-
wkładać czy zakładać20.04.200520.04.2005Jak sformułować definicję, która umożliwiłaby jednoznaczne rozstrzygnięcie kwestii, czy ubrania, buty itp. wkłada się, czy zakłada? Podam dwa cytaty ze Słownika poprawnej polszczyzny PWN: „wkładać (…) umieszczać coś, zwykle ubranie, na kimś, na sobie”, „zakładać (…) Używane błędnie w znaczeniu 'wkładać coś, ubierać się w coś'. Np. Zakładać, poprawnie: wkładać, płaszcz, sukienkę, garnitur, buty. Ale: zakładać, kiedy jest mowa o przedmiotach, które się umieszcza na sobie”.
-
Co wkładamy – ogrom czy pracę? 18.10.201818.10.2018Szanowni Językoznawcy!
Mam króciutkie pytanie: ogrom pracy włożonej w coś tam czy ogrom pracy włożony w coś tam? Byłabym za tym pierwszym (bo chyba jednak wkłada się w coś pracę, wysiłek, trud, a nie ogrom), ale w internecie znalazłam zadziwiająco dużo włożonego w to i tamto ogromu.
Czyżbym się myliła?
Pozdrawiam serdecznie i dziękuję,
Anna
-
moro17.02.201217.02.2012W gazecie natknąłem się na takie zdanie: „Policja zorganizowała dzieciom zawody w ubieraniu moro na czas”. Ponieważ, jak mi wiadomo (m.in. czytałem Państwa porady nr 6196 i 6822), we wzorcowej polszczyźnie ubranie się wkłada, a nie ubiera lub zakłada, powstaje pytanie: jak to poprawnie sformułować? Zawody we wkładaniu moro na czas? Zawody w ubieraniu się w moro na czas? Każda z tych możliwości wydaje mi się dziwnie „koślawa”…
-
Buty ubrać, włożyć czy założyć?2.01.20062.01.2006Witam,
Nigdy nie zwracałem na to uwagi i zawsze mówiłem ubierz buty, ubierz kurtkę, czapkę itd., itd. Być może jest to gwara z Rzeszowa i okolic, ale w Warszawie jest to niedopuszczalne. Szczególnie mi na to zwróciła uwagę moja dziewczyna. W jej oczach jestem debilem skoro używam takiej polszczyzny…
Uparłem się i chcę jej udowodnić, że to też jest poprawnie. Ona twierdzi, że tylko załóż buty jest poprawnie i nie inaczej :)
Pozdrawiam,
MB -
Co dzień
1.12.20201.12.2020Szanowni Państwo,
wg słowników wyrażenie co dzień pisze się rozdzielnie. Przemawia to do mnie, jeśli oznacza ono 'każdego dnia', np. Co dzień wstaję o świcie. Jednakowoż co dzień (?) jest też synonimem dnia powszedniego. W zdaniu Na codzień noszę fartuch, a od święta wkładam suknię widziałbym pisownię łączną. Dodatkowo (w Wielkopolsce) zdarza mi się słyszeć w codzień, jak w dzień powszedni, co uzasadnia istnienie rzeczownika codzień (regionalizm?). Co Państwo na to?
TM
-
Czy bohater może mówić niepoprawnie?22.02.200522.02.2005Włączywszy telewizor, usłyszałem „Proszę panią…” oraz „Wsadź klucz w tą stacyjkę”. Był to serial komediowy o milionowej oglądalności. Aktorzy z pewnością potrafią prawidłowo zwrócić się do kobiety bądź odróżnić biernik od narzędnika! Z drugiej strony, grają oni ludzi nie zwracających uwagi na podstawową poprawność językową. Czy aktor powinien operować piękną polszczyzną, mimo że grana przezeń postać nigdy by tak nie mówiła? Czy osoba pisząca scenariusz może wkładać bohaterom błędy w usta?
-
Dialekt małopolski 31.03.201731.03.2017Szanowni Państwo,
mam kilka pytań dotyczących gwary krakowskiej (dialektu małopolskiego).
1) Czy zwrot ubierać kurtkę można przypisać do tejże gwary? Staram się dbać o język polski i myślałem, że to po prostu błąd i należy mówić o zakładaniu kurtki.
2) Czy w innych regionach Polski nie mówi się auto na samochód? Bardzo mnie to zdziwiło.
3) Czy mówienie w stylu czepak zamiast trzepak można usprawiedliwić gwarą? Jak to jest z tą dopuszczalnością gwarową?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
dwie Polski26.06.201026.06.2010Jeden z polityków powiedział „Nie ma dwóch Polsk”. Jak odmienia się słowo Polska w l.mn.?
Hanna Wojewoda -
dziewczyna w ciemnych włosach?9.07.20079.07.2007Które jest poprawne stwierdzenie: dziewczyna z ciemnymi włosami czy dziewczyna w ciemnych włosach? Wydaje mi się, że to pierwsze stwierdzenie, jednak powszechnie używany jest ten drugi zwrot.
-
Ex libris
2.10.20202.10.2020Szanowni Państwo,
chciałbym pytania dotyczące ekslibrisu. Wyrażenie ex libris znaczy 'z ksiąg/książek/księgozbioru', zatem powinno logicznie łączyć się z dopełniaczem (kogo? czego?), jednak często można zauważyć brak odmiany na różnego rodzaju pieczątkach, naklejkach. Stąd moje trzy pytania:
1. Czy brak odmiany (mianownik) jest błędem?
2. Czy można używać zwrotu łacińskiego i odmiany polskiej?
3. Czy należy używać jedynie jednego języka - albo łaciny, albo polskiego?