Włączywszy telewizor, usłyszałem „Proszę panią…” oraz „Wsadź klucz w tą stacyjkę”. Był to serial komediowy o milionowej oglądalności. Aktorzy z pewnością potrafią prawidłowo zwrócić się do kobiety bądź odróżnić biernik od narzędnika! Z drugiej strony, grają oni ludzi nie zwracających uwagi na podstawową poprawność językową. Czy aktor powinien operować piękną polszczyzną, mimo że grana przezeń postać nigdy by tak nie mówiła? Czy osoba pisząca scenariusz może wkładać bohaterom błędy w usta?

Czy jeśli w książce popularnonaukowej (tłumaczonej z j. ang.) pojawiają się dialogi ujęte w cudzysłów, a tłumacz również zachowuje je w cudzysłowie, to co zrobić w sytuacji, kiedy przytoczone, krótkie zdanie (np. "Nie ma powodu do obaw.") znajduje się w osobnym akapicie (a tak w Polsce nie wyodrębnia się przytoczeń wypowiedzi ustnych)? Czy w takich sytuacjach można wyjątkowo stosować pauzy zamiast cudzysłowów? Czy jedną metodę konsekwentnie i wówczas usunąć akapit i włączyć cytat w akapit poprz?

Dzień dobry.
Jak poprawnie powiemy: „Mieszkam na Włochach” czy „Mieszkam na dzielnicy Włochy” (oczywiście w odniesieniu do dzielnicy Warszawy)?
Dziękuję i pozdrawiam;)

Moje pytanie dotyczy mianownika i biernika l. mn. rzeczownika elf. We wszelkich słownikach jako poprawna sugerowana jest końcówka -y (a więc elfy). Tymczasem Marek Gumkowski w jednym z wydań Władcy Pierścieni J. R. R. Tolkiena wprowadził formę elfowie, tak to motywując:

Wspomnieć także należy o modyfikacji innego rodzaju: rzeczownikowi elf w mianowniku i bierniku liczby mnogiej nadawana jest tu męskoosobowa forma elfowie, nie figurująca w słownikach języka polskiego. Odważono się na takie odstępstwo od językowych prawideł zarówno dlatego, że w odniesieniu do postaci określanych tym mianem są tu zawsze stosowane formy gramatyczne przynależne istotom ludzkim (a więc oni, nie one; zrobili, nie zrobiły), jak i z chęci naśladowania w tej mierze decyzji autora, używającego nieprawidłowej w angielszczyźnie formy liczby mnogiej elves (zamiast elfs) i toczącego o to zażarte boje ze skrupulatną korektą. Tolkien chciał w ten sposób odświeżyć sens słowa, które – jak pisał – „z biegiem czasu skarlało i dziś kojarzy się raczej z fantastycznymi duszkami”. W polskim przekładzie forma elfy została pozostawiona wyłącznie w kilku miejscach jako zbiorowe określenie ludu czy też szczepu (np. Elfy Szare, Elfy Leśne – ale już: Elfowie Wysokiego Rodu). Podobnie, choć w sposób nie tak konsekwentny, wprowadzone zostały, jako oboczne, formy krasnoludy i krasnoludowie.

Swego czasu temat ten wzbudził żywą wymianę zdań na „Forum dyskusyjnym miłośników twórczości J.R.R. Tolkiena”. Tu chciałbym spytać, co Państwo sądzą na temat takiej innowacji językowej, jej zasadności i poprawności. Czy da się tu w ogóle jednoznacznie rozstrzygnąć problem, czy też wybór jednej z form jest li tylko kwestią gustu użytkowników języka?

Z tolkienowskim pozdrowieniem,
Ruginwaldus

Witam!
Czy rzeczownik faktotum można odmieniać w liczbie mnogiej, choć Wielki słownik wyrazów obcych PWN podaje ndm? Pytam, gdyż większość takich latynizmów otrzymuje w słownikach chyba zbyt automatycznie kwalifikator nieodmienności (jak choćby słynny przykład wademekum).
Pozdrawiam.

Szanowni Państwo,

czy zgodziliby się Państwo z tezą, że niepoprawna forma „włanczać” jest urzeczywistnieniem niewystępującego w języku polskim fonemu „a nosowe”, który byłby analogiczny do /ą/ i /ę/?

Dziękuję, Alek

Dzień dobry,

chciałabym zakończyć e-maila słowami „miłego dnia”. Odbiorcą wiadomości będzie np. klient, z którym od jakiegoś czasu prowadzę korespondencję. Nie jestem pewna czy mogę użyć na końcu wykrzyknika czy lepiej nie stosować żadnego znaku interpunkcyjnego? Która forma będzie poprawna?

Miłego dnia

Kasia

Miłego dnia,

Kasia

Miłego dnia!

Kasia

Moje pytanie dotyczy ewentualnych odstępstw od użycia wołacza. Sytuacja wygląda następująco: jesteśmy w świecie przyszłości, sprzęty codziennego użytku, w tym oświetlenie są sterowane głosem. Wchodząc do swojego pokoju, bohaterka wydaje komendę, po której zapalają się lampy. Czy Państwa zdaniem jest uzasadnione użycie takiej formy: Komputer, włącz światło. I analogicznie: Komputer, zakończ program? Moim zdaniem poprawne z punktu widzenia gramatyki: komputerze jest wręcz komiczne.

Dzień dobry
Mam takie pytanie czy stwierdzenie czy związek frazeologiczny nie wiem jak to prawidłowo nazwać i tak już zostało używając w kontekście chłopaka i dziewczyny to oznacza że oni będą razem do końca życia czy to idzie zmienić bo nie wiem jak to rozumieć. Proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam

Szanowni Państwo,
jak należy zapisać tytuł IX symfonii d-moll Ludwiga van Beethovena – tak, jak to zrobiłem, czy raczej IX Symfonia d-moll? Zwyczaj w tym zakresie jest chyba zróżnicowany, więc może oba zapisy są właściwe? Cały tytuł lepiej zapisać kursywą czy pismem prostym?