Szanowna Redakcjo,

mam pewne wątpliwości dotyczące porady „choroba Heinego–Medina – i podobne nazwy” i zaproponowanej w niej odmiany nazwiska Otto: „nazwisko Otto powinniśmy odmieniać tak samo jak rzeczownik lotto – Otta i Otcie”.
W słowniku A. Markowskiego rzeczownik „lotto” uznano jednak za nieodmienny, tak samo w WSJP. Przyjmijmy jednak, że może on być (w zgodzie z normą) odmieniany. Jeśli tak, to zapewne będzie się odmieniać jak getto, a więc w miejscowniku o lotcie, jak o getcie – ale w wymowie, jak stwierdza wspomniany słownik A. Markowskiego, o gećcie, więc i o loćcie. Czy zatem i nazwisko Otto w miejscowniku, ortograficznie Otcie, będzie w wymowie brzmieć Oćcie? Czy jednak lepiej wymawiać inaczej (fonetycznie: Ot–će), aby nazwisko Otto nie zbliżyło się zanadto do octu (ogórki w occie, a w szybkiej wymowie w oćcie).

Z szacunkiem

Tomasz Kurdyła

Nazwisko „Piłsudski” wymawiane jest powszechnie jako „Piułsucki”. Chodzi mi o początek wyrazu, bo ostatnia sylaba to, zapewne, jakaś pozostałość ze starej pisowni nazwiska rodowego, ale też jestem ciekaw czy tak było. Dlaczego „P i u ł”? Czy to świadome/nieświadome unikanie niestosownego skojarzenia, gdy mowa o Józefie Piłsudskim? I jeszcze jedno. Nie znalazłem na tym portalu wcześniejszego wyjaśnienia tej sprawy. Nikt się tym nie interesował wcześniej?

Jaką „płeć” ma słowo nikt? W nocnej (28.12.2015 r.) audycji Trójki o obrzędach noworocznych w Polsce rozmówczyni red. Sosnowskiego powiedziała: W tej wsi nikt nie wyszedł za mąż w ubiegłym roku. Popieram dążenie kobiet do akcentowania płci w określeniach, ale tu chyba trudno będzie.
Razi mnie – nie wiem, czy słusznie – użycie słowa masę w zdaniu Było tam masę ludzi. Wydaje się, że jeśli już, to Była tam masa ludzi.

Szanowni Państwo,
wielokrotnie spotkałem się z poglądem, że niektóre rozwiązania normatywne zaproponowane w NSPP są wyrazem bezsilności językoznawców wobec zmian w języku. Za przykład może posłużyć akcentowanie: w normie użytkowej akceptuje się akcent paroksytoniczny w wyrazach, które w normie wzorcowej należy akcentować proparoksytonicznie. Niektórzy twierdzą, że akcentowanie jest czynnością automatyczną, wyuczoną i względnie stałą, niezależną od sytuacji. A jakie jest Państwa zdanie?

Dzień dobry! Czy przeczytanie zapisu 3,45 jako trzy przecinek czterdzieści pięć jest poprawne?

Pozdrawiam

Dorota

Dzień dobry!
Jak należy traktować wyrażenia pełnić rolę i spełniać rolę? Czy można to zaakceptować? W Poradni jest jednak kilka odpowiedzi ekspertów, w których taki zwrot się pojawia. Spotkałem się jednak z opinią, że pełni się funkcję, a rolę się odgrywa.
Pozdrawiam,
Stały czytelnik Poradni

Szanowni Państwo!
Mam pewną wątpliwość dotyczącą pisania ogłoszenia. Otóż niektóre ogłoszenie mają w nagłówku OGŁOSZENIE! lub UWAGA!. Moje zapytanie dotyczy tego, czy można zapisywać w nagłówku ogłoszenia słowo: UWAGA z wykrzyknikiem, czy jest to poprawne, czy błędne. I jak się odnieść do nagłówka w formie OGŁOSZENIE z wykrzyknikiem.
Z góry dziękuję za odpowiedź
Anna

Chciałbym zapytać, jakie jest stanowisko językoznawców normatywistów wobec formy (ten) opuszek. Dostępne mi słowniki języka polskiego i poprawnej polszczyzny notują wyłącznie formę (ta) opuszka, nie wypowiadając się w ogóle na temat wariantu męskiego, ale choćby w Narodowym Korpusie Języka Polskiego (podkorpus zrównoważony) znaleźć można wiele zaświadczeń formy męskiej w cytatach ze współczesnej literatury pięknej (także uznanych autorów, np. Ryszarda Kapuścińskiego czy Krystyny Kofty).

Wiadomo, że wyrazy takie jak matematyka, fizyka, muzyka akcentujemy na trzeciej sylabie od końca. Czy tak samo jest ze słowem papryka (które ma przecież inne pochodzenie)?
Powinno się mówić PApryka czy papRYka?

Jak w poniższych zdaniach należy zapisać cząstkę żeśmy z poprzedzającym słowem – razem czy osobno? Dodam, że nie wchodzi w grę zmiana jak żeśmy na jak(e)śmy ani której żeśmy na którejśmy, gdyż zdania pochodzą z tekstu, który wydawca chce zmodernizować jedynie pod kątem ortografii i interpunkcji.

1. Do mnie, jeśli zajdzie potrzeba, można pisać, jak żeśmy (jakżeśmy) się umówili, na adres p. Jadzi.
2. W sprawie depeszy, o której żeśmy (którejżeśmy) mówili, nie mogę nic bliższego znaleźć.