trybem
  • C-dur i a-moll
    11.10.2011
    11.10.2011
    Jakiego rodzaju są słowa C-dur czy b-moll? Czy poprawnie powinno mówić się ten, ta, a może to C-dur i czy jest to ten, t czy to b-moll? Czy mianem Des-dur czy e-moll można nazywać nie tylko gamę czy tonację, ale także akord? Jeśli tak, to czy te słowa są odmienne? W takich na przykład zdaniach: „Zagraj mi tego Es-dura!” czy „Bez g-molla to nie brzmi tak dobrze” albo „Zagraj mi to samo w C-durze”.
  • Czy osoba zmarła obchodzi urodziny?

    6.12.2020
    6.12.2020

    Witam,

    Wraz z najlepszą koleżanką sprzeczamy się nieco o następującą kwestię:


    Czy jeśli osoba zmarła a przypada jej data urodzin, to która forma jest poprawna:

    - Osoba X ma dziś urodziny

    - Osoba X miała dziś urodziny

    - Osoba X miałaby dziś urodziny


    Podobnie, jak sprawa ma się w przypadku czasownika "obchodzić":

    - Osoba X obchodzi dziś urodziny

    - Osoba X obchodziła dziś urodziny

    - Osoba X obchodziłaby dziś urodziny

  • dzienność i nocność (?)

    20.04.2023
    20.04.2023

    Czy przy opisie gatunku zwierzęcia, gdy prowadzi on dzienny tryb życia, można swobodnie powiedzieć i zapisać, że cechą gatunku jest dzienność (np. w angielskim diurnality)? Czy to jest poprawne słowo? I co za tym idzie, czy można użyć słowa nocność określonego gatunku? Bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • Pomóż – co to za forma?
    16.11.2017
    16.11.2017
    Szanowna Pani Profesor,
    ostatnio zauważyłem, że coraz więcej ludzi używa formy czy mogę ci/pani/panu pomóż zamiast czy mogę ci/pani/panu pomóc. Zdarza się to nawet w sklepach, gdzie mówią tak ekspedientki. Czy to poprawna forma?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Rozpościerać – rozpostrzeć
    9.06.2020
    9.06.2020
    Dzień dobry, otóż mam taką zagwozdkę: czasownik: rozpościerać, jak utworzyć tryb rozkazujący dla drugiej osoby liczby pojedynczej? Nie chodzi tutaj o formę niedokonaną rozpościeraj, tylko o dokonaną.
  • Zasada konwencjonalna w pisowni spójników z cząstką -by

    10.01.2024
    10.01.2024

    Szanowni Państwo, mam kolejne pytanie. Za poprzednie odpowiedzi bardzo dziękuję. Proszę mi powiedzieć, czy nie można byłoby zamienić pisowni łącznej boby, toby itd. na zapis rozłączny? To boby, toby wygląda dziwacznie, wręcz śmiesznie. Rozumiem, że nie dałoby się zmienić zapisu słowa rzeka na żeka, bo jest to umotywowane historycznie, ale boby, toby nie da się chyba obronić tradycją i historią języka. Z uszanowaniem Mirek

  • Zgódź się i chodź

    31.10.2023
    31.10.2023

    Serdecznie proszę Państwa o wyjaśnienie, dlaczego w drugiej osobie trybu rozkazującego czasowników 2. koniugacji pojawia się zazwyczaj o, a czasami ó, np. „chodzę/chodź”, „szkodzę/szkodź”, ale „godzę/gódź”, „wodzę/wódź (na pokuszenie)”. Od czego to zależy?

  • Bezokolicznik
    18.01.2019
    18.01.2019
    Witam. Przeszukałam wiele stron, ale żadna nie dała mi dobrej odpowiedzi. Zastanawia mnie forma można coś zrobić. Na przykład w zdaniu Można to przecież zrobić w paczkomacie. Czy taką frazę nazwalibyśmy bezokolicznikiem? Czy jednak w jakiś sposób da się określić liczbę, tryb, stronę, osobę itp.?

    Dziękuje za pomoc.
  • Daj mi książkę, proszę
    1.06.2017
    1.06.2017
    Dzień dobry, Szanowni Państwo!
    Chcę zapytać, czy poprawne jest mówienie w następujący sposób: Daj mi książkę, proszę.
    Czy jest to błąd? Czy nie można zestawiać formy trybu rozkazującego z proszę?

  • Dawny imiesłów

    6.02.2022

    W pewnych artykułach dotyczących gramatyki języka polskiego pojawia się określenie „imiesłów” dla, jak się zdaje, formy 3. os. czasu przeszłego trybu oznajmującego, obecnej w niektórych konstrukcjach, np.: „partykułom [(żeby i in.)] towarzyszy dawny imiesłów czasu przeszłego lub bezokolicznik [...], np. chcę, by wysłał list”; „Forma imiesłowowa [czasu przyszłego złożonego] (będzie robił)”. Skąd takie nazewnictwo? Wszak forma ta nie przypomina ani imiesłowów współczesnych, ani historycznych.

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego