-
generał i gienerał4.05.20144.05.2014Szanowni Państwo,
mój Dziadek, człowiek z Kresów, inaczej wymawiał literę G przy literowaniu skrótów, niż jest to dziś ogólnie przyjęte. Używał głoski ge zamiast gie. W ten sposób AGH wymawiał jako [ageha], GKS jako [gekas], a SGGW jako esgegewu. Ciekawi mnie, czy jest to jakiś archaizm lub regionalizm, a może po prostu prywatna (błędna?) maniera.
Z góry dziękuję za odpowiedź,
Bartłomiej -
miękki i lekki7.01.20057.01.2005Jak poprawnie należy wymawiać słowa miękki i lekki? Przez jedno [k] czy dwa?
-
Pierogarnia, pierożarnia2.12.20152.12.2015Mam pytanie dotyczące nazwy miejsca – pierożarnia lub pierogarnia. Czy są to nazwy poprawne słowotwórczo? Nie byłam w stanie znaleźć tych nazw w słowniku poprawnej polszczyzny.
Z góry dziękuję za udzielenie odpowiedzi.
Pozdrawiam
Agnieszka Rak
-
Pierogarnia, pierożarnia2.12.20152.12.2015Mam pytanie dotyczące nazwy miejsca – pierożarnia lub pierogarnia. Czy są to nazwy poprawne słowotwórczo? Nie byłam w stanie znaleźć tych nazw w słowniku poprawnej polszczyzny.
Z góry dziękuję za udzielenie odpowiedzi.
Pozdrawiam
Agnieszka Rak -
Wymowa samogłosek nosowych
27.02.202410.04.2017Szanowni naukowcy,
od długiego czasu zastanawiam się, czy w wyrazach z literą ę w środku, np. będę, brzęk, kręcone, rębajło, wewnętrzny, należy wymawiać czyste [ę], czy może zmiękczone przez „…e-m…”, „…e-n…”, „…e-ń…”.
W sąsiedztwie jakich głosek należy wymówić: „…e-m…”, „…e-n…”, „…e-ń…”?
Jakiego podziału wymaga poprawna ich wymowa? em” czy jw.?
Jakie słownikowe zasady określają poprawną wymowę, gdy mamy do czynienia z literą ę w środku wyrazu?
Proszę o pomoc.
-
Allah25.02.200325.02.2003Skąd w jezyku polskim oboczna pisownia Allah a. Allach, a także Ałłach? Czyżby przez… Sienkiewicza?
Kłaniam się
Maciej Malinowski
-
Bernanke12.10.200912.10.2009Czy powinno się odmieniać nazwisko Bernanke (w wymowie [bernaki?])? Nosi je amerykański finansista, ale chyba nie jest to typowe angielskie nazwisko. Jak postąpić z nim w tekście?
Z góry dziękuję. -
Gwarowe pioke ‘piekę’ na Podlasiu Północnym jest wynikiem przegłosu?
27.07.202127.07.2021Szanowni Państwo,
na Podlasiu spotyka się formę 1 os. l.poj. czasu teraźniejszego piokę od czasownika piec. Ciekaw jestem, czy w świetle rozwoju fonetyki naszego języka jest to prawidłowy rozwój fonetyczny, jak przy nieść-niosę (i wtedy jak rozumiem, "ja piekę" jest wstecznym wyrównaniem do innych form czasownika), czy też odwrotnie, mamy do czynienia z jakąś regionalną anomalią i wytworzył się przegłos tam, gdzie nie powinno go być.
Dziękuję za zajęcie się tym przypadkiem.
Łukasz
-
Jak wymawiamy ę w wyrazie rękawiczka?7.02.20187.02.2018Szanowni Państwo,
zapytałem około 25 nauczycieli polonistów i pań edukacji wczesnoszkolnej, ile głosek ma słowo rękawiczka. Wszystkie panie po przegłoskowaniu udzieliły odpowiedzi 9 głosek. Głoskując wyodrębniły głoski: r-ę-k-a-w-i-cz-k-a. (należy zaznaczyć, że wymowa głoski „ę” różniła się w tych wypowiedziach i brzmiała od tej klasycznej „ę” do takiej zbliżającej się do „en”). Jednakże zawsze głoska „ę” traktowana była jako jedna głoska.
Zapytanie wynikało z faktu, że na podjętych przeze mnie studiach podyplomowych pani profesor zakwestionowała podaną przez mnie w tym słowie (rękawiczka) ilość/liczbę głosek (9 głosek), twierdząc, że głosek w tym słowie w zależności od wymowy jest 10: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a.
Oto uzasadnienie:
W słowie rękawiczka głoska [ę] stoi przed zwartą głoską [k], co powoduje zmianę sposobu artykulacji samogłoski nosowej [ę]. W rezultacie tego zjawiska fonetycznego zwanego upodobnieniem (w tym przypadku wstecznym) głoska [ę] będzie wymówiona najczęściej jako odnosowione [e] oraz tzw. nga, czyli tylnojęzykowe [n], lub jako [e] i półotwarta spółgłoska [ł]. Dlatego głoski w słowie rękawiczka, w zależności od tego jak je kto wymówi mogą być następujące: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a (liczba głosek 10) lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a (liczba głosek 10).
Ze względu na zachodzące w języku polskim zjawiska fonetyczne kolejne głoski w słowie rękawiczka nie są zatem takie, jaki Pan wymienił. Ponadto nigdy nie będzie ich 9, jak Pan podaje, tylko 10.
Potwierdzenie można znaleźć choćby w następujących źródłach: M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2001; T. Karpowicz Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa, PWN 2009; E. Awramiuk, Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku, Białystok, Trans Humana 2006.
Moje poszukiwania odpowiedzi spowodowały znalezienie w Internecie – co nie jest potwierdzonym źródłem wiedzy – że o ile głoskę „ę” wymawiamy na różne sposoby w zależności jej położenia w wyrazie, to jednak traktujemy ją jako jedną głoskę, a nie wiele głosek.
Stąd moje pytanie do Państwa: ile głosek ma słowo rękawiczka? Mojej pytanie wynika również z faktu, że powinienem (powinniśmy) uczyć poprawnego głoskowania uczniów.
Z poważaniem
Piotr Dylewski
-
Jogging, shopping, pub11.10.201711.10.2017Szanowni Państwo,
znalazłem w słowniku PWN dwa warianty wymowy angielskiego sufiksu -ing: |ing| i |ink|.
Która wymowa jest normą?
Jogging [wym. dżogink] «rytmiczny, niezbyt szybki bieg na świeżym powietrzu»
Cracking zob. kraking. kraking, cracking [wym. kraking],
Shopping [wym. szoping] «robienie zakupów w dużych centrach handlowych, będące formą spędzania wolnego czasu»
Pub [wym. pab]??? «bar, w którym podaje się głównie piwo i drobne przekąski»
Z góry dziękuję
Z poważaniem
Georg Fiedler