tradycyjnie
  • dopełniacz nazw słowackich
    2.02.2004
    2.02.2004
    Moje pytanie tradycyjnie dotyczy odmiany nazw własnych :) Jak brzmi dopełniacz słowackich nazw: Velká Chochula (Vel’kej czy Vel’kiej Chochuli), Kozí kameň (Kozíego kameňa czy Koziego kamenia)?
  • Do widzenia czy Do usłyszenia?
    12.11.2010
    12.11.2010
    Czy na zakończenie rozmowy telefonicznej można powiedzieć do widzenia? Coraz częściej słyszę – zwłaszcza z ust pracowników telemarketingu – chyba logiczniejsze, ale jednak rażące mnie: do usłyszenia. Czy w sytuacji, kiedy rozmówcy pozostają w stosunkach oficjalnych, nie jest to forma zbyt poufała?
  • Dwukropek w wyroku sądowym

    8.04.2024
    8.04.2024

    Dzień dobry, jako prawnik mam problem z interpunkcją urzędowego tekstu.

    W wyrokach sądowych wszelkich instancji tradycyjnie używa się zwrotu „Sąd zważył, co następuje:”, co jest wstępem do szerokiego przedstawienia prawnych motywów wyroku — nie jako wyliczenie, ale jako ciągły, czasem kilkustronicowy tekst. Czy użycie dwukropka na końcu zwrotu jest w takiej sytuacji prawidłowe? Może raczeń powinno używać się wówczas kropki? A może dwukropek jest poprawnie użyty tylko wówczas, gdy później następuje zdanie w rodzaju „powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości” lub „apelacja jest bezzasadna”?

    Z poważaniem

    Piotr

  • Dwuliterowe inicjały imion
    5.09.2017
    5.09.2017
    Jak należy skracać imiona obce rozpoczynające się na „Th“? Czy „Th“ należy koniecznie traktować jak dwuznak „Ch“? Korektor mojej monografii poprawia skrót imienia Theodore z „T.“ na „Th.“, jednak pozostawia zastosowany przeze mnie skrót imienia Thomas („T.“). Czy zatem należy zapisywać: amerykański prezydent Th. Roosevelt (imię Theodore), ale amerykański wynalazca T. Edison (imię Thomas)?
    Wydaje mi się to wbrew logice i według mojej opinii pisownia powinna zostać ujednolicona. W jaki sposób?
  • Dzień tygodnia + data dzienna

    7.10.2023
    7.10.2023

    Dzień dobry! Uprzejmie poproszę o wytłumaczenie zasady (nie)stawiania przecinka pomiędzy dniem tygodnia a dniem miesiąca na podstawie poniższego pytania.

    Czy, a jeśli tak, to dlaczego powinnam zastosować interpunkcję np. w takim zdaniu: W czwartek (,) 17 sierpnia (,) czeka nas kolejny słoneczny dzień lub czy potrzebny jest przecinek np. w śródtytule: Piątek (,) 11.08?

    Profesor M. Bańko sugeruje, aby dzień tygodnia od dnia miesiąca rozdzielać przecinkiem (środa 25 marca ), natomiast prof. A. Wolański pisze, że „„konstrukcji tego typu nie oddziela się zasadniczo przecinkami”.

    Z góry bardzo dziękuję,

    Jola

  • Dziś Andrzeja i andrzejki
    30.12.2010
    30.12.2010
    Szanowni Państwo!
    Tradycyjnie dzień imienin danej osoby określa się imieniem w dopełniaczu: Barbary, (zimnej) Zośki, Jana… Dlaczego zatem mówimy Andrzejki oraz Sylwester? Pierwsza forma nie budzi moich wątpliwości, ciekaw jestem jej pochodzenia. Druga zaś — być może niesłusznie — mnie razi.
    Z serdecznymi podziękowaniami za odpowiedź i najlepszymi życzeniami radosnych świąt i hucznej nocy sylwestrowej
    – Mateusz
  • Europa
    11.05.2010
    11.05.2010
    Skąd pochodzi nazwa naszego kontynentu?
  • formy trybu rozkazującego
    11.03.2003
    11.03.2003
    Szanowni Państwo!
    Z uprzejmą prośbą zwraca się Helena Kazancewa – wykładowca języka polskiego z Białorusi.
    Mam kłopot z wyjaśnieniem moim studentom tego, jak się tworzy formy trybu rozkazującego. A właśnie co dotyczy czasowników kończących się zbiegiem spółgłosek, ostatnią z których jest spółgłoska wargowa.
    W podręcznikach dla obcokrajowców, które są mi dostępne, używa się dwóch reguł:
    1. Jeśli temat czasownika kończy się spółgłoską wargową, przy tworzeniu rozkaźnika temat twardnieje: zrób, kip, mów itd.
    2. Jeśli temat czasownika kończy się zbiegiem spółgłosek albo nie tworzy sylaby, dodaje się sufiks –ij (-yj): rwij, śpij, drzyj, zamknij, marznij, poślij.
    Wytłumaczywszy w ten sposób (byłam pewna, że powiedziałam wszystko), przy układaniu testu sprawdzającego zastosowałam między innymi czasowniki: martwić się, nakarmić, załatwić, wątpić, zrozumieć i poprosiłam o utworzenie form trybu rozkazującego od nich.
    Zgłupiałam, kiedy, zacząwszy sprawdzać, zobaczyłam formy, utworzone od tych czasowników za pomocą sufiksu –ij. Studenci zrobili niby wg reguł (przynajmniej tych, które podałam), a mimo to, zrobili źle.
    Może gdzieś w gramatykach jest taka reguła (której nie spotykałam, nie znam), że przy tworzeniu trybu rozkazującego sufiksu –ij nie dodaje się do tematów, zakończonych zbiegiem spółgłosek, jeżeli ostatnią spółgłoską tego zbiegu jest spółgłoską wargową? Czy ja mogę podać to studentom jako regułę, czy to jest zbieg okoliczności, i zdarzyło mi się w jednym zadaniu przez przypadek nazbierać tyle wyjątków? Czy istnieją jeszcze podobne przykłady? Może to tylko jakaś tendencja, dopiero obserwacja, którą trzeba by sprawdzić, zanim będzie się opowiadać z pewnością?
    I, zresztą jak wyjaśnić sytuację z parą aspektową rozumieć – zrozumieć, gdzie oba czasowniki należą do IV (III) koniugacji (poprzednie „kłopotliwe” słówka należały do II), przy czym forma rozumiej jest utworzona zgodnie z regułami od tematu 3 os. l.mn. (rozumieją), formę zrozumiej uważa się za dopuszczalną (choć miałaby być taka wg reguły), a zrozum jest formą normalną i powszechną? Co jest z czasownikiem weź (I), utworzonym od tematu weźm’, gdzie spółgłoska wargowa w wygłosie ginie? Czy to jest jedyny wyjątek, czy istnieją podobne czasowniki?
    Przepraszam Państwa za kłopot i długie tłumaczenie, wiem, że zadaję chyba niełatwe pytanie. Bardzo proszę o pomoc.
    Z serdeczną wdzięcznością,
    Helena Kazancewa
  • Funkcja a funkcjonalność
    22.04.2022
    30.09.2016
    Szanowni Państwo,
    ostatnio bardzo często słyszy się, że pewne programy mają takie czy inne funkcjonalności. Czy mamy tu do czynienia z przesunięciem znaczenia czy to po prostu błąd i należy mówić o funkcjach?
  • Geologia Marsa?
    25.04.2016
    25.04.2016
    Szanowni Państwo,
    W warunkach ziemskich mówi się, że możemy badać geologię danego regionu, czyli poznawać jego budowę i strukturę wewnętrzną. Czy badając strukturę wewnętrzną Marsa, również badamy jego geologię?
    Analogiczne pytanie można zadać o geofizykę. W trakcie kilku misji Apollo wykonywane były eksperymenty sejsmiczne, które należą do podstawowych metod badawczych geofizyki. Czy uogólniając, można powiedzieć, że na księżycu zostały przeprowadzone badania geofizyczne?
    Z wyrazami szacunku
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego