam problem ze znaczeniem słowa zaczym, które w słowniku języka polskiego nie występuje, ale znaleźć je można w literaturze i dokumentach (np. w Quidam Cypriana Kamila Norwida czy w Traktacie wieczystej przyjaźni pomiędzy Rosją a Rzecząpospolitą z 1768 r.). Czy w tym wypadku jest to wyłącznie regionalne znaczenie? Czy jest to poprawne użycie tego słowa?
    Z poważaniem
    Marek Bor

  • Zagadkowe konwolwenta

    28.11.2021
    28.10.2021

    Szanowni Państwo,

    mam problem ze słowem „konwolwenta”. Znalazłem je w słowniku ortograf. zupełnie przypadkiem i zaintrygowało mnie znaczenie. Sprawdzałem w różnych słownikach – od staropolskiego, przez XVII-wieczny, Lindego, „trojaczki”, Doroszewskiego aż po współczesny 50-tomowy – bez skutku. Sądzę, że może pochodzić od łac. „convolvere”, ale to wcale nie musi współgrać ze znaczeniem w polszczyźnie. Czy byliby Państwo w stanie pomóc mi w rozwiązaniu zagadki?

    Z wyrazami szacunku

    Marcin Fastyn

  • Zagadkowy cywił

    6.05.2023
    6.05.2023

    Szanowni Eksperci,

    Julian Tuwim w wierszu z 1936 r. „Gwiżdżąc sobie a muzom na ulicy poeta rozmyśla o kompetencjach władzy” użył kilkakrotnie wyrazu cywił zamiast spodziewanego cywil (np. „Cywił ci ja, cywił, / Piękna to pozycja, / Dla mnie nie jest żandarm, / Dla mnie jest policja!”). Czy taki zapis to inwencja poety, czy też faktycznie istniała kiedyś taka oboczność? Nie znalazłem wyrazu cywił w żadnym ze znanych mi słowników.

    Z wyrazami szacunku

    Piotr Albin Michałowski

  • zapis cyfrowy na początku zdania
    21.12.2012
    21.12.2012
    Szanowni Państwo,
    spotkałem się z wieloma opiniami, iż nie należy zaczynać zdania od cyfry. Pytanie moje więc brzmi: czy zgodnie z zasadami poprawnej polszczyzny możemy rozpoczynać zdania od cyfry? Na przykład: „17 lipca 1875 urodził się wielki poeta”. Czy może poprawniej brzmiałoby zdanie: „Dnia 17 lipca 1875 urodził się wielki poeta”.
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego