upowszechniony
  • Na strychu mam w szafie sukienkę wisieć
    29.12.2014
    29.12.2014
    Szanowni Państwo,
    od pewnego czasu moi Rodzice zaczęli stosować pewną formę językową, która wydaje mi się wyjątkowo nienaturalna (a może wręcz pochodzącą z języka niemieckiego?) i upierają się, że przecież jest ona zupełnie normalna i funkcjonuje w języku codziennym. Chodzi o wyrażenia typu „Na strychu mam w szafie sukienkę wisieć”, „W garażu na posadzce mam klucze leżeć”. Czy stosowanie takich wyrażeń jest dopuszczalne?
    Pozdrawiam ciepło
    Czytelniczka
  • nazwiska na -uk
    4.01.2002
    4.01.2002
    Jakiego pochodzenia są nazwiska z końcówką -niuk, np. Dowhaniuk, Dobrzysyniuk?
  • nefilim
    12.11.2010
    12.11.2010
    Dobry wieczór,
    mam pytanie o rzeczownik nefilim. Wiem, że etymologicznie z hebrajskiego jest to liczba mnoga i w Biblii (lub np. na polskiej Wikipedii) nie podlega odmianie, ale czy po polsku nieodmienność jest nadal pożądana, zwłaszcza w innych przypadkach niż mianownik (wielu nefilim)? Czy słowo to już można uznać za na tyle niepostrzegane jako obce (jak cherubin – cherubini), że zasługuje na pełną polską deklinację; jeśli tak, jaką? W M. l.mn. – nefilimi, nefilimy czy nefilimowie?
    Dziękuję.
  • nie-liczba
    5.03.2015
    5.03.2015
    W aspekcie informatyki związanym z reprezentacją liczb na komputerze mówi się o nie-liczbie (z dywizem) – od angielskiego skrótowca NaN (not a number). W uproszczeniu chodzi o wartość, która może reprezentować wyniki działań nieokreślonych, np. 0/0. Czy jeśli taka pisownia, niezgodna z normami, jest utrwalona w żargonie informatycznym, należy się z nią pogodzić? Czy np. robiąc korektę pracy z tej dziedziny, powinno się mimo wszystko zwrócić na to uwagę i aprobować pisownię zgodną z ortografią ogólną?
  • odznaczyć
    22.11.2010
    22.11.2010
    Witam,
    mam pytanie o poprawność używania słowa odznaczyć jako równoważnego z usunąć zaznaczenie. A także tłumaczenia angielskiego uncheck jako odznacz. W SJP definicja odznaczyć nie zawiera usunąć zaznaczenie i wygląda następująco:
    odznaczyć — odznaczać
    1. «znacząc, wyodrębnić coś z jakiejś całości»
    2. «wyróżnić kogoś, dając mu jakieś odznaczenie»

    Czy używanie odznaczyć zamiast usunąć zaznaczenie jest poprawne?
    Z góry dziękuję za odpowiedź
  • przymiotnik od Brooklyn
    21.04.2004
    21.04.2004
    Jak brzmi przymiotnik od rzeczownika Brooklynbrukliński czy brooklyński? W Internecie znajdujemy obie formy.
  • SMS-y z komórki
    16.09.2002
    16.09.2002
    Szanowni Państwo,
    Trzytomowy Słownik języka polskiego pod red. prof. Mieczysława Szymczaka (1998) nie notuje słowa komórka jako rodzaju telefonu. Czy nadal słowo to należy pisać w cudzysłowie?
    A czy krótkie wiadomości tekstowe można określać jako sms-y i zapisywać w ten sposób: sms-a, sms-ów, sms-ami?
    Bardzo serdecznie proszę o odpowiedź.
  • sobie

    29.03.2023
    29.03.2023

    płynę sobie łódką, a nade mną płyną (sobie) obłoki

    Dzień dobry, mam pytanie odnośnie do pojawiającej się czasami w prognozach pogody quasi-poetyckiej konstrukcji językowej typu: od zachodu płyną sobie chmury...

    Wyraz sobie dodany tu do czasownika płynąć żadną miarą nie wskazuje na to, że czynność ta jest „całkowicie zależna od woli wykonującej ją osoby i zwykle sprawia jej przyjemność” (por. Inny słownik języka polskiego). Płynące po niebie chmury (częściej obłoki) jako uosabiające zmienną naturę rzeczy toposy literackie obecne są w twórczości wielu poetów, choćby Mickiewicza, Miłosza,

    Szymborskiej, Harasymowicza czy Ratajczaka. Nigdy jednak nie płyną one tam sobie, co najwyżej są wprawiane w ruch przez wiatr, któremu w pewnym kontekście można już przypisać atrybut sprawczości, jak dzieje się to w przypadku greckiej pneumy z Ewangelii Janowej, upowszechnionej przez łacińskie „spiritus flat ubi vult”, co zostało przetłumaczone na język polski jako „duch wieje kędy chce” lub „wiatr wieje tam, gdzie chce” (J 3,8).

    A życie sobie (sic!) płynie, jak gdyby nigdy nic...

    Z poważaniem

  • spalić się w blokach
    29.06.2012
    29.06.2012
    Witam!
    W jednej ze scen filmu Dzień Świra główny bohater zwraca się do robotników: „Czy panowie muszą tak napierdalać od bladego świtu!? […] Już możecie inteligentowi jebać po uszach od brzasku? Żeby se czasem kałamarz nie pospał godzinkę dłużej […]. I żebym się kompletnie spalił w blokach już na starcie”. Co znaczy określenie spalić się w blokach i jakie jest jego źródło? Czy jest ono obecnie używane, czy może jest tylko wytworem autora filmu?
    Dziękuję i pozdrawiam
  • spotu czy spota?
    26.05.2011
    26.05.2011
    Chciałem odmienić angielski spot, oznaczający miejsce. W słowniku ortograficznym znalazłem odmianę wyrazu spot, lecz oznaczającego spot reklamowy. Czy powinienem założyć, że mój spot odmienia się analogicznie, czy jego odmiana może być inna? I jeśli inna, to jaka? Chodzi o dopełniacz (końcówka -a czy końcówka -u), na temat którego opinie znanych mi osób są podzielone.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego