zręczny
  • Chytry
    8.10.2016
    8.10.2016
    Szanowni Państwo,
    ciekawi mnie, skąd homonimiczność słowa chytry. W jaki sposób etymologicznie rodziły się oba znaczenia? Które było pierwsze? Można by pomyśleć, że osoba chytra, czyli ‘skąpa’, wykazywała się przebiegłością i pomysłowością, aby chronić przed innymi przedmiot swojego skąpstwa, a więc okazywała się chytra. Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
  • nowa doradca?
    26.09.2007
    26.09.2007
    Znam http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=539, a mimo to czuję dyskomfort, czytając, że pani N.R. jest nową doradcą prezydenta. Wolałbym nowym doracą albo nową doradczynią. Gdyby konsekwentnie stosować to podejście, należałoby o mężczyznach mówić dobry niańka, dobry gosposia. Czy decydując się na formę męską (jak sędzia, doradca – a więc rezygnacja z f. ż. ma tu analogię), o kobiecie powiemy świetna erudyta, zręczna akrobata, fajna Azjata?
  • Anthony de Mello
    5.01.2015
    5.01.2015
    Chciałem zapytać o wymowę i odmianę nazwiska Anthony’ego de Mello. Przeczytałem, że był Hindusem pochodzącym z kolonii portugalskiej, a wśród innych osób noszących to nazwisko znalazłem tylko Brazylijczyków. W takim razie jest to chyba nazwisko portugalskie. Słyszałem, że nazwiska portugalskie zakończone na -o w pisowni kończą się w wymowie na -u i dlatego nie odmieniają się. Potwierdza to encyklopedia PWN, zalecająca wymowę nazwiska dyplomaty brazylijskiego: [dżi melu]. Czy i tutaj tak jest?
  • bank powiernik
    5.03.2002
    5.03.2002
    Piszę w imieniu zespołu tłumaczy współpracujących z jedną z kancelarii prawnych. W tłumaczonej przez nas umowie pojawia się (zdefiniowane w innym jej miejscu) określenie bank powiernik. Jak należy je odmieniać: „X poinforumuje Bank Powiernik” czy „X poinformuje Bank Powiernika"?
    Dziekuje.
    M. Seremento
  • bon moty
    27.02.2007
    27.02.2007
    Kilka razy spotykałem w polskich artykułach francuską frazę bon mot (w znaczeniu 'zręczne powiedzenie'), ale odmienioną, z zastosowaniem polskiej fleksji: „(…) nikt nie rzuca już bon motami z Gombrowicza (…)”. Moje pytanie brzmi: czy można tak odmieniać obcojęzyczne frazy i jeśli tak, to jak takie coś przeczytać? Samo bon mot przeczytałbym z francuska [bą mo], ale bon motami – [bą motami]? [bą mo'ami]? Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • catering
    7.09.2001
    7.09.2001
    Czy istnieje polski odpowiednik słowa caterer (właściciel firmy cateringowej)? Zetknąłem się z kateringowcem (ewentualnie cateringowcem) – słowem, które zbudowane jest na podobnej zasadzie, co na przykład handlowiec.
  • czarnoksiężnik
    20.09.2006
    20.09.2006
    Jaka jest etymologia słowa czarnoksiężnik? Czy w naszych czasach ma ono pejoratywny wydźwięk, ponieważ część wyrazu czarno- koajrzy się z czarny 'zły'? I czy to nie błędne założenie? Czy może wyraz ten raczej należy kojarzyć ze słowem nekromancja (nigromantia 'czarne wróżenie')?
  • Czytamy liczby ułamkowe
    27.09.2014
    27.09.2014
    „Średnia wieku pacjentów wynosiła 55,2 lata” czy „… lat”? Jakie zasady obowiązują, bierze się pod uwagę ostatnią czy przedostatnią cyfrę?
  • dedykowany komputer
    30.11.2004
    30.11.2004
    Chodzi o znaczenie dedykowania nieujęte w Słowniku języka polskiego. Angielskie dedicated line, dedicated IP address, dedicated server itp. to, odpowiednio, łącze, adres IP oraz serwer, które służą wyłącznie do określonego celu. W języku – no dobrze: żargonie – informatycznym zaczęło się już mówić o dedykowanym łączu, adresie IP i serwerze. (…) Pytanie brzmi: czy ma sens takie rozszerzenie znaczenia słowa dedykowany, dedykować? Czy też jest to tylko niepotrzebna kalka z języka angielskiego?
    Dziękuję za pomoc i pozdrawiam,
    Marta Bartnicka
  • film koncertowy
    30.10.2011
    30.10.2011
    Czy sformułowanie film koncertowy może być użyte w celu określenia filmu zawierającego nagranie koncertu i innych scen zarejestrowanych za kulisami? Została mi zwrócona uwaga, gdy takiego sformułowania użyłem. Znajomy stwierdził, że skoro słowo film nie łączy się w słowniku logicznie ze słowem koncertowy (domyślam się, że chodzi o połączenie typu film dokumentalny), to takie połączenie jest błędne i „nie funkcjonuje w naszej polszczyźnie”.
    Będę wdzięczny za pomoc w rozwiązaniu sporu.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego