-
Ku wraz z celownikiem6.05.20206.05.2020Dzień dobry
W Gramatyce języka polskiego Józefa Muczkowskiego (trochę stara pozycja) przy odmianie rzeczownika pojawia się taka rada: „Celownik na owi zakończony z przyimkiem ku w niektórych na u skracamy, np. ku końcu zamiast ku końcowi, ku Krakowu, ku Paryżu”.
Starałem się sprawdzić, użycie -u w celowniku razem z przyimkiem ku jest obecnie poprawne (szczególnie chodzi mi o ku końcu), ale nigdzie nie mogłem znaleźć takiej informacji.
Z góry dziękuję za pomoc i poświęcony czas.
-
Leśmianowskie śmiercie25.01.200725.01.2007Szanowna Poradnio,
mam problem z rozpoznaniem płci śmierci (śmiercia?) u Leśmiana. Pisze poeta: „Chodzą Śmiercie po słonecznej stronie, / Trzymający się wzajem za dłonie”. A dalej: „Jeden zowąd śmierć sobie wybiera, / Ale drugi tą śmiercią umiera”. Czyżby Leśmian rozróżniał ten Śmierć (wielką literą) i tę śmierć (małą literą)? Skąd to pomieszanie?
Pozdrawiam uprzejmie
Krzysztof Bartnicki -
Módl się za nami 2.02.20162.02.2016Interesuje mnie etymologia zwrotu módl się za nami będącego częścią modlitwy Zdrowaś Mario, a także powtarzanego w odpowiedzi na wezwania w modlitwach litanijnych. Czy jest on gramatycznie poprawny? Czy nie powinniśmy mówić módl się za nas?
-
nazwy spółek29.11.202230.08.2002Od jakiej litery (małej, dużej) pisać wyraz spółka w nazwach, np.: IMG Spółka z o.o. lub IMG spółka z o.o. – sprawa pilna, bo potrzebna do korekty pracy.
Pozdrawiam i dziękuję.
H. Górski -
Neologizm przymroczony
12.05.202412.05.2024Dobry wieczór.
Słowo przymroczony w słownikach zdaje się nie występować. Czy jego użycie w tekstach publikowanych jest zatem poprawne? Intuicja podpowiada, że jego znaczenie byłoby podobne jak zamroczony, tylko że w mniejszym stopniu (analogicznie jak np. przymrużone – zmrużone [oczy]). Wydaje się, że przymroczony może być np. umysł (z braku snu), oczy (od dużego ciężaru), sportowiec (od wysiłku), pokój (od braku światła), świat, dusza czy serce (od zła).
Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę dużo światła
PZ
-
Padawan15.05.201715.05.2017Szanowni Państwo,
w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
Pociąg doznał opóźnienia26.06.201226.06.2012Szanowni Państwo!
Słyszałam wielokrotnie na dworcach kolejowych informacje o tym, że „pociąg doznał opóźnienia”. Wydawało mi się, że czasownik doznać odnosi się raczej do ludzi (np. doznać uszczerbku na zdrowiu) i tu jest błędnie używany, ale ostatnio również w internetowym rozkładzie jazdy pociągów natknęłam się na zdanie: „Pociągi pasażerskie mogą doznawać opóźnień (…)”. Czy takie użycie czasownika doznać jest poprawne?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam!
Joanna Chodorowska -
Podlaskie podjąć8.12.20178.12.2017Mieszkam obecnie na Podlasiu w okolicy Białegostoku, choć pochodzę z Mazowsza i bardzo mierzi mnie, oprócz słynnego dla, używanie określenia podejmij zamiast podnieś. Kilka przykładów: Podejmij chusteczkę z podłogi, Podejmij kubek itp. Przyzwyczajona jestem, że słowo podejmij używane jest w określeniach typu: podjąć pracę, podjął jakieś działanie, a nie, jak ma to miejsce na Białostocczyźnie, do ‘podnoszenia czegoś skądś’. Co jest właściwe?
Pozdrawiam
-
poznaniak z powiatu grodzkiego31.10.201231.10.2012Zgodnie z wytycznymi RJP nazwy mieszkańców terenów (o ile nie jest to miejscowość) powinny być zapisywane od wielkiej litery. Zrozumiałe zatem jest, że mieszkaniec Poznania to poznaniak. Ale czy mieszkaniec Miasta Poznań (powiatu grodzkiego) jednak nie jest też Poznaniakiem?
Zupełnie przy okazji, pragnę o zapytać o przyimek dla. Wydaje mi się, że ostatnio rozpowszechnił się on w wyrażeniach typu nowa pasta dla bielszych zębów. Czy słusznie sądzę, że nie jest to standardowy uzus? -
problemy z Charliem29.07.201629.07.2016Adam Wolański w Edycji tekstów (s. 93) podaje odmianę: Charlie, Charlie’ego, Charlie’emu, z Charlie’m. Reguła [248] Wielkiego słownika ortograficznego PWN każe jednak nazwy osobowe na -i, -ie zapisywać bez apostrofu (zob. np. hasło Chaplin: Charliego, Charliemu, z Charliem); podobnie w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN (s.v. Charlie). Który wariant jest Państwa zdaniem lepszy?