szczególny
  • do Pirla z Cannavarem

    4.12.2007
    4.12.2007

    Zgodnie z https://sjp.pwn.pl/zasady/257-68-3-Nazwiska-zakonczone-na-o;629634.html powinno się odmieniać nazwiska włoskich piłkarzy: do Pirla z Cannavarem, do Cannavara z Pirlem. Takie odmienione formy widzi się jednak i słyszy bardzo rzadko. Mam wrażenie, że ta reguła nie wytrzymała próby czasu i sportowych komentatorów. Czy to powód, by ją rozszerzyć, np. w przyszłych wydaniach słowników?

    A co z zakończonymi na -o nazwiskami hiszpańskimi i portugalskimi, bo to języki, które pominięto w https://sjp.pwn.pl/zasady/257-68-3-Nazwiska-zakonczone-na-o;629634.html

  • dwa mniej typowe zwroty pożegnanalne
    12.02.2014
    12.02.2014
    Wielokrotnie pisali Państwo o formułach pożegnalnych Z poważaniem i Z wyrazami szacunku. Jak na ich tle wypadają finalne Ukłony i Z uszanowaniem? Czy równie dobrze nadają się do korespondencji oficjalnej?
  • epod(a)
    10.02.2010
    10.02.2010
    Która forma jest poprawna: epod czy epoda? W opracowaniach dotyczących twórczości Horacego można odnaleźć obydwa terminy. Czy oznacza to, że epod(a) to wyraz dwurodzajowy?
  • Estoński wpływ?

    22.04.2021
    22.04.2021

    Szanowni Państwo,

    ostatnio trafiłem na estońskie przysłowie: laps räägib siis, kui kana pissib. W dosłownym tłumaczeniu brzmi ono „dziecko mówi, gdy kura sika”, a oznacza mniej więcej to samo, co nasze Dzieci i ryby głosu nie mają. Od razu skojarzyło mi się to z dosadnym bon motem Piłsudskiego: Wam kury sz… prowadzać, a nie politykę robić, który dotychczas postrzegałem jako wyraz kreatywności marszałka. Czy może mieć on jednak jakieś analogiczne źródła we frazeologii np. Wileńszczyzny?

  • Eter i Ereb
    2.06.2017
    2.06.2017
    Szanowni Państwo,
    jaki rodzaj gramatyczny mają greckie bóstwa Eter i Ereb?

    Z poważaniem
    Czytelnik
  • Fatima, Jerozolima, Jeruzalem
    7.07.2010
    7.07.2010
    Szanowni Państwo!
    Jak należy akcentować wyrazy Fatima, Jerozolima, Jeruzalem?
    Z wyrazami szacunku
  • flash mob

    9.06.2015
    9.06.2015

    Dzień dobry,

    chciałam zapytać, jak się odmienia flash mob? Nie mogę nigdzie znaleźć żadnych wskazówek i nie wiem, jak tę frazę traktować. Interesuje mnie zwłaszcza dopełniacz i biernik liczby pojedynczej oraz liczba mnoga. Będę bardzo wdzięczna za pomoc.

    Pozdrawiam

    Agata

  • formuły powitalne
    1.11.2013
    1.11.2013
    Szanowni Państwo,
    pozwolę sobie nie tyle na pytanie, ile na podzielenie się myślą, być może godną rozważenia (publikacji – już niekoniecznie, choć i to pozostawiam przecież Państwa uznaniu). Doświadczenie podpowiada, że dostrzeżony u siebie błąd lub językowa niezręczność, wcześniej notorycznie popełniane, zaczynają razić ze szczególną siłą, co wynika najpewniej z jednej z najwspanialszych człowieczych właściwości – wstydu. Zarazem jednak przykrości dostarcza zarówno bycie osobiście pouczanym, jak i karcenie. Stąd dobrze rozumiem, że przestali Państwo tępić zwrot Witam!, gdy otwiera mejle, mimo że czytanie go w listach na stronie Poradni skłania ku przedsiębraniu podobnych rozpoczęć. Być może jednak – oszczędnie, delikatnie i potencjalnie skutecznie – w zakładce zadaj pytanie, koniecznie przed formularzem, warto umieścić taką lub ową wiadomość, która by nieszczęsne witania zwalczała; albo – zbiór wypisków z korespondencyjnych prawideł? Niechby ktoś poczuł się urażony, niechby snobizm zarzucał – myślę, że korzyści i tak byłoby bez porównania więcej.
    Kreślę się z poważaniem
    — Mieszko Wandowicz

    PS Tutaj przyznam, że marzy mi się, iżby w polszczyźnie, nade wszystko polszczyźnie mejlowej, zaistniała forma, może odrobinę przewrotna, rozwiązująca wszelkie powitaniowe kłopoty – obecne, gdy trudno wybrać odpowiedni zwrot grzecznościowy: „Proszę witać, Szanowni Państwo, proszę serdecznie witać!”. Nadrzędność adresata, a przeto tego, który odgrywa rolę gospodarza, zaznaczona jest wyraźnie, uprzejmość nie powinna, jak sądzę, budzić poważniejszych zastrzeżeń, pytanie zaś, jakim mianem określić odbiorcę, w dodatku ostrożnie nakłanianego do życzliwości, jeżeli nie znika, to przynajmniej się oddala. Na mejle rozpoczęte słowami Proszę witać odpisywałbym z olbrzymią przyjemnością. (Rzecz jasna w odpowiednim kontekście; szczegółowe wytyczne są zresztą do przemyślenia, swoboda zaś – póki nie w nadmiarze – językowi przecież tylko służy).
  • Gdzie postawić przecinek?
    9.03.2012
    9.03.2012
    Dzień dobry,
    czy w zdaniu: „Wiem, gdzie teraz jest i że niedługo przyjdzie” należy postawić przecinek przed i że? Reguła 374 ze słownika ortograficznego PWN nie ma tutaj zastosowania, ponieważ że występuje jeden raz.
    Pozdrawiam,
    Andrzej Wróbel
  • Gdzież są twoje szklane domy? – rozmyślał, brnąc dalej. – Gdzież są twoje szklane domy?
    2.11.2016
    2.11.2016
    Szanowni Państwo,
    czy w takim przypadku powinien pojawić się przecinek:
    Co ja tu robię?(,) pomyślał.
    Czy zapisanie Co ja tu robię? kursywą coś zmienia?

    Z wyrazami szacunku
    Anna Kubiak

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego