spaść
  • o astrachanach i barometrze
    11.02.2014
    11.02.2014
    Czy wyrażenie barometr spadł jest poprawne? Pamiętam, że w dzieciństwie często zwracano nam uwagę, by nie mówić termometr spadł, a temperatura spadła. Po latach odnalazłem owo wyrażenie w słowniku Doroszewskiego, uznałem więc, że wszystko jest z nim w porządku. Wtedy nasunęło mi się drugie pytanie: czy można mówić tak o barometrze sprężynowym, w którym wartość ciśnienia pokazuje wskazówka? Czy raczej w odniesieniu barometru cieczowego, w którym podnosi się lub opada słupek rtęci?
  • różności
    15.11.2001
    15.11.2001
    Szanowna Redakcjo,
    1. Mam kłopot z wyrażeniem w międzyczasie. Wydaje się, że już na dobre zadomowiło się w języku, i to nie tylko potocznym. Czy nadal jest ono niepoprawne, czy też jest już dopuszczalne w języku literackim i można go użyć w książce? Trudno je czymś zastąpić.
    2. Jaka jest poprawna forma wyrażeń typu 14,5 tony bomb / 14 ton bomb oraz spadło 1054 bomb / spadły 1054 bomby?
    3. Uchodźctwo czy uchodźstwo? Mam dwa słowniki i każdy podaje co innego (PWN versus Ossolineum).
    4. Jaka powinna być forma czasownika w wyrażeniu „Bell P-39Q Airacobra został przydzielony…” / „Bell P-39Q Airacobra została przydzielona…”. Bell to nazwa producenta, P-39Q – oznaczenie fabryczne, a Airacobra to nazwa własna tego samolotu.

    Pozdrawiam serdecznie.
  • Spadające nieszczęścia
    5.07.2018
    5.07.2018
    Czy poprawne są związki frazeologiczne:
    Spadło na nas pasmo nieszczęść.
    Spadła na nas seria nieszczęść.
  • imiesłowowy równoważnik zdania
    16.11.2012
    16.11.2012
    Czy prawidłowe są następujące zdania:
    1. Uprawiając tę roślinę, możecie być narażeni na wizytę kretów.
    2. Upiekła ciasto, chcąc zrobić mu przyjemność.

    Ad. 1. Zdanie podrzędne jest zdaniem okolicznikowym czasu, więc jest zbudowane prawidłowo.
    Ad. 2. Czy nie jest tak, że czynności nie są jednoczesne? Przecież to, że chciała zrobić mu przyjemność, jest wcześniejsze niż to, że upiekła ciasto. Więc zdanie jest nieprawidłowe. Czy zdania przyczynowe mogą być wyrażane przy pomocy imiesłowów na -ąc?
  • kto czy co?
    6.06.2011
    6.06.2011
    Dzień dobry!
    Niedawno, gdy czekałam na spóźniający się autobus, postanowiłam te dwa przystanki przejść na piechotę. W pewnym momencie pomyślałam: „Ciekawe, co będzie szybciej. Ja czy autobus?”. I w tym momencie ogarnęła mnie wątpliwość, co do słowa co. Jak by dobrze wyrazić to pytanie?
    Pozdrawiam
  • miasto Nowy Jork

    26.05.2023
    26.05.2023

    Dzień dobry,

    jak powinno się odmieniać: „W mieście Nowym Yorku spadła przestępczość”, czy „W mieście Nowy Jork spadła przestępczość”.

    Dziękuję

    Czytelniczka

  • Co najmniej minus 10 stopni
    26.02.2016
    26.02.2016
    Szanowni Państwo,
    w języku potocznym często słyszę, że jest co najmniej -10 stopni, kiedy ktoś ma na myśli, że jest -10 stopni lub mniej. Przyznam, że lekko mnie to kłuje. Wolę mówić, że jest co najwyżej -10 stopni lub że jest co najmniej 10 stopni mrozu.
    Czy uważają to Państwo za objaw puryzmu i zbyt logicznego podchodzenia do języka i z praktycznego punktu widzenia nie widzą niczego niewłaściwego w pierwszej wersji? A może co innego w normie potocznej, co innego we wzorcowej?
    Czytelnik
  • Co straciłem? 

    8.02.2021
    8.02.2021

    Dzień dobry,

    Czy poprawnym jest powiedzieć, w sytuacji gdy wymieniłem pieniądze na rzecz w sklepie, a ta rzecz uległa zniszczeniu (spadła mi i się rozwaliła), że straciłem pieniądze w sklepie a nie rzecz? Rzecz uległa zniszczeniu, więc wydawało by się, że stratą moją jest właśnie rzecz, na którą wymieniłem się pieniędzmi, a właśnie często mówi się, że straciło się rzecz. Wydaje się to niepoprawne bo się wymieniłem świadomie, ale mogłem się nie wymieniać bo się mi zniszczyła więc pieniądze...:)

  • Czy można grać, wygrywając?
    27.09.2019
    27.09.2019
    Moje pytanie dotyczy imiesłowów zakończonych na -ąc i ich nadużywania w zdaniu. Czy poprawne jest zdanie: Graliśmy w siatkówkę, wygrywając mecz? Jaka obowiązuje tu zasada?
  • Dramatyczny, dramatycznie
    2.12.2019
    2.12.2019
    Szanowni Państwo,
    ostatnio zastanawiałam się nad słowem będącym ewidentną kalką z języka angielskiego, mianowicie dramatycznie, dramatyczny w wyrażeniach takich jak: dramatyczny wzrost cen, bezrobocie dramatycznie wzrosło. Chciałam zapytać o poprawność takiego użycia w podanych kontekstach, ponieważ z przeglądu korpusu języka polskiego można wywnioskować, że jest ono dość powszechne.

    Z góry dziękuję za wyjaśnienie. Z pozdrowieniami.
    Anita Danielewska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego