-
ten, tamten, ów, jeden, sam
25.04.202425.04.2024Szanowni Państwo
od dłuższego czasu spotykam się z używaniem zaimka te w odniesieniu do rodzaju nijakiego. Podczas transmisji sportowych słyszę, że „te spotkanie toczone jest w szybkim tempie”, „świetne było te podanie”, „może zdobędzie w końcu te złoto”. Nie zdarza się to (a może te?!) oczywiście tylko komentatorom sportowym, taką samą manierę da się zaobserwować choćby u prowadzących programy informacyjne, wypowiadających się w telewizji ekspertów, polityków ...
Brzmi to okropnie – co gorsza odnosi się wrażenie, iż niektórzy świadomie zastępują "pospolite" TO "uczonym" TE. Skąd to się bierze?
Z pozdrowieniami
Maciek
-
Trasa W-Z albo Trasa W–Z
29.09.202129.09.2021Szanowni Językoznawcy,
czy do zapisu nazwy „Trasa W-Z” powinno się używać dywizu czy półpauzy? Według WSO i wszystkich materiałów, jakie znalazłem, pisze się to z dywizem, jednak po rozwinięciu skrótowca mamy – zgodnie z normami edytorskimi – „Trasę Wschód–Zachód” (z półpauzą). Czemu zatem w skrótowcu to zmieniamy? Pomijam oczywiście fakt, że wg RJP w skrótowcach opuszcza się łączniki.
Z wyrazami szacunku
Jakub Jagiełło
-
tulać się22.04.201122.04.2011Dzień dobry Państwu!
Mamy pytanie z pogranicza poezji i gramatyki. Chodzi o fragment utworu Stanisława Grochowiaka Wyliczanka, w którym występuje czasownik tula się. Przytaczam strofkę z wiersza:
Nocka tula się po niebie
lis za kretem dróżki grzebie
ma na łapkach szron.
Kto to będzie?
On.
Jakie znaczenie ma ten czasownik? Czy to inna – regionalna odmiana turla się? czy też po prostu tuła się? A może to jakiś neologizm?
Pozdrawiam i serdecznie dziękuję za odpowiedź ekspertów.
-
turbulentnie11.07.200711.07.2007Czy w tekście lekko archaizowanym (powieść historyczna, XIII w.) można użyć terminu de facto naukowego: turbulentny, turbulentnie, który najlepiej oddaje stan rzeczy? Kontekst: „Życie w domu schadzek toczyło się…”.
Z góry dziękuję za odpowiedź i serdecznie pozdrawiam.
RW -
Warzywiak? 31.10.201631.10.2016Od dawna toczę z żoną bój – uparcie twierdzę, że forma warzywiak jest równie poprawna, co warzywniak. Wskazuje na to logika. Czy mam rację?
Dziękuję
Szymon Barabach
-
wyjechać czy wjechać windą?23.11.201023.11.2010Ze znajomymi toczymy boje co do poprawności sformułowania wyjechać windą. Ja twierdzę, że windą można wyjechać (załóżmy – na IV piętro). Według znajomych na czwarte piętro windą należy wjechać (bez literki y). Wyjechać według znajomych można windą, ale co najwyżej z kopalni (czyli spod ziemi), wyjechać można również samochodem z garażu (niezależnie, czy jest on niżej, czy wyżej).
Czy któraś z form jest w tym wypadku jedyną poprawną bądź bardziej poprawną??
-
Wyszkonki Kościelne31.01.201731.01.2017Moje pytanie wydać się może banalne, ale chodzi o odmianę nazwy miejscowości Wyszonki Kościelne. W dopełniaczu przyjęło się w naszym regionie mówić Wyszonk Kościelnych, ale mnie się wydaje, że poprawnie będzie Wyszonek Kościelnych.
Toczy się wiele sporów o tę odmianę, dlatego proszę bardzo o wyjaśnienie tej kwestii.
Bartosz Ksepka
-
wyzwanie1.06.20131.06.2013Szanowny Panie Profesorze,
czy błędy opierające się na nieprawidłowym pod względem historycznym doborze słów mają jakąś specjalną nazwę, czy podchodzą pod błędy leksykalne? Mam na myśli wyrażenia takie jak „w średniowieczu na zamkach budowano toalety” (zamiast ustępy czy szalety).
Przyszła teściowa wraz z dziadkiem mojej narzeczonej rzucili mi wyzwanie, które bez Pańskiej pomocy, może się okazać bardzo brzemienne w skutkach. Pełen podziwu dla erudycji uprzejmie proszę o pomoc. -
Zagadkowe konwolwenta
28.11.202128.10.2021Szanowni Państwo,
mam problem ze słowem „konwolwenta”. Znalazłem je w słowniku ortograf. zupełnie przypadkiem i zaintrygowało mnie znaczenie. Sprawdzałem w różnych słownikach – od staropolskiego, przez XVII-wieczny, Lindego, „trojaczki”, Doroszewskiego aż po współczesny 50-tomowy – bez skutku. Sądzę, że może pochodzić od łac. „convolvere”, ale to wcale nie musi współgrać ze znaczeniem w polszczyźnie. Czy byliby Państwo w stanie pomóc mi w rozwiązaniu zagadki?
Z wyrazami szacunku
Marcin Fastyn
-
z kraju i ze świata17.01.200317.01.2003Szanowni Państwo!
Czy należy powtarzać przyimki w zdaniach: „Toczą się negocjacje z UE i z górnikami”, „Dzieło to rodziło się w bólu i w cierpieniu”? Niepowtórzenie przyimka może zmienić sens zdania, ale czy tylko w takich wypadkach należy go powtarzać?
Z poważaniem
Anna M.