wyprzenie
  • nie ma

    3.05.2022
    3.05.2022

    Dzień dobry!

    Czy zamiast "nie ma mnie/nie ma ciebie/nie ma jego/nie ma jej (etc.) w domu" mogę powiedzieć: "nie jestem/nie jesteś/on nie jest/ona nie jest (etc.) w domu"? Dalczego z jednej strony mówimy np. "nie ma go tam", ale "on nie jest niebieski"? Czy w Państwa opinii forma "nie jest" wyprze za jakiś czas formę "nie ma"?

  • quiz
    18.05.2008
    18.05.2008
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się nad odmianą słowa quiz (które prawie całkiem wyparło jego spolszczony odpowiednik kwiz). Mam pisać: twórca quizu czy twórca quiza; takiego quizu czy takiego quiza; nie ma quizu czy nie ma quiza? Poprawna wydaje mi się pierwsza forma, ale czy zawsze?
    Powinienem napisać „Gra w quiza ircowego jest prosta” czy „Gra w quiz ircowy jest prosta”? Jednym słowem osobę grającą w quizy powinienem określić mianem quizowicz czy quizowiec?
    Pozdrawiam.
  • Jestem Polakiem – dlaczego narzędnik?
    15.10.2016
    15.10.2016
    Mój kolega z Włoch zapytał mnie, dlaczego polskie zdanie typu Jestem Włochem, Jestem Polakiem zawiera narzędnik, nie zaś jak w innych językach, które podlegają deklinacji, z mianownikiem (niem. Ich bin italienisch, wł. Sono Italiano). W łacinie widzimy podobną zależność – Jestem człowiekiem, Ecce homo.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Z pozdrowieniami
    Albert Gorzelak
  • A nuż (widelec)
    13.03.2024
    16.10.2017
    Dlaczego we frazeologizmie a nuż, widelec stawiamy przecinek po nuż?
  • ChatGPT

    25.04.2023
    1.04.2023

    Czy (i ewentualnie jak) powinno się odmieniać nazwę szalenie ostatnio popularnej aplikacji ChatGPT? Spotkałam się z artykułami w mediach, w których nazwa ta nie była odmieniana, ale widziałam też, że część autorów decyduje się na odmianę, posiłkując się przy tym spacją, np. „Chatowi GPT”. Które rozwiązanie jest właściwe (a jeśli odmiana, to ze spacją czy bez)?

  • dwoma i dwiema
    25.04.2010
    25.04.2010
    Szanowni Państwo!
    Czy forma narzędnika liczebnika dwie może brzmieć dwoma (dwoma paniami, dwoma minutami)? Często się z tym spotykam. Wiem, że Doroszewski wymieniał formy dwoma i dwiema jako oboczne. Jak jest obecnie?
  • gazela
    25.09.2006
    25.09.2006
    Czy istnieje słowo gazela jako jeszcze jeden synonim gatunku literackiego gazel (ghazal, gazal)? Nie znajduję go w żadnym słowniku PWN, natomiast pojawia się w innych źródłach:
    - Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury (gazela obok gazel i gazal),
    - Michał Głowiński i in., Podręczny słownik terminów literackich (gazela jako jedyna wersja).
  • Hasło i hańba
    9.10.2016
    9.10.2016
    Zastanawiam się nad tym, dlaczego hasło pisze się przez samo h, skoro, jak stwierdził Aleksander Brückner w Słowniku etymologicznym języka polskiego, jest to rodzime polskie słowo. Ciekawi mnie też, czy hańba to polskie słowo, czy też pożyczka z czeskiego.
  • historyczne nazwy miejscowości
    13.09.2012
    13.09.2012
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać o poprawność stosowania historycznych polskich nazw miejscowości (i nie tylko), które zostały wyparte przez ich obce (najczęściej niemieckie) odpowiedniki. Czy poprawnym jest nazywanie Kaliningradu Królewcem, LöcknitzŁęknicą, PeenemündePianoujściem itd.?
    Pozdrawiam i dziękuję za odpowiedź,
    Konrad Głos
  • Jazyd czy jazyda?

    24.04.2017
    24.04.2017

    Jazydzi to przedstawiciele wyznawanej głównie przez irackich Kurdów religii łączącej elementy islamu, chrześcijaństwa i innych wierzeń. Jak w liczbie pojedynczej powinna brzmieć nazwa wyznawcy tego kultu: jazyd czy jazyda?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego