zabytkowy
  • Nazwy zabytkowych ksiąg liturgicznych
    12.01.2016
    12.01.2016
    Jak należy zapisywać nazwy zabytkowych ksiąg liturgicznych (Antyfonarz Leoniański; Sakramentarz tyniecki; Antyfonarz z Compiegne, Graduał Macieja Skawinki)?
    Nie są to tytuły dzieł nadane przez ich autorów, z drugiej strony nie chodzi tylko o nazwę gatunkową z dodaniem przymiotnika lub miejsca pochodzenia; są to nazwy jednostkowe. Z tej przyczyny moja intuicja jest taka, iż powinno się zapisywać wszystkie człony od wielkich liter i bez kursywy – czy tak?
    Będę bardzo wdzięczny za pomoc.
  • nazwy obiektów miejskich
    27.05.2002
    27.05.2002
    Szanowni Państwo,
    Mam trudności z ustaleniem, jak powinno się pisać wyrażenie katedra wawelska (chodzi o wielkość pierwszych liter słów).
    I to samo, ale generalnie: skąd czerpać wiadomości na temat pisowni poszczególnych obiektów zabytkowych i turystycznych? Nazwy czy określenia poszczególnych wież, baszt, chat, kaplic, dzwonów itd. pisane są bardzo różnie w rozmaitych źródłach i w zależności od kontekstu. Na przykład kiedy chcę użyć wyrażenia dzwon Zygmunta, powinienem właściwie sprawdzić, czy istnieje taka nazwa własna (Dzwon Zygmunta), czy jest to tylko opisanie dzwonu Zygmunt (= dzwon ufundowany przez Zygmunta). Rzetelne wyjaśnienie takiego (czy innego) przypadku bywa czaso- i pracochłonne, i nie zawsze daje rezultaty.
    Odpowiedź Poradni nt. klasztoru Franciszkanów pokazuje, że nawet jeśli znajdziemy poszukiwany ciąg wyrazów w słowniku ortograficznym, to jeszcze się może okazać, że podana pisownia dotyczy jednego z możliwych kontekstów, być może akurat nie tego, o który nam chodziło.
    Opieranie się na materiałach wydawanych dla turystów wydaje mi się niebezpieczne, gdyż wydawca chcąc zachwalić swój „towar”, może nadużywać wielkiej litery. Czasem w grę też wchodzi wielka litera stosowana ze względów uczuciowych. Jak radzić sobie w tym językowym gąszczu turystyczno-zabytkowych atrakcji?
  • fotel bujano-obrotowy
    1.02.2007
    1.02.2007
    Widziałem w sklepie fotel bujano-obrotowy. Czy forma bujano jest poprawna?
  • Kiedy Stare Miasto, a kiedy stare miasto?
    11.10.2017
    11.10.2017
    Szanowni Państwo,
    chciałem zapytać o polskie starówki. Czy w Poznaniu, Toruniu i Gdańsku możemy zwiedzać Stare Miasto, czy stare miasto? Wirtualna encyklopedia PWN wyjaśnia, że w każdym z tych miast mamy do czynienia z „zabytkowym zespołem architektury o średniowiecznym układzie”. Nie wynika stąd, czy stare miasto jest w tych miastach dzielnicą, a ponieważ w nich nie mieszkam – nie orientuję się.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Nazwy samochodów
    31.10.2017
    31.10.2017
    Szanowni Państwo,
    po raz kolejny poruszę kwestię zapisu nazw marek samochodów. Chciałam spytać, jaki zapis powinniśmy zastosować w takiej sytuacji: prowadzący programu telewizyjnego prezentuje widzom samochód, mówiąc: „Oto ford mondeo z roku”… Czy zapis małymi literami jest poprawny, jako że mowa o konkretnym egzemplarzu danego modelu (samochodzie akurat widocznym na ekranie)? Dodam, że nie mogę dodać słowa „samochód”, bo został mi narzucony limit znaków.
  • odwrocie
    2.03.2022
    12.09.2014
    Rzeczownika rodzaju nijakiego odwrocie ('odwrotna strona') nie ma w słownikach i poradnikach językowych. Odwrót jako 'odwrotna strona' może występować tylko w wyrażeniu na odwrocie. Słownik wyraców obcych jako odwrotną stronę m.in. obrazu definiuje rewers, choć słownik sztuk pięknych jako obiekty, do których się on odnosi, wymienia tylko monety i medale. W publikacjach odwrocie jako 'odwrotna strona obrazu' występuje często, jest odmieniane przez przypadki, a redakcje przeciw temu nie protestują.
  • O pisowni lista światowego dziedzictwa UNESCO
    13.06.2017
    13.06.2017
    Chciałabym dowiedzieć się, czy w niżej podanym zdaniu słowo Lista powinnam zapisać wielką literą? Stolica wyspy słynie z wpisanej na Listę UNESCO zabytkowej starówki oraz trzech majestatycznych twierdz. Czy i kiedy wypada nam skracać nazwę Listy światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO

    Z poważaniem
    Justyna Preuss
  • Pisownia nazwy zespół pałacowo-parkowy w Radziejowicach
    16.12.2016
    16.12.2016
    Szanowni Państwo,
    czy pierwszy wyraz w nazwie pałac w Radziejowicach piszemy małą literą? Wydaje mi się, że tak. Oficjalna nazwa to chyba Zespół Pałacowo-Parkowy w Radziejowicach i tu wielkie litery zdają się być odpowiednie (wbrew pisowni z Wikipedii). Jeszcze jedno pytanie: czy można uznać, że pałac w Radziejowicach jest skrótem nazwy oficjalnej, i pisać Pałac wzorem tej porady?

    Czytelnik
  • vintage
    3.12.2004
    3.12.2004
    Ostatni bardzo modne jest słówko vintage, i to nie tylko w dziedzinie mody. Co dosłownie oznacza vintage? Z jakiego języka pochodzi to słowo i skąd w ogóle się wzięło (od czego)? Proszę w miarę możliwości o krótką historię tego słówka.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego