wyjęcie
  • Licząc, wyjąwszy, począwszy

    20.12.2021
    20.12.2021

    Szanowni Państwo,

    wydawnictwa poprawnościowe podają, że wyrażeń  wyjąwszy kogoś, coś i począwszy od kogoś, czegoś nie należy wydzielać przecinkami jak imiesłowowych równoważników zdania, gdyż uległy leksykalizacji. Czy podobnie powinno się traktować wyraz licząc i nie wydzielać przecinkami wyrażenia, którego jest ośrodkiem? Chodzi o użycie go na przykład w zdaniu: Termin realizacji zamówienia upływa po 30 dniach kalendarzowych, licząc od dnia zawarcia umowy.

    Będę wdzięczna za odpowiedź.

  • banda i bandyta
    6.03.2012
    6.03.2012
    Skąd się wzięły słowa banda i bandyta? Czy wszystkie znaczenia słowa banda mają ten sam rodowód?
    Z poważaniem,
    Łukasz
  • Dziób

    21.01.2021
    21.01.2021

    Szanowni Państwo,

    czy indywidualne imiona nadawane rzeczom (np. broni - w historii i literaturze nie brak imion nadawanym mieczom, szablom etc.) należy odmieniać męskoosobowo, czy rzeczowo? Przykład: miecz o imieniu Dziób. Wyjął z pochwy Dziób czy Dzioba? I czy słusznie piszę to imię dużą literą? Wprawdzie najnowsze tendencje każą pisać "szczerbiec" małą, ale imię psa, kota, konia piszemy dużą. Czy dlatego, że "szczerbiec" to nie imię, a określenie?

  • Ludzie o różnym życiu
    30.03.2016
    30.03.2016
    Z życiem jest inaczej niż z nazwiskiemżycie nie ma liczby mnogiej (wyjąwszy znaczenia odnoszące się do gier komputerowych, w których zawodnik może mieć kilka żyć), natomiast nazwisko ma. A powiemy: ludzie o różnym życiu, ale ludzie o różnych nazwiskach (podobnie jak wyrazy o różnych znaczeniach).
  • Od interpunkcji począwszy, na frazeologii skończywszy
    11.02.2016
    11.02.2016
    Szanowni Państwo,
    czy przecinki są w dobrych miejscach:
    Począwszy od 2000 r.(,) firma opracowała tysiące tekstów
    Plan miał być równie dobrze znany pokonanym oddziałom(,) jak wcześniej żołnierzom przeciwnika?
    Czy w zdaniu:
    Nie można było wejść i sprawdzić, co robi Adam i inni uczestnicy szkolenia
    orzeczenie ma dobrą formę?
    Czy w związku z tym zdanie:
    Filozofowie byli stabilną instytucją, która mogła sfinansować wsparcie ich pracy
    nie budzi wątpliwości? Może pohamować kogoś czy tylko coś?
  • za zaliczeniem – raz jeszcze
    10.10.2003
    10.10.2003
    Przeczytałem w Poradni następujące pytanie: „Jestem ciekawa, jak to jest z zapożyczeniem z języka rosyjskiego za zaliczeniem – czy jest ono błędem leksykalnym, czy nie? Na ćwiczeniach z kultury języka poprawiamy je jako błąd, dlatego zdziwiłam się, gdy przy zamawianiu słownika spotkałam takie wyrażenie na Waszych stronach”.
    Zdziwiło mnie określenie wyrażenia za zaliczeniem jako potencjalnie niepoprawnego rusycyzmu. Wydaje mi się bowiem, że rosyjski odpowiednik brzmi nałożennym płatieżom. Pan Mirosław Bańko w swojej odpowiedzi nie odniósł się do pochodzenia wspomnianego wyrażenia – czy mogę prosić o dodatkowy komentarz w tej sprawie?
    Przy okazji chciałbym zapytać, czy i inne wyrażenia z przyimkiem za są uważane za rusycyzmy? Dotychczas wydawało mi się, że jest wręcz przeciwnie, a polskiemu za odpowiada najczęściej rosyjskie po. W języku ukraińskim analogiczne do polskich konstrukcje z za uważa się za całkowicie poprawne i rodzime, w przeciwieństwie do konstrukcji z po, traktowanych jak rusycyzmy – np. ros. po sogłasiju – ukr. za zhodoju (niepoprawnie: po zhodi) – pol. za zgodą; ros. po priedjawleniju – ukr. za predjawlenniam (niepoprawnie: po predjawlenni) – pol. za okazaniem.
    Pozdrawiam
    Łukasz Starzak
  • Ampułka i ampuła

    5.06.2022
    5.06.2022

    Dzień dobry. Analizując wiersz Wacława Potockiego pod kątem środków stylistycznych zaczęłam się zastanawiać czy słowo "ampułka" jest zdrobnieniem? Znalazłam w słowniku Doroszewskiego definicję ampuły i teraz już nie wiem co jest wyrazem podstawowym, co zdrobnieniem, a co zgrubieniem... Dziękuję:)

  • au pair
    10.01.2003
    10.01.2003
    Mam takie pytanie odnośnie wyrazu au pair. Co dokładnie znaczy ono po francusku i dlaczego tak łatwo przyjęło sie w języku polskim, a także kiedy pojawiło się ono po raz pierwszy w polszczyznie? Pozdrawiam.
  • bardka

    5.07.2023
    5.07.2023

    Czy Bardka jako forma żeńska od Bard (klasa postaci występującej w grach RPG i literaturze fantasy) jest formą poprawną?

  • daty
    21.03.2003
    21.03.2003
    Jaka jest poprawna pisownia daty: dzień–miesiąc–rok czy rok–miesiąc–dzień? Jaka jest podstawa prawna (nie znalazłam nic na ten temat w ustawie o języku polskim).
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego