Dzień dobry!

Czy zamiast "nie ma mnie/nie ma ciebie/nie ma jego/nie ma jej (etc.) w domu" mogę powiedzieć: "nie jestem/nie jesteś/on nie jest/ona nie jest (etc.) w domu"? Dalczego z jednej strony mówimy np. "nie ma go tam", ale "on nie jest niebieski"? Czy w Państwa opinii forma "nie jest" wyprze za jakiś czas formę "nie ma"?

Szanowni Państwo,
zastanawiam się nad odmianą słowa quiz (które prawie całkiem wyparło jego spolszczony odpowiednik kwiz). Mam pisać: twórca quizu czy twórca quiza; takiego quizu czy takiego quiza; nie ma quizu czy nie ma quiza? Poprawna wydaje mi się pierwsza forma, ale czy zawsze?
Powinienem napisać „Gra w quiza ircowego jest prosta” czy „Gra w quiz ircowy jest prosta”? Jednym słowem osobę grającą w quizy powinienem określić mianem quizowicz czy quizowiec?
Pozdrawiam.

Mój kolega z Włoch zapytał mnie, dlaczego polskie zdanie typu Jestem Włochem, Jestem Polakiem zawiera narzędnik, nie zaś jak w innych językach, które podlegają deklinacji, z mianownikiem (niem. Ich bin italienisch, wł. Sono Italiano). W łacinie widzimy podobną zależność – Jestem człowiekiem, Ecce homo.

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Z pozdrowieniami
Albert Gorzelak

Chciałbym zapytać o poprawność stosowania łacińskich skrótów, takich jak etc., i.e, e.g., w tekstach oficjalnych, np. w pracy magisterskiej. Są to zwroty bardzo chętnie używane w anglojęzycznej literaturze naukowej; ciekawym, czy konsekwentne wyparcie ich polskich odpowiedników nie będzie odebrane negatywnie. Sama praca magisterska dotyczy nauk technicznych.

Pozdrawiam serdecznie
Mateusz Owczarczak

Redaktor J. Gorzelik w Dzienniku Zachodnim określił termin Opolszczyzna jako wprowadzony [do polszczyzny] rusycyzm. Wtóruje mu red. M. Smolorz. Według WSO PWN ([49], 13.13): „Przyrostek -izna (-yzna) już dawno tworzył rzeczowniki od przymiotników”. Podobno badania H. Safarewiczowej potwierdzają polskie pochodzenie formantu -szczyzna. Chciałbym zapytać o termin Opolszczyzna: czy nie został on wprowadzony w latach 60. XX w.? Czy terminy takie jak np. Lubelszczyzna były wcześniej obecne w języku? Czy jest to związane z wpływami języka rosyjskiego?
Jan Nowak

Dlaczego we frazeologizmie a nuż, widelec stawiamy przecinek po nuż?

Czy (i ewentualnie jak) powinno się odmieniać nazwę szalenie ostatnio popularnej aplikacji ChatGPT? Spotkałam się z artykułami w mediach, w których nazwa ta nie była odmieniana, ale widziałam też, że część autorów decyduje się na odmianę, posiłkując się przy tym spacją, np. „Chatowi GPT”. Które rozwiązanie jest właściwe (a jeśli odmiana, to ze spacją czy bez)?

Szanowni Państwo!
Czy forma narzędnika liczebnika dwie może brzmieć dwoma (dwoma paniami, dwoma minutami)? Często się z tym spotykam. Wiem, że Doroszewski wymieniał formy dwoma i dwiema jako oboczne. Jak jest obecnie?

Czy istnieje słowo gazela jako jeszcze jeden synonim gatunku literackiego gazel (ghazal, gazal)? Nie znajduję go w żadnym słowniku PWN, natomiast pojawia się w innych źródłach:
- Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury (gazela obok gazel i gazal),
- Michał Głowiński i in., Podręczny słownik terminów literackich (gazela jako jedyna wersja).

Zastanawiam się nad tym, dlaczego hasło pisze się przez samo h, skoro, jak stwierdził Aleksander Brückner w Słowniku etymologicznym języka polskiego, jest to rodzime polskie słowo. Ciekawi mnie też, czy hańba to polskie słowo, czy też pożyczka z czeskiego.