Szanowni Państwo,
jak skraca się wszystkie -logie (do l, np.: biol. – biologia, dendrol. – dendrologia, mikol. – mikologia, mikrobiol. – mikrobiologia, zool. – zoologia, mammal. – mammalogia, herpetol. – herpetologia, arachnol. – arachnologia, malakol. – malakologia, ornitol. – ornitologia itp.) oraz słowa: słowiański, słowacki, słoweński?
Dziękuję za odpowiedź.
Z poważaniem
czytelnik

Słowniki często nie rozstrzygają, jak pisać skrót pochodzący od nazwy geograficznej. Generalnie skróty piszemy małymi literami. Skróty nazw geograficznych, pojawiające się na mapach, zaczynają się zawsze wielkimi literami. Czy tę zasadę należy przenieść do tekstów? Napiszemy raczej Ameryka Płn., a nie Ameryka płn., ale Przyl. Północny czy przyl. Północny. Może należałoby przestrzegać zasady pisowni wielką lub małą literą w zależności od przymiotnikowej lub rzeczownikowej nazwy?

Z jakim przypadkiem należy łączyć wyraz skutkujący – z celownikiem czy z biernikiem? W tekstach prawniczych coraz częściej pojawia się ten wyraz w połączeniu z biernikiem np.: skutkujący nieważność postępowania. Wydaje się jednak, że trafniejsze w tej sytuacji byłoby użycie celownika: skutkujący nieważnością postępowania.
Będę wdzięczna za rozwiązanie wątpliwości.

Jednoliterowe spójniki i przyimki jak: i, w, u, a, z, o oraz do, przy, nad, pod itd. czy mogą pozostawać na końcu wiersza w tekście, czy należy je przynieść do nowego wiersza?

Szanowna Poradnio,
chciałbym zapytać o odmianę czeskich i słowackich nazwisk męskich zakończonych w mianowniku na -ský (z wydłużoną samogłoską na końcu), np. Borovský. W Słowniku nazw własnych prof. Jana Grzeni znalazłem spolszczone końcówki przypadków zależnych: Borovskiego itd. W niektórych tekstach można jednak spotkać końcówki z apostrofem: Borovský’ego, Borovský’emu – czy też są dopuszczalne? Kłaniam się
B. B.

Szanowny Panie Profesorze,
w niemieckim języku mody występuje zatrzęsienie anglicyzmów: newcomer, trendsetter, styling, coloration, outfit, image, boom (nie w znaczeniu ożywienia gospodarczego). Czy używa się tych słów też w języku polskim? Spotkałam (w internecie) newcomera i trendsettera. Widziałam styling i koloryzację (zamiast starego banalnego farbowania). Chodziło o włosy, ale o coś bardziej wyszukanego niż farbowanie na jeden kolor. Od outfitów i image'ów aż się roi. Ale ponieważ strony internetowe są (zwykle) też tłumaczeniami, nie wiem, na ile mogę im ufać.
I jeszcze: jak przetłumaczyć design i designer? Moja siostra mówi: „Ten dizajn jest teraz w modzie”. Ale czy to jest poprawnie? Czy jako tłumacz mogę też użyć takiego terminu? I czy można powiedzieć: „Mam nowy outfit”? „Zmieniłam sobie image”? Czy lepiej pozostać przy wizerunek. A co z topmodelkami? Można tak powiedzieć? Dziękuję z góry za odpowiedź.

Mam pytanie o interpunkcję w takich zwrotach, jak: „Służył w marines w 67”, „To było w 99, gdy (…)” (cyfry oznaczają dany rok). Czy powinniśmy napisać: w '67 czy w 67.? Gdy piszemy np. Grudzień '70, to nie mamy tu liczebnika porządkowego, tak że jest to inna sytuacja. Z drugiej strony kropka po dacie też nie wygląda dobrze. Czy jest na to złoty środek? Zależy mi na tym, by zachować wierność wypowiedzi i nie podawać pełnej daty (czyli np. 1967) ani nie posługiwać się zapisem słownym.

Witam,
jak najpoprawniej i bezpretensjonalnie formatować w druku wyrażenia liczebnikowe, np. w zdaniu: „W pełnym zakresie stężeń od 0,5%-owego roztworu wodnego…”? Pisownia ta wydaje mi się jednak pretensjonalna, podobnie jak 8-śmiu. Chyba lepiej …od 0,5% roztworu… – czytelniej i zręczniej? Forma …od półprocentowego… raczej odpada: brak cyfr, gorsza wizualnie. Czy i Państwo skłaniają się do formy …od 0,5% roztworu…?

Szanowni państwo,

Proszę o poradę, w jaki sposób poprawnie zapisać w piśmie urzędowym odpowiedź, używając zwrotu zawierającego datę. Czy poprawne jest użycie sformułowania:  od dnia 1 października 2021 r., czy raczej należy zapisać  od 1 października 2021 r.? Czy należy napisać:  w związku z pismem z dnia 1 października,  czy  w związku z pismem z 1 października? Czy użycie słowa  dnia w tym miejscu nie jest masłem maślanym?

Z poważaniem

Agnieszka Kowal

Witam serdecznie.

Chciałem użyć podczas lekcji w klasie 7 (w kontekście pozytywnego i negatywnego myślenia) wiersz Jana Brzechwy pt. „Konik uciekł”. Na etapie przygotowań spotkałem się z zarzutem, że jest to wiersz wulgarny. Chodzi o jedną strofę:

„Dru-gi chłop-czyk otrzy-mał, choć miał za-let sze-reg,

G. koń-skie za-wi-nię-te w ró-żo-wy pa-pie-rek”.

Proszę o opinię w tej sprawie – czy można zaliczyć ten wiersz, powyższy fragment zaliczyć do wulgarnych?