stu-
  • Sowa
    7.05.2018
    7.05.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o etymologię słowa sowa.

    Wszystkiego dobrego na święta!
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • stolica
    12.04.2005
    12.04.2005
    Witam.
    Mam takie pytanie, na które – by odpowiedzieć – z pewnością wystarczyło by jedynie zerknąć do słownika etymologicznego, ale jeśli już mam taką możliwość… Zatem do rzeczy. Zastanawiałem się ostatnio nad etymologią słowa stolica i pierwszym skojarzeniem, jakie przyszło mi do głowy było sto ulic. Czy mogliby Państwo przytoczyć właściwą etymologię i w ten sposób zweryfikować moje domniemania? Będę serdecznie wdzięczny za pomoc.
    Z wyrazami szacunku
    Radek Wiercioch
  • Strzemiennego!
    19.01.2007
    19.01.2007
    Strzemienne „n odm. jak przym.” – skoro tak, to powinno być wypić strzemienne, tymczasem jest wypić strzemiennego. Czy to nietypowa zmiana rodzaju z nijakiego na męski przy odmianie, czy też po wypić pojawia się dopełniacz zamiast biernika?
  • studziesięciolecie
    25.03.2015
    25.03.2015
    Studzesięciolecie czy stodziesięciolecie? Analogia do sposobu tworzenia złożonych liczebników porządkowych (sto dziesiąty, sto dwudziesty pierwszy…) sugerowałaby nieodmienność tej części wyrazu, która odnosi się do liczby setek lat. Z kolei analogia do częściej używanego stulecia nasuwałaby myśl o wyborze tego drugiego rozwiązania – i ku niemu bym się intuicyjnie skłaniał.
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Stanisław Falkowski
  • Stulecie

    8.01.2021
    8.01.2021

    Zwrot 100. rocznica jest dla mnie zrozumiały (upamiętnienie wydarzenia, które zdarzyło się dokładnie 100 lat temu, np. 100. rocznica odzyskania niepodległości), a także  100 lat (upamiętnienie okresu, w którym coś trwa, np. 100 lat wolnej Polski). Natomiast co dokładnie świętuje zwrot 100-lecie:  czy wydarzenie sprzed 100 lat (np. 100–lecie urodzin), czy coś trwającego (np. 100-lecie teatru). A może oznacza jedno i drugie?


    Z poważaniem

    Marcin Hippe

  • szklana szyba
    11.06.2003
    11.06.2003
    Szanowni Państwo,
    czy sformułowanie szklana szyba jest poprawne? Z jednej strony przypomina „masło maślane”, z drugiej jednak szyby bywają również plastikowe… Podobnie jak szkła okularów.
    Serdecznie pozdrawiam
  • Trzech panów w łódce
    23.10.2017
    23.10.2017
    Szanowni Państwo,
    sięgnąłem po raz któryś po cudowną książkę Jerome’a Trzech panów w łódce (nie licząc psa). I nagle mnie tknęło: dlaczego Trzech panów w łódce, a nie Trzej panowie w łódce? Nie widzę żadnego logicznego powodu, aby stosować tu formę dopełniacza – a w mianowniku byłoby właśnie Trzej panowie… (tak samo, jak Trzej muszkieterowie). Czy ta forma ma jakieś uzasadnienie (na przykład – historyczne)?
  • Tu jest pies pogrzebany
    7.05.2003
    7.05.2003
    Moja polonistka twierdziła,że frazeologizm „Tu lezy pies pogrzebany” stanowi błędną kalkę z języka niemieckiego, jest niepoprawny, bo inaczej niż w oryginale stosowany. Na dowód podawała fakt, iż słownik frazeologiczny nie notuje takiego związku. Popularnośc i zakres używania udowadnia jednak co innego. Proszę o informacje, czy rzeczywiście jego stosowanie stanowi nadużycie.
    Dziękuję za odpowiedź.
  • tyle samo
    9.02.2015
    9.02.2015
    Szanowni Państwo!
    W rozmowie ze znajomymi uświadomiłem sobie, że nie umiem liczyć do tylu co oni. Bo (nie chcąc zostawiać tyla samego) czy umiem liczyć do tylu samo/tylu samych/tylu samu/tyla (za Doroszewskim) samego? Czy tyle samo odmieniać tak samo jak tak samo, czyli wcale, czy jak to samo? Czy tyle samo jest przysłówkiem, liczebnikiem czy ich połączeniem? W wyniku generatywnej burzy mózgów nie zabraknie mi przecież w klasie tylorga samorga dzieciorga [cyborga].
    Z poważaniem
  • waga i masa
    30.06.2014
    30.06.2014
    Szanowna Poradnio!
    Od jakiegoś czasu jedno pytanie nie daje mi spokoju: czy wyrazów waga i masa można używać zamiennie? Niektóre słowniki podają te wyrazy jako synonimy. Pani w szkole uczyła nas, że waga to przyrząd do mierzenia masy. Jednak coraz częściej spotykam się z tekstami, w których słowo masa jest zastąpione słowem waga. Stąd moje pytanie: czy wyrażenie przedmiot o wadze x kg jest poprawne, czy jednak powinniśmy mówić przedmiot o masie x kg?
    Pozdrawiam i czekam na odpowiedź
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego