synonim
  • antydatować i pederasta
    2.01.2004
    2.01.2004
    1. Skąd słowo antydatować? Dlaczego w istocie zrezygnowano z dobrze umotywowanej formy antedatować (bo ante datum), opatrując ją w słownikach kwalifikatorem przestarzały?
    2. Skąd pederasta w znaczeniu 'homoseksualista'? Z budowy wyrazu wynikałoby, że mógłby to być jedynie synonim pedofila.
  • aplikować
    22.03.2006
    22.03.2006
    Witam i pozdrawiam. Niedawno spotkałam się z użyciem słowa aplikuje jako synonimu dla stara się o zatrudnienie. Podaję przykład: „Jan Kowalski aplikuje do Policji”. Czy ta forma jest prawidłowa? Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • arbitralny

    6.10.2023
    6.10.2023

    Czy słowo arbitralny może oznaczać «nieuzasadniony»? Często spotykam się z takim użyciem (arbitralny dobór przykładów itp.) w pracach naukowych i innych tekstach, ale w SJP go nie znajduję. Czy to kalka z angielskiego arbitrary?

  • Astronauta a kosmonauta
    16.12.2016
    16.12.2016
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o rozróżnienie między słowami astronauta i kosmonauta. Całkiem niedawno dowiedziałem się, że pierwsze odnosi się do amerykańskich lotników kosmicznych, a drugie do rosyjskich. Trudno to jednak zweryfikować. Domyślam się, że taki podział był bardziej na czasie w okresie zimnej wojny i aktywnej konkurencji na tym polu między dwoma mocarstwami. A jak to jest dzisiaj? I jak w takim razie mówić o wysłannikach innej niż wymienione narodowości?

    Czytelnik
  • awifauna i ornitofauna
    16.01.2007
    16.01.2007
    Czy awifauna jest synonimem ornitofauny? Tak wynika z encyklopedii PWN, jednak przyrostek awi- bardzo mocno kojarzy się z lataniem, stąd wątpliwości co do przynależności do awifauny nielatających ptaków (kiwi, strusie, pingwiny) i latających nieptaków (nietoperze, polatuchy, może nawet owady?).
  • A wręcz lub à propos
    16.06.2020
    16.06.2020
    Szanowni Państwo,
    czy używa się wyrażenia a wręcz, à propos w znaczeniu ‘a wręcz przeciwnie’?
    Otrzymałem taką wiadomość i nie zrozumiałem.
    Z góry dziękuję
    Jacek Olko
  • Aztatycki
    12.11.2019
    12.11.2019
    Skąd się wzięła cząstka -ty- w słowie azjatycki? Wydawałoby się, że przymiotnik od Azji powinien brzmieć azjański (a może azyjski?), jednak odkryłem, że wyraz ten jest zarezerwowany raczej dla pojęcia azjanizmu (na słowo azjański, chyba nienotowane w słownikach, natrafiłem w jakiejś powieści). Czyżby powodem użycia -ty- w przymiotniku odnoszącym się do Azji była potrzeba odróżnienia go od terminów związanych z azjanizmem, a zatem moglibyśmy mówić o jakimś sztucznym tworze językowym?
  • babka cioteczna, stryjeczna, wujeczna
    20.05.2014
    20.05.2014
    Czym się różni babka cioteczna od stryjecznej? Czy istnieje taki stopień pokrewieństwa jak babka wujeczna? A jak to jest z dziadkami?
  • backcountry
    25.02.2015
    25.02.2015
    Czy słowo backcountry należy pisać razem, czy osobno? Kwerenda internetowa nie przyniosła jednoznacznej odpowiedzi. Osobiście skłaniam się ku pisowni łącznej. Wyjaśnię, że chodzi o rodzaj narciarstwa, polegający na wędrówkach poza przygotowanymi trasami (nie jest to jednak synonim skiturów). Jak nazwać osobę, która chodzi na backcountry? Backountrowicz czy backountrowiec? Ze względów stylistycznych przydałoby się czasem zastąpić innym określeniem narciarza backcountry.
  • Balans

    8.10.2021
    8.10.2021

    Dzień dobry! Od pewnego czasu nurtuje mnie użycie słów  równowag i  balans  - coraz częściej w przestrzeni publicznej pojawiają się jako synonimy, prawdopodobnie ze względu na język angielski. Kiedy jednak czytamy ich definicję w słowniku, to widzimy, że mają trochę inne znaczenie. Czy można w związku z tym mówić, że Trzeba zachować balans w życiu prywatnym i zawodowym, czy jednak jest to forma niepoprawna?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego