te-dziesięć-minut
  • te dziesięć minut i tych dziesięć minut
    14.05.2011
    14.05.2011
    Dzień dobry!
    Piszę, by zapytać, który z poniższych wariantów jest poprawny i dlaczego: „Te dziesięć minut…” czy „Tych dziesięć minut przyprawiło mnie o zawrót głowy”. Dotychczas używałem formy podanej tu jako druga, lecz coraz częściej spotykam się z zapisem pierwszym, co odbiera mi trochę pewności. Dotyczy to, oczywiście, nie tylko podanego w przykładzie czasu.
  • na dziesięć minut przed końcem meczu
    19.12.2011
    19.12.2011
    W relacjach sportowych bardzo często spotykam się ze zdaniami: „Na dziesięć minut przed końcem meczu…”, „Na kwadrans przed przerwą…” itp. Czy są one poprawne, czy raczej należy je zakwalifikować do polszczyzny potocznej? Skąd się bierze to na?
  • Następnych dziesięć czy następne dziesięć?
    26.02.2001
    26.02.2001
    Pierwszych pięćdziesiąt czy pierwsze pięćdziesiąt?
    Następnych dziesięć czy następne dziesięć? Itp.
    Pozdrawiam.
    Elżbieta Żurek (Lublin)
  • Określanie godzin i minut
    26.11.2018
    26.11.2018
    Szanowni Państwo,
    mam pytanie związane z wypowiadaniem czasu.
    Czy tak samo, jak mówimy 20 minut po np. 17, to możemy powiedzieć 50 minut po 17?
    Czy może w takiej sytuacji bardziej wypada powiedzieć za 10 minut godzina 17?

    Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź.
  • słowny zapis godzin tuż po północy
    2.06.2015
    2.06.2015
    Dzień dobry,
    jak należy zapisywać słownie godziny pomiędzy północą (włącznie) a 0:59? Dla ścisłości nadmienię, że chodzi o styl „oficjalny”, tj. analogiczny do np. piętnasta trzydzieści trzy.
  • zdania z liczebnikami
    27.06.2015
    27.06.2015
    Szanowni Państwo,
    czytałem porady dotyczące składni fraz liczebnikowych i zastanawiam się, dlaczego można powiedzieć te pięć książek, te dziesięć minut, ale te pięć dolarów już nie. Czy chodzi o to, że w trzecim przypadku rzeczownik w lp jest rodzaju męskiego, a w pozostałych żeńskiego?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Liczymy czas…
    27.11.2018
    27.11.2018
    Dzień dobry,
    Szanowna Poradnio,
    To już ostatnie pytanie dla czasu. Od kiedy liczyć upływ, np. kończy się program tv i ktoś mówi za tydzień w programie to za tydzień potocznie od chwili mówienia, czy liczyć to od chwili rozpoczęcia programu, by był dokładnie tydzień? Podobnie mówię za tydzień w czwartek, jeśli jest poniedziałek, to liczyć czas potocznie od poniedziałku czy od czwartku itd.? Co do roku, to rocznikowo podaje się wiek auta, przykładowo. I to jest raczej normatywne.
  • około
    22.12.2011
    22.12.2011
    Szanowni Państwo,
    czy zawsze należy rezygnować z około, kiedy następuje po nim rzeczownik w innym przypadku niż dopełniacz (i niedający się postawić w dopełniaczu) – nawet wtedy, gdy tekst jest specjalistyczny? Teksty specjalistyczne są z reguły rozbudowane, a dodatkowe używanie terminu mniej więcej wydłuża je jeszcze bardziej:) Czy w tym względzie można pójść za uzusem i przejrzystością tekstu?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Elżbieta
  • określenia czasu
    2.12.2002
    2.12.2002
    Jak wytłumaczyć dziecku (dziecko ma lat kilkanaście), że określenia czasu: za czterdzieści dwunasta, piędziesiąt po dziesiatej są niepoprawne? W słownikach nie znalazłam żadnych uwag na ten temat. A może to ja nie mam racji i te określenia są poprawne?
    Pozdrawiam.
  • pierwsze pięć dni tygodnia
    22.11.2012
    22.11.2012
    Szanowna Poradnio,
    czy wyrażenie pierwsze pięć dni tygodnia jest skonstruowane poprawnie? Z logicznego punktu widzenia wydaje mi się, iż pierwszy może być tylko pierwszy dzień tygodnia, czyli poniedziałek.
    Z serdecznymi pozdrowieniami
    Justyna Radoń
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego