-
Czy sałata to sałatka?4.11.20194.11.2019Razi mnie maniera zastępowania nazwy potrawy sałatka słowem sałata w menu restauracji i wypowiedziach rozmaitych ekspertów w programach kulinarnych. Czy słusznie?
-
Czytać e-book
14.04.202114.04.2021Dzień dobry,
zwrócono mi uwagę, że nie powinno mówić się czytać ebooka. Czy słusznie?
Pozdrawiam
I. Jabłońska
-
dalajlama czy Dalajlama?26.04.200826.04.2008Witam!
Mam pytanie o dalajlamę. Słownik PWN online podaje, że pisze się je małą literą jako tytuł, wielką jako określenie urzędującego dalajlamy, ale interpretacja tego rozróżnienia sprawia trudności. Ja piszę dużą, tylko używając pełnego imienia Dalajlama XIV, ale czy jeśli piszę, że do Polski przyjeżdża dalajlama, bez XIV, to czy słusznie daję wtedy małą (to tylko tytuł funkcji), czy jednak powinienem dawać dużą (bo to urzędujący dalajlama, choć nie używam pełnego imienia)?
Pozdrawiam
PJ
-
dlaczego Stambuł, a nie Istanbuł11.02.201411.02.2014Dlaczego oficjalnie po polsku piszemy Stambuł? Po turecku to İstanbul, po niemiecku, włosku i angielsku – Istanbul, po francusku – Istanbul lub Istamboul, po hiszpańsku – Estambul. Co więcej – jeśli wierzyć książkom i encyklopediom – nazwa pochodzi od zniekształconych „po turecku” greckich słów εἰς τὴν πóλιν (eis ten polin) – a więc jej pierwszy człon wyraźnie jest samogłoskowy. Jedynymi językami poza polskim, w których jest forma dwusylabowa bez I, są chyba rosyjski, ukraiński i białoruski…
-
Do czego odnosi się zaimek ich?8.07.20198.07.2019Czy można napisać takie zdanie: Jesteś skinheadem czy ich przywódcą? Chodzi mi o niezgodność liczby i zaimka. Występuje tu liczba pojedyncza (skinhead), a zaimek jest w liczbie mnogiej (ich). Jest to zrozumiałe, ale czy poprawne?
-
Dodatkowe funkcje partykuły nie
10.01.202110.01.2021Czasami można usłyszeć zdania względne z przeczeniem:
Spytam ją, czy NIE chciałaby pójść ze mną do teatru.
Od strony logicznej jest ono dziwne, bo raczej nie zakładamy od razu odpowiedzi negatywnej. Moim zdaniem lepiej powiedzieć:
Spytam ją, czy chciałaby ze mną pójść do teatru.
Co innego gdy nasza intencja jest przeciwna, np.:
Sprawdzę, czy w szafce NIE ma karaluchów. - a nie "...czy są karaluchy", bo raczej nikt nie chciałby ich mieć.
Czy takie zdania rządzą się taką regułą?
-
Dokładnie!28.09.200128.09.2001Szanowni Państwo,
Irytuje mnie zwyczaj nadużywania od pewnego czasu wyrażenia dokładnie. Wydaje mi się, iż ta kalka z języka angielskiego (exactly) zubaża nasz i tak już jałowy język potoczny, a słyszy się ją wszędzie – nawet w radiu i telewizji, i to głównie z ust ludzi młodych, którzy chcą w ten sposób zaznaczyć swoją przynależność do… ano, do czego?
Swoim dzieciom „zabroniłem” mówienia dokładnie, zalecając takie wyrażenia, jak: oczywiście, owszem, tak jest, w rzeczy samej, zgadza się, słusznie, istotnie, a nawet (to już żartem): precyzyjnie.
Zdaję sobie sprawę, że mowa ludzka własnymi chadza drogami i nie można społeczeństwu narzucać siłą norm językowych, ale czy nie dałoby się na łamach (lub na antenie) jakiegoś publikatora wydać wojny takim prymitywizmom, jak właśnie dokładnie?
Życzę powodzenia i radości z pracy,
Zdzisław Halicki -
do Sadłogoszcza czy do Sadłogoszczy?
27.07.202227.07.2022Szanowni Państwo,
proszę o rozwianie wątpliwości odmiany miejscowości o nazwie Sadłogoszcz - wsi położonej w woj. kujawsko-pomorskim.
Mieszkańcy traktują wyraz jako rodzaj męski (w moim odczuciu słusznie), a więc odmieniają: z Sadłogoszcza, w Sadłogoszczu itd.
Ponieważ tym okolicom bliska jest Bydgoszcz, zasugerowano się, iż Sadłogoszcz należy odmieniać jako wyraz rodzaju żeńskiego, zatem zwolennicy takiej odmiany twierdzą, że coś ma miejsce w Sadłogoszczy, a nie: w Sadłogoszczu.
W moim odczuciu należałoby jednak zasugerować się odmianą miejscowości Małogoszcz (słownik poprawnej polszczyzny podaje, że to wyraz rodzaju męskiego), gdyż Sadłogoszcz - Małogoszcz są budową bardziej zbliżone niż Sadłogoszcz - Bydgoszcz, i jednak pozostać przy tradycyjnym: z Sadłogoszcza, w Sadłogoszczu itd.
Jakie jest Państwa zdanie na ten temat?
-
do spraw czy od spraw
28.03.202228.03.2022Szanowni Państwo,
czy poprawna konstrukcja powinna brzmieć "ekspert do spraw Chin", czy "ekspert od spraw Chin"? Intuicja podpowiada mi, że być może istnieje rozróżnienie semantyczne - znawca Chin, to ekspert od spraw Chin, a osoba zajmująca konkretne stanowisko, to ekspert do spraw Chin. Co na to eksperci w sprawach języka polskiego?
-
dwa przecinki13.12.201113.12.2011Czy w zdaniu „Większość pracowników, to kobiety w średnim wieku, dojeżdżające do zakładu z pobliskich wsi” przecinek przed rozwiniętym imiesłowem przymiotnikowym został postawiony słusznie? Czy tutaj fraza imiesłowowa nie pomaga w identyfikacji rzeczownika? Przecinek przed wyrazem to też wydaje mi się niepotrzebny.