sztuka
  • Tylko Apollo w mianowniku
    23.01.2020
    23.01.2020
    Czy forma mianownika Apollin jest dopuszczalna (np. jako archaizm)? W przypisie do Promethidiona napisano: Współcześnie używana jest forma Apollo, co można by rozumieć, że kiedyś i Apollin był w łaskach. Mianownik w tekście się nie pojawia, a przypis jest do dopełniacza (Apollina), który współcześnie słowniki umieszczają pod Apollo.
    (wspomniany przypis – zob. https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/promethidion.html#footnote-idm139931596965744 )
  • tytuły filmów, seriali, programów telewizyjnych itp.
    11.05.2009
    11.05.2009
    Witam,
    wiem, że tytuły książek pisze się kursywą, a czasopism – czcionką prostą w cudzysłowie. Mam pytanie, jak powinno się pisać tytuły filmów, seriali, programów telewizyjnych, spektakli teatralnych, piosenek oraz nazwy zespołów muzycznych. Chciałabym też wiedzieć, jakie są zasady rządzące w powyższych przykładach pisownią małą / wielką literą: tylko pierwsze słowo, wszystkie słowa, wszystkie słowa poza spójnikami i przyimkami?
    Pozdrawiam serdecznie
    Hanna Raszewska
  • ubrać sylwetkę
    31.01.2013
    31.01.2013
    Czy poprawna jest określenie ubrać sylwetkę? W kontekście, że ktoś uczy, jak ubrać swoją sylwetkę?
  • usterknąć
    27.10.2005
    27.10.2005
    W wierszu Józefa Minasowicza (1792–1849) pt. Modlitwa Pańska spotkałem się ze słowem: „i człek usterknie – ułomne stworzenie”. Co znaczy (znaczyło) słowo usterknie? Szukałem po różnych słownikach – bezskutecznie.
    Z poważaniem
    Edward Sopora Nysa
  • użycia metaforyczne
    6.12.2001
    6.12.2001
    1. Czy słowa klarowny używa się w języku polskim z zasady dla określenia własności substansji materialnej, na przykład soku, czy może być ono używane dla określenia własności tekstu lub idei?
    2. Czy słowo intymny ma w języku polskim znaczenie odnoszące się tylko do międzyludzkich związków zmysłowych albo seksualnych, czy może być użyte również dla określenia zażyłości duchowej albo intelektualnej pomiędzy ludźmi?
    3. Czy słowo wspinaczka w języku polskim używane może być jedynie na określenie zdobywania szczytów górskich, czy również jako przenośnia, w wyrażeniach wspinaczka po stopniach kariery, wspinaczka na wyżyny ducha?
    4.Czy słowo realność jest pseudopolskie, czy może być używane w języku polskim na równi z rzeczywistością?
    5. Czy słowo rozprawa oznacza tylko rozprawę sądową, czy można go używać na określenie omawiania czegoś, dyskusji, dysputy?

    Załączam wyrazy szacunku,
    Paul Jaworski
  • wideo z puentą?
    18.12.2003
    18.12.2003
    Na języku polskim koleżanka poprosiła mnie, abym sprawdził jej wypracowanie. Natrafiłem tam na wyraz pointa, a jako że wyraz ten jest już chyba oficjalnie spolszczony, to poprawiłem go na puenta. Moja nauczycielka, o dziwo, zaznaczyła go koleżance jako formę niepoprawną. Po lekcji spytałem się, czemu to błąd, a ona stwierdziła, że trzeba zostać przy oryginale, bo spolszczanie wyrazów takich, jak pointa, czy video, jest bezsensowne. Co Szanowna Redakcja o takim postępowaniu sądzi?
  • witkacyzmy

    13.07.2020
    27.09.2014

    „Zjeść, poczytać, pogwajdlić, pokierdasić i pójść spać” (Witkacy, Szewcy). Podejrzewam, że za tą gwarą (?) kryją się znaczenia nie całkiem przyzwoite, ale skoro już młodzież czyta, to niech czyta ze zrozumieniem. Co to znaczy kierdasić i gwajdlić?

  • Wprowadzanie nowych słów; uchodźca
    31.03.2017
    31.03.2017
    Jestem w trakcie przygotowywania dyplomu magisterskiego na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w Pracowni Działań Przestrzennych u prof. Mirosława Bałki. W ramach mojego projektu dyplomowego chciałabym wspólnie z uchodźcami wykreować nowe słowo, które mogłoby stworzyć pozytywną alternatywę do określenia danej grupy i podjąć próbę wprowadzenia go do języka. Podczas wielu rozmów z uchodźcami przekonałam się, że w ich rozumieniu termin uchodźca jest stygmatyzujący.
    W swoich poszukiwaniach odnoszę się m.in. do tekstu Hanny Arendt o potrzebie zastępczego nazewnictwa (przytacza w tekście newcomers). Drugą, niemniej ważną dla mnie inspiracją jest bajka „Przygody kapitana Załganowa’’ autorstwa Niekrasowa, z której wywodzi się powszechnie znany na terenach rosyjskojęzycznych wyraz „Jak nazwiesz statek, tak on i popłynie’’.
    W związku z powyższym mam zapytanie odnośnie zasad wprowadzania w oficjalny obieg nowego słownictwa – do kogo się zwraca i jakie warunki są wymagane do tego.
  • Wprowadzanie nowych słów; uchodźca
    31.03.2017
    31.03.2017
    Jestem w trakcie przygotowywania dyplomu magisterskiego na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w Pracowni Działań Przestrzennych u prof. Mirosława Bałki. W ramach mojego projektu dyplomowego chciałabym wspólnie z uchodźcami wykreować nowe słowo, które mogłoby stworzyć pozytywną alternatywę do określenia danej grupy i podjąć próbę wprowadzenia go do języka. Podczas wielu rozmów z uchodźcami przekonałam się, że w ich rozumieniu termin uchodźca jest stygmatyzujący.
    W swoich poszukiwaniach odnoszę się m.in. do tekstu Hanny Arendt o potrzebie zastępczego nazewnictwa (przytacza w tekście newcomers). Drugą, niemniej ważną dla mnie inspiracją jest bajka „Przygody kapitana Załganowa’’ autorstwa Niekrasowa, z której wywodzi się powszechnie znany na terenach rosyjskojęzycznych wyraz „Jak nazwiesz statek, tak on i popłynie’’.
    W związku z powyższym mam zapytanie odnośnie zasad wprowadzania w oficjalny obieg nowego słownictwa – do kogo się zwraca i jakie warunki są wymagane do tego.
  • Wróżka

    29.06.2020
    29.06.2020

    Zastanawia mnie czy wiadomo kiedy po raz pierwszy po Polsku pojawiło się słowo wróżka, w odniesieniu do magicznych stworzeń z baśni i mitów, a nie do kobiet zajmujących się wróżbiarstwem? Z tego co wiem to takie znaczenie pojawiło się w XIX wieku, jednak czy wiadomo dlaczego zaczęto używać w stosunku do tych istot słowa wróżka?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego