wydanie
  • Grzyb-pasożyt (tak jest w WSO) czy grzyb pasożyt (jak podpowiada logika)?
    13.11.2019
    13.11.2019
    Pisze się grzyb-pasożyt czy grzyb pasożyt?
    Grzyb pasożyt to inaczej grzyb pasożytniczy, więc moim zdaniem przy zapisywaniu tego wyrażenia rzeczownikowego powinna obowiązywać reguła [135] 25. Poza tym z niezrozumiałych dla mnie powodów (omyłka?) pisownię z łącznikiem uzasadniono regułą [186] 50, dotyczącą przymiotników.
    Z góry dziękuję za wyjaśnienie tej kwestii i pozdrawiam,
    MK
  • Historii pisowni nie z formacjami typu imiesłowowego
    9.01.2018
    9.01.2018
    Szanowna Poradnio!
    Chciałbym zapytać czy wyraz nie ściganych piszemy razem czy oddzielnie w następującym zdaniu?

    Art. 44. Bieg przedawnienia w stosunku do przestępstw, nie ściganych z przyczyn politycznych, popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych lub na ich zlecenie, ulega zawieszeniu do czasu ustania tych przyczyn.

    Wydaję mi się, że jest to liczba mnoga imiesłowu przymiotnikowego, więc jego pisownią powinna być forma nieściganych, tak jak nieścigany.
    Powyższy tekst pochodzi z Konstytucji RP. Została ona wprawdzie uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 roku, a pierwsza uchwała Rady Języka Polskiego tycząca się właśnie imiesłowów weszła w życie 9 grudnia tego samego roku, jednak powyższa zasada pisowni istniała już wcześniej. Użycie pisowni rozdzielnej w przypadku tego słowa jest obecne w źródłach, jednak datowane są one na XIX w. bądź wczesne lata XX wieku. Ze względu na datę powstania przedmiotowego zdania oraz na jego treść trudno jest się doszukać w powyższym tekście sensu użycia pisowni rozdzielnej, czy „świadomej” intencji jej użycia, o której wspomina Rada.
    Również na stronie PWN jest zasada nr [168] 45.3., oparta o powyższą uchwałę, która określa, że przed wejściem w życie tej uchwały, regułą było pisać imiesłowy przymiotnikowe łącznie. W obu przypadkach, użycie pisowni rozdzielnej w przedmiotowym zdaniu wydaje się nieuzasadnione.
    Z pozdrowieniami i życzeniami pomyślnego Nowego Roku,
    Łukasz Pawlikowski
  • Ilia i Ilja
    22.09.2013
    22.09.2013
    W Wielkim słowniku ortograficznym PWN literaci Ilia Ilf oraz Ilia Erenburg mają przy imieniu oboczną postać Ilja. Dlaczego Ilii Riepinowi jej poskąpiono?
  • jeszcze o pisowni świętych
    23.12.2012
    23.12.2012
    Szanowna Poradnio
    nie można nigdzie znaleźć komentarza, dlaczego w WSO zaleca się pisownię Święty Mikołaj wielką literą, zaś święty Piotr z kolei małą. Zasady pisowni słownictwa religijnego nakazują pisownię przymiotnika święty w nazwach własnych osób świętych wielką literą z przykładami: Święty Mikołaj, Święty Józef. W powszechnym użyciu widać jednak ogromną przewagę świętych przez małe ś, także tych tu wymienionych.
    Z prośbą o poradę i z tużprzedświątecznymi życzeniami
    Aleksander Durkiewicz
  • kłopoty z dz. cyt.
    18.09.2014
    18.09.2014
    W jaki sposób należy w przypisach skrócić opis bibliograficzny (stosując dz. cyt.) w przypadku, gdy powtarzają się dwa bardzo podobne tytuły tego samego autora, z których jeden całkowicie zawiera się w drugim, tzn. np. kilkakrotnie występuje Jakiś tytuł i Jakiś tytuł. Ćwiczenia? Obie pozycje są z tego samego roku. Zapis: Jakiś tytuł…, dz. cyt. jest niejednoznaczny.
    Pozdrawiam.
  • książę Medina-Sidonia
    24.03.2015
    24.03.2015
    Szanowni Państwo,
    czy i jak należy odmieniać tytuł książę Medina-Sidonia? W poradnianej odpowiedzi p. A. Wolański twierdzi, że należy, a jednocześnie pisze: „odziedziczył tytuł księcia Medina-Sidonia”. Dlaczego nie Mediny-Sidonii? Mam też dylemat, czy rzeczywiście odmieniać to jako tytuł, czy jako nazwisko, bo w książce, nad którą pracuję, spotykam się z różnymi formami, np. księżną/księciem Sidonii, Sidonią, Medina-Sidonia. Podobny kłopot jest z innymi tytułami-nazwiskami.
  • Kuryle – Kuryli czy Kurylów
    16.12.2015
    16.12.2015
    Słownik ortograficzny PWN w haśle Kuryle podaje odmianę Kurylów, jednak zwyczaj językowy wskazuje na przewagę formy Kuryli (w Google 38:15). Proszę o skomentowanie tej rozbieżności i odpowiedź, czy można stosować obie formy, czy tylko słownikową, czy może to w słowniku jest błąd.
  • Lego
    24.05.2014
    24.05.2014
    Proszę o wyjaśnienie kwestii, jaka jest poprawna pisownia wyrażenia KLOCKI LEGO (czy wyraz LEGO piszemy małą, czy dużą literą). W NSO PWN z 1996 jest hasło: „lego ndm: klocki lego”, natomiast WSO PWN z 2011 i Słownik ortograficzny na stronie internetowej PWN podają:
    klocek -cka, -ckiem; -cki, -cków: klocki Lego
    Lego (firma, marka) ndm: klocki Lego [109]

    (a zasada 109 mówi, że małą literą piszemy „Nazwy różnego rodzaju wytworów przemysłowych”). Jak to interpretować?
    Z poważaniem
    Anna Garbacz
  • Modernizacja interpunkcyjna pieśni ludowej

    28.10.2020
    28.10.2020

    Szanowni Państwo,

    czy w tekstach ludowych obowiązują takie same zasady interpunkcyjne jak w tekstach współczesnych? Przykład: pieśń „Zaświeć niesiądzu” (czyli: „Zaświeć, miesiącu”). Po czasowniku „zaświeć” powinien być przecinek, jednak nie znalazłam go w żadnym z dostępnych mi źródeł z zapisem tekstu tej pieśni. Czy przygotowując ten tekst do wydania w zbiorze pieśni dla dzieci, powinnam uwzględnić przecinek? Czy jednak zachować oryginalną pisownię?

    Pozdrawiam serdecznie

    Czytelniczka

  • napisać pismo
    12.05.2013
    12.05.2013
    Słownik dobrego stylu w haśle pismo (dokument) notuje połączenie napisać pismo, i to na pierwszym miejscu wśród kolokacji czasownikowych. Czy nie uważa Pan, że powtórzenie tego samego rdzenia w sąsiadujących wyrazach jest jednak trochę niezręczne, a zwrot ów powinien być opatrzony kwalifikatorem potoczności?
    Chciałbym dodać, że jako wierny użytkownik Słownika dobrego stylu z niecierpliwością czekam na jego kolejne, rozszerzone wydanie.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego