zakazywać
-
Iwo11.03.201211.03.2012Szanowni Państwo,
w Państwa Poradni pojawiało się już pytanie o imię Iwo, ale udzielano na nie sprzecznych odpowiedzi: prof. Bańko zaleca odmianę z dodaniem -n-, a prof. Grzenia dopuszcza (a wręcz zaleca!) odmianę: Iwa, Iwowi…, a także pozostawianie postaci nieodmiennej. Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN (1999) też postępuje niekonsekwentnie: na str. 1506 informuje, że imię Iwo jest nieodmienne, a na str. 1648 przedstawia odmianę z -n-. -
Co ma brona do obrony? 12.09.201812.09.2018Czy zdaniem Państwa istnieją związki znaczeniowe słów broń, obrona ze słowem określającym czynność rolniczą, mianowicie bronowaniem? U dawnych Słowian bardzo ważnym był zwyczaj oborywania granic, co stanowi magiczną ochronę (obronę) przed rozmaitymi energiami, duchami, które mogłyby wejść w szkodę. Oborywaniem wyznaczano i utrwalano granice. My dzisiaj mówimy o obronie granic. Wyjaśnienia słów broń i brona w Słowniku prasłowiańskim jedynie zwiększyły ilość rodzących się pytań…
-
deprecjonować29.06.201429.06.2014W NSPP i WSPP pod hasłem deprecjacja odnotowano: „Deprecjacja kogoś, czegoś”, pod hasłem deprecjonować – że „ktoś deprecjonuje coś (nie: kogoś)”. Skąd taka niespójność i dlaczego nie można deprecjonować kogoś? W korpusie są nieliczne poświadczenia zwrotów deprecjonować kobiety i deprecjonować ludzi, w poradni PWN czytamy zaś, że „rodzaj żeński dodatkowo deprecjonuje mężczyznę”, a „użycie formy gwarowej nie deprecjonuje mówiącego”. Więc jak to właściwie jest?
-
lewoskręt i prawoskręt22.05.200622.05.2006„GDDK zleci przebudowę skrzyżowania i wykonanie lewoskrętu’’. To chyba nowe znaczenie słowa, dotychczas lewoskręt był manewrem, i to głównie zakazywanym. W Internecie piszą też o prawoskrętach, wprowadzanych i przebudowywanych. Co jednak oznacza „brak prawoskrętu’’:
– że nie ma drogi w prawo?
– że jest droga, lecz jest zakaz skrętu?
– że jest droga, wolno skręcić, ale nie ma wybudowanego prawoskrętu – pasa?
I czy prawoskręt jako manewr jest wystarczająco obecny w użyciu, by znaleźć się w słownikach? -
Litera ś w skrótowcach 22.03.201722.03.2017Przeglądając jakieś starsze dokumenty na komputerze, znalazłem w jednym adnotację pracownika uczelni wyższej, że skróty nazw uczelni piszemy bez polskich znaków. Chodziło o Śląski Uniwersytet medyczny, czyli zamiast ŚUM należy pisać SUM. Czy to prawda? Skrót SUM w odniesieniu do uczelni wyższej może znaczyć nawet studia uzupełniające magisterskie i wprowadza to spore zamieszanie.
-
newsletter22.03.201122.03.2011Czy używanie zapożyczonego wyrazu newsletter jest błędem, czy używanie tego wyrazu jest zgodne z Ustawą o języku polskim? Czy wyraz newsletter jest już notowany w słownikach. Czy istnieje polski odpowiednik tego słowa, którego używanie byłoby wskazane?
-
Płukasz? – Płuczę!29.06.200529.06.2005Często słyszę (i sam ich nieraz używam) formy, których nie ma w słownikach: łaskotam, łaskotasz, płukam, płukasz, dygotam, łomotam, mamrotasz, jazgotasz. Są za to: głaskam, gęgotam…
Jak oceniają taką odmianę językoznawcy? -
Ponownie o przyimku za 19.04.201919.04.2019Szanowna poradnio,
czy przyimka za dla czasu można używać dla liczenia czasu od innej chwili niż tylko od chwili mówienia? Jeśli kontekst sytuacyjny na to pozwala, to dlaczego nie można użyć przyimka do liczenia czasu od chwili, o której ktoś myśli bądź mówi lub wynika to z kontekstu? Jeśli ktoś mówi za tydzień w piątek i ma na myśli liczenie tygodnia od najbliższego piątku, to chyba może użyć przyimka za dla takiej interpretacji. Dlaczego traktować język sztywno?
-
samotne litery na końcach wersów1.12.20061.12.2006Szanowni Panstwo,
czy to prawda, że na stronach internetowych można zostawiać samotne pojedyncze litery na końcach wersów?
Dziekuję za pomoc. -
smartfon7.02.20157.02.2015Ostatnio usłyszałam reklamę nowoczesnego telefonu, gdzie polecano zakup wyjątkowego smartfonu. Przyzwyczailiśmy się do wszechobecnych anglicyzmów w mediach, ale zabrzmiało to trochę dziwnie. Czy jednak nie powinno się polecać wyjątkowego smartfona? Taką formę słychać częściej.
