wolno
  • Babimost, Białystok i Krasnystaw
    12.01.2004
    12.01.2004
    Czym różni się gramatycznie nazwa miasta Białystok od Babimost? Przecież jeżeli mieszkam w Białymstoku, to i w Babimmoście, a jeżeli w Babimoście, to i w Białystoku! Osobiście odmieniam wszystkie tego typu nazwy (ze świadomością, że źle czynię, ale chyba tylko chwilowo…) „bezznaczeniowo” – czyli nie utożsamiam tych wyrazów z mostem będącym własnością płci pięknej, ani ze zboczem góry o barwie białej. Krasnystaw zaś jest już poza konkurencją – wszak w języku polskim nie istnieje słowo krasny!
  • budynek z cegły
    13.04.2013
    13.04.2013
    Uprzejmie proszę o wyjaśnienie poprawnego stosowania słów takich jak cegła i kamień rozumianych jako materiał budowlany. Czy pisząc stosujemy je w liczbie pojedynczej, czy mnogiej? Osobiście skłaniam się ku pierwszej wersji, piszę: budynek wzniesiony z cegły, redakcja uparcie poprawia mi na cegieł. Kto ma rację?
    Z wyrazami szacunku
    Ewa Siejkowska
  • bynajmniej i przynajmniej
    10.04.2007
    10.04.2007
    Dzień dobry! Czy słowo bynajmniej może być też używane zamiennie ze słowem przynajmniej? I czy będzie to poprawne, ot, chociażby w zdaniu: „W tym tygodniu chciałbym bynajmniej raz odwiedzić to miejsce” (zamiast: „W tym tygodniu chciałbym przynajmniej raz odwiedzić to miejsce”).
    Dziękuję i pozdrawiam.
  • by-pass
    18.02.2002
    18.02.2002
    Proszę Państwa, w języku technicznym często używane jest słowo bypass (z języka angielskiego) i pisane jako bajpas. Czy poprawniej jest kanał obejściowy (obejście) – tak ja uważam, ale inżynierowie często stosują – nawet w oficjalnych tłumaczonych dokumentacjach – bajpas lub piszą bypass.
    Co ciekawe, w tej chwili mam tekst niemiecki o kotle odzyskowym i jest w nim użyte słowo angielskie bypass, w pisowni niemieckiej bez spójnika, by-pass. Niemcy dawniej stosowali Umleitung, co jest polskim odpowiednikiem obejścia (przewód obejściowy), a w dużych kotłach kanał obejściowy.
    Pytanie brzmi: czy wolno i jest elegancko używać słowa bypas i jak pisać? – Chyba przez jedno s?
    Zbigniew Rataj
    Politechnika Śląska – nauczyciel akademicki.
  • cedzić słowa
    19.10.2007
    19.10.2007
    Witam!
    Wiadomo jest, co oznaczają słowa cedzić, odcedzać, przecedzać itp. A jakie dźwięki wydaje, jakich słów używa, w jaki sposób się wyraża ktoś, kto cedzi słowa przez zęby? A przy okazji – skąd się to wzięło?
  • Chorwacja i Słowacja
    11.09.2008
    11.09.2008
    Jak powinniśmy mówić: „Jadę na Chorwację” czy „…do Chorwacji”?
  • ciągle o zaprzeczonych imiesłowach
    31.05.2012
    31.05.2012
    Wiem, że wg nowej zasady imiesłowy przymiotnikowe czynne i bierne z nie piszemy łącznie. Czy dopuszczalna jest jeszcze pisownia oddzielna? Np. w wyrazach nie wprowadzające, nie obliczone.
  • Co może dyrektor?
    19.02.2014
    19.02.2014
    Piszę, aby zapytać o poprawność sformułowania: „Dyrektor może określić maksymalną liczbę przyjętych osób”. Czy w związku ze znaczeniem uprzednim imiesłowu przyjętych należy taką formę poprawić (np. na maksymalną liczbę osób, które mogą zostać przyjęte), czy też można ją zachować? Będę wdzięczna za wytłumaczenie tej kwestii bądź odesłanie do odpowiedniej literatury.
  • co prawda
    8.05.2015
    8.05.2015
    Czy mogą mi państwo wyjaśnić, dlaczego przed co prawda nie stawia się przecinka? Przed co przeważnie się stawia, jaka jest więc różnica? Mam też konkretny przykład: „Mogłem, co prawda zatroszczyć się o niego, tak jak troszczyłem się przez ostatnie pół roku o Viktorię”. Tutaj definitywnie przecinek jest zbędny, nie potrafię jednak wyjaśnić znajomej, dlaczego tego przecinka w tym miejscu nie należy stawiać.
  • coraz kontra co raz
    19.03.2020
    19.03.2020
    Dzień dobry! Bardzo proszę o wyjaśnienie dotyczące pisowni co raz/ coraz w zestawieniach typu co()raz to wybuchają śmiechem. „Wielki słownik ortograficzny” odnotowuje zapis coraz to (czy chodzi o sytuację np. coraz to głośniej?), z drugiej strony jest też zapis co raz w znaczeniu ‘raz po raz’.
    Będę wdzięczna za rozstrzygnięcie wątpliwości.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego