Dlaczego nazwę miasta Góra Kalwaria pisze się tak, jak się pisze? Mamy tu dwa człony rzeczownikowe. Pierwszy z tych członów nie należy do trójki wyjątków, która zezwala na pisownię bez dywizu, to jest: Kolonia, Osada, Osiedle. Czyli chyba powinno być Góra-Kalwaria. A jednak słownik, bynajmniej nie jakiś stary, twierdzi inaczej.

Który wariant przysłowia jest poprawny: „Jedna jaskółka wiosny nie czyni” czy „Jedna jaskółka nie czyni wiosny”? A może oba?

Począwszy od 5 wzwyż jest wyraźna zależność liczebników porządkowych od głównych: pięć – piąty, sześć – szósty, siedem – siódmy, osiem – ósmy… To kreskowane ó w wyrazach szósty, siódmy, ósmy – jest odmienne, wymienia się na e lub o w odpowiednim liczebniku głównym. Tę samą wspólność rdzenia czuje się w parze trzy – trzeci, ale brak jej w przypadku liczebników 1, 2 i 4. Ta trójka (albo ta czwórka) psuje cały porządek. Dodatkowo w parach dwa – drugi oraz cztery – czwarty zgadzają się pierwsze (a nie zgadzają dopiero drugie) głoski – i nie tylko jest to intrygujące, ale dodatkowo może sprawiać trudność ortograficzną, jeśli się zbyt mocno pokojarzy drugi z dwa czy dwoje (takie silne skojarzenie obserwuję u swojego dziecka, które notorycznie chce pisać drógi, uzasadniając to właśnie tym).
Chciałbym spytać o etymologię liczebników porządkowych. Czy to tylko zbieg okoliczności (te pierwsze głoski), czy rzeczywiście istnieje etymologiczne powiązanie wewnątrz par dwa – drugi i cztery – czwarty?

Ostatnio prawie w ogóle nie widuję liczebników zbiorowych – rodziny mają dwójkę czy piątkę dzieci, nie dwoje czy pięcioro. Dotyczy to nawet polszczyzny oficjalnej. Wydaje się, że w języku pisanym powinny jednak być stosowane liczebniki zbiorowe, a sformułowania typu dwójka czy piątka dzieci ma charakter potoczny. Czy mam rację?

W matematyce rozważa się zagadnienia minimaksowe, czyli w dużym uproszczeniu takie, w których maksymalizacja jednej zmiennej wiąże się z minimalizacją drugiej. Czy dobrze mi się wydaje, że wobec tego pisownia mini-maksowy byłaby bardziej zgodna z zasadami ortografii? Przy ograniczeniach formularza pytaniowego trudno to bliżej wyjaśnić, ale znane mi przykłady wskazują, że pod tym terminem kryje się pewna symetria, a więc równorzędność problemu maksymalizowania i minimalizowania.

Czytelnik

Jaką „płeć” ma słowo nikt? W nocnej (28.12.2015 r.) audycji Trójki o obrzędach noworocznych w Polsce rozmówczyni red. Sosnowskiego powiedziała: W tej wsi nikt nie wyszedł za mąż w ubiegłym roku. Popieram dążenie kobiet do akcentowania płci w określeniach, ale tu chyba trudno będzie.
Razi mnie – nie wiem, czy słusznie – użycie słowa masę w zdaniu Było tam masę ludzi. Wydaje się, że jeśli już, to Była tam masa ludzi.

Dzień dobry!

W mediach widzę wysyp artykułów, które są zatytułowane: „fryzury dla pań po 50-tce”, „modne fryzury po 50-tce”, „fryzury dla 50-cio latek”. Czy prawidłowa forma tych zdań powinna wyglądać następująco: „Fryzury dla pań po 50.”, „Modne fryzury po 50.” i „fryzury dla 50-latek”?

Pozdrawiam!

Witam,
moje pytanie dotyczy wymowy słowa recykling, która, zdaje się, została już spolszczona, podobnie jak pisownia. Tymczasem w radiowej Trójce usłyszałam dzisiaj „ceny risajklingowe”. Czy dobrze mi się wydaje, że jest to wymowa niepoprawna?
Pozdrawiam,
Monika Marczyk

Dzień dobry,
chciałabym się dowiedzieć, jak należy prawidłowo zapisać następujące słowa: lifestyle'owy (czy lifestylowy?), przenaszalność (czy przenoszalność?), non profit (czy non-profit?).
Z góry dziękuję.