Szanowni Państwo,
Mam nadzieję, że Poradnia Językowa jeszcze działa (nie miałam z Państwem od dłuższego czasu kontaktu) i będę mogła skorzystać z Waszej pomocy. Oto moje pytania:
1. Czy istnieje w polskim języku słowo ewaluować (od angielskiego evaluate – oceniać.) W mojej pracy (firma zagraniczna) jest to coraz częściej używane.
2. Czy poprawnie powinno być podkoszulek czy podkoszulka.
3. Czy „modne” od kilku lat słowo molestować (w kontekście: 'wykorzystywać seksualnie') jest używane poprawnie? Przez wiele lat słowo to miało zupełnie inne znaczenie ('nagabywać') – teraz rozpanoszyła się kalka angielska i użycie tego słowa w pierwotnym znaczeniu wywołuje wręcz dwuznaczne uśmieszki. Czy więc słowo to w nowym znaczeniu jest weszło na stałe i oficjalnie do języka polskiego?
4. Drażni mnie powszechne nadużywanie słowa sponsor. Czy można go zastąpic słowem fundator, darczyńca lub wręcz dobrodziej? A może mecenas, choć to ostatnie odnosić sie chyba powinno do wspierania sztuki? Czy słowo sponsor jest już oficjalnie uznawane w poprawnej polszczyźnie?
5. W dalszym ciągu nie mogę pogodzić się ze słowem reklamówka, oznaczającym torebkę plastikową (a może plastykową – przy okazji – jaka jest poprawna pisownia słowa plastik?) Nigdy nie używam tego słowa – wydaje mi się strasznie rażące. A może jestem po prostu przeczulona i mogę bez oporu używać słowa reklamówka, jak to robi wiekszość?
6. Ciągle rażąca wydaje mi się komórka zamiast telefon komórkowy (chyba głównie z powodu lenistwa językowego, podobnie jak i wspomniana wyżej reklamówka). Czy więc komórka jest poprawna?
7. Wracam jeszcze do słów pochodzenia angielskiego. Czy jest przyjęta jakaś zasada odnośnie wymowy niektórych powszechnie używanych słów pochodzenia angielskiego w jęz. polskim? Chodzi mi o słowo keczup, oraz o nazwy własne jak Avon czy Nike. Niektórzy, wydaje mi się, że ze snobstwa (często są to osoby nie znajace angielskiego) wymawiają je jako [keczap], [Ejwon] oraz [Najki]. Ja, mimo ze znam doskonale jęz. angielski, w tych przypadkach wymawiam, jak się pisze (bo jestesmy w Polsce), ale może nie mam racji?

Bedę zobowiązana za otrzymanie odpowiedzi.
Pozdrawiam
Barbara Rościszewska

Szanowni Państwo,

zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].

Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.

Z poważaniem

Andrzej M. Sołtan

Często słyszę wymowę włoskich miast, gdzie litera G (albo i dwie litery G) zamieniana jest na DŻ, np. Genoa = Dżenoa, Foggia = Fodżia, Reggina = Redżina. Z tego, co nie tak dawno słyszałem, [wynika, że – Red.] powinniśmy unikać oryginalnych wersji, jeśli mamy polską, czyli mówić po prostu Genua. W tej kwestii wypowiadał się zresztą prof. Jan Miodek. Czy mówienie Dżenoa jest dopuszczalne i jak w ogóle powinno się wymawiać tę nazwę miasta? Czy możemy mówić tak i tak?

Czy jest jakaś zasada wymowy zbitki ni wewnątrz wyrazu? Przykładowo: [ańoł] czy [ańjoł]? [amońak] czy [amońjak]? [mańera] czy [mańjera]? [końak] czy [końjak]? [interweńować] czy [interweńjować]? Jeżeli chodzi o zakończenie wyrazów na -nia, to problemów raczej nie ma. Ale jeżeli chodzi o wymowę tej zbitki wewnątrz wyrazu, nigdzie nie znalazłem informacji na ten temat. Czyżby polegało to na intuicyjnym rozpoznawaniu, który wyraz jest polski, a który obcego pochodzenia?

Jak odmienić i zapisać nazwiska o polskim lub słowiańskim pochodzeniu, ale noszone przez Amerykanów? Np. rodzina Zajac od kilku pokoleń wymawia swoje nazwisko „zei-dżek” , czy w takim razie znam Stuarta Zajaka, Zajac'a czy Zajaca? Jeśli Amerykanin wymawia swoje nazwisko „si-zla”,  to czy pracując z nim pracuję z Cieslą, Cieślą lub z Jackiem Ciesla? Czy mówię wtedy o Ciesli, Cieśli a może nawet o Cieslim (sizlim)?

Szanowni Państwo,
chciałabym zapytać, jak należy poprawnie odmieniać nazwisko Vianney. W znanych mi tekstach odmieniano je tak, jak nazwisko Disney, choć wydaje mi się, że właściwsza byłaby deklinacja przymiotnikowa, bo, o ile wiem, ostatnią wymawianą głoską jest „e”, a nie „j”.
Z wyrazami szacunku
Joanna

W poradzie napisano: „Gdyby ktoś słowo piętnaście wymawiał dokładnie tak, jak się pisze, to wszyscy byśmy zgodzili się natychmiast, że mówi nienaturalnie…”.
Czyżby? A co ze słowem piętno?
Moim zdaniem piętnaście wymawia się jako [pietnaście] w wyniku niedbalstwa i niesprawności ust i języka. [Pietnaście] brzmi jak „poszłem”.

Pozdrawiam
Marek Byczkowski

Mam pytanie, jak poprawnie wymawiać słowo sakwojaż. Większość ludzi z mojego otoczenia wymawia je [sagwojasz]. Warto dodać, że jeszcze parę lat temu myślałem, że ten wyraz pisze się przez g! Skoro jednak piszemy przez k, to powinniśmy wymawiać [sakfojasz]. Z drugiej strony jednak strony dziwnie brzmi ubezdźwięcznianie pierwszej głoski wyrazu wojaż, który jest częścią sakwojażu. Jak zatem poprawnie wymawiać ten wyraz?
Pozdrawiam serdecznie.

Szanowna Poradnio Językowa PWN,

jak wymawia się słowo dźinizm? Problematyczna jest sylaba „dźi” i nie mimo wielokrotnych prób, nie jestem w stanie wypowiedzieć tego bardziej miękko niż "dzi"? Chyba że tam po prostu jest coś w rodzaju przedłużonego „i”, czyli „dziiii'nizm” (dwie sylaby).

I czy dźinizm to to samo co dżinizm? Jeżeli tak, to dlaczego pojawia się tak karkołomny i niezrozumiały zapis jak dźinizm? Zaznaczam, że to jest już spolszczone słowo, które, na moje ucho, w oryginale wymawia się „dziejna darma”, o ile wierzyć syntezatorom mowy. Dlatego trudno mi zrozumieć dlaczego, zostało ono spolszczane jako dźinizm, a nie dzinizm, dżinizm czy dziejnizm.

Pozdrawiam

HMM

Jak wymawiać słowo szczęście (a śćiślej jak wymawiać głoskę „ę” – jaka jest zasada wymowy ę przed s i ś)?
Jak należy poprawnie wymawiać nosówkę ą na końcu wyrazu, np. widzą, skaczą, z kobietą, z wiarą etc.?
Dziękuję
Życzę zdrowych i spokojnych świąt Wielkiej Nocy