-
Wykładnik trybu przypuszczającego
22.01.202322.01.2023„Gdyby on to zrobił, to ktoś by o tym wiedział” – czy to zdanie jest poprawnie napisane? Czy może powinno być „Gdyby on to zrobił, toby ktoś o tym wiedział”? Czy cząstka „by” zawsze musi łączyć się ze spójnikiem? W książkach tego typu zdania są różnie zapisywane... I jeszcze jedno pytanie: czy mogłoby być napisane w tym zdaniu zamiast „gdyby” słowo „jeżeli”? („Jeżeli on by to zrobił, toby ktoś o tym wiedział”). Takie zdania też widuję w książkach, choć wg mnie bardziej pasuje tu „gdyby”.
-
Wymowa form trybu rozkazującego
15.02.202415.02.2024Czy powszechne jest wymawianie czasowników w 1. os. l.m. trybu rozkazującego z ubezdźwięcznionym rdzeniem? Na przykład: jedzmy /jecmy/, weźmy /weśmy/, chodźmy /choćmy/, umówmy (się) /umófmy/ itp. Nie spotkałem się nigdy z inną wymową, lecz nie udało mi się znaleźć żadnych informacji na ten temat.
-
Skąd się wzięło niech?2.01.20092.01.2009Formy 3 os. trybu rozkazujacego w jęz. pol. tworzy się za pomocą partykuły życzeniowej niech(aj). Podobne konstrukcje spotyka się w języku scs. (da …) i rosyjskim (pust'…). Jaka jest geneza tych partykuł? Czy nie są to zniekształcone formy trybu rozkazujacego czasowników posiłkowych (do)puść albo daj, podobnie jak let him do w języku angielskim?
-
Czasownik niewłaściwy stać24.06.201924.06.2019Zwracam się z zapytaniem dotyczącym użycia wyrazu stać w rozumieniu ‘być w stanie coś zrobić’ lub ‘móc pozwolić sobie na coś’. Powszechne są stwierdzenia: było nas na to stać, będzie mnie na to stać czy stać go na to. Jednak zastanawiam się nad zwrotem być stać. Jako przykład podam zdanie znalezione w internecie: Banki może nie być stać na odwalutowanie pseudo-kredytów? (Obstawiam, że powinno być napisane Banków). Jaką gramatyczną funkcję pełni wyrażenie być stać?
-
robił/robiła
23.01.202423.01.2024Szanowni Państwo,
skoro mamy w czasie przeszłym rozróżnienie na robił/robiła, to czy kiedyś było rozróżnienie w czasie teraźniejszym ( np. jestem/jestam) albo w przyszłym ( np. zrobie/zrobia). Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam
-
Jeździj a jeźdź27.02.201727.02.2017Szanowni Państwo,
dlaczego w WSPP forma trybu rozkazującego czasownika jeździć: jeździj uznana została za potoczną, natomiast forma jeźdź jest literacka?
Zgodnie z podręcznikiem prof. Strutyńskiego formy trybu rozkazującego tworzymy od tematu czasu teraźniejszego, do którego dodajemy odpowiednią końcówkę osobową trybu rozkazującego. Jeśli temat czasu teraźniejszego kończy się na zbitkę spółgłoskową, wówczas dodajemy do niego końcówkę -ij (:-yj). Z czego wynika zatem uznanie poprawnej gramatycznie formy za potoczną?
Z poważaniem
M.M.
-
Kupujemy lody28.02.201228.02.20121. „Proszę lodów” czy „Proszę lody”?
2. W związku z tym czy poprawne jest „Prosiłbym lody/lodów”? – a może lepiej jest powiedzieć: „Poproszę” albo nawet „Proszę”, bez użycia trybu przypuszczającego? -
mniej typowe zdania warunkowe12.11.201412.11.2014Chciałbym zapytać, czy błędem jest łączenie w jednym zdaniu dwóch trybów warunkowych, np. jak w zdaniu: „Na kogo chcą zagłosować mieszkańcy Katowic, gdyby doszło do drugiej tury”.
Bardzo dziękuję -
Od dłuższego czasu
19.06.202119.06.2021Szanowni Państwo,
czy wyrażenie od dłuższego czasu wymaga użycia czasownika w trybie niedokonanym?
Przykład:
Od dłuższego czasu zauważyła u siebie te objawy.
Czy nie powinno być:
Od dłuższego czasu zauważała u siebie te objawy.
Albo (jeśli użyć trybu dokonanego):
Dawno / Już wcześniej zauważyła u siebie te objawy.
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź!
-
Bychom2.12.20162.12.2016Szanowni Państwo,
w uroczej książeczce A. Markowskiego 500 zagadek o języku polskim (rok wyd. 1975) czytamy na temat akcentowania wyrazów typu robiliśmy:
Te formy akcentujemy wyjątkowo inaczej […]. Dlaczego tak się dzieje? Otóż cząstki -śmy, -ście, -byśmy pochodzą od samodzielnych dawniej wyrazów i ich form: jeśmy, jeście, bychom […]
Chciałbym się czegoś dowiedzieć na temat owego tajemniczego bychom. Nigdy wcześniej nie słyszałem takiego wyrazu.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik