Ostatnio – przy okazji internetowej dyskusji o zakazie jeżdżenia po chodniku (autem, rowerem, hulajnogą itp. bo – jak stwierdził autor „chodnik z nazwy jest do chodzenia”) zaczął mnie trapić problem polskiego słowotwórstwa a mianowicie słowa „ławka”.

Do czego służy ławka? Wg definicji Słownika Języka Polskiego PWN to ławka

1. «mebel do siedzenia dla kilku osób, często z oparciem»

2. «stolik z krzesłami w klasie, sali dla uczniów, studentów itp.»

ale żadne z nich nie sugeruje czasownika („ławkować”) i co on mógłby oznaczać (por. siedzisko – rzecz do siedzenia)

Skąd do języka polskiego trafiło słowo „ławka”?

Pozdrawiam

Szanowni Eksperci,
przeglądając ostatnio pewien portal ogłoszeniowy, natknąłem się na anons Usługi sprzątające. Tu zrodziło się moje pytanie: czy to nie oznacza czasem usług, które sprzątają? Może być firma sprzątająca lub serwis sprzątający, ale usługa? Jak więc nazwać to inaczej?
Łączę wyrazy szacunku i podziwu za Państwa pracę.

W filmie Wojciecha Marczewskiego „Dreszcze”, którego akcja toczy się w czasach stalinowskich, jest scena, w której uczniowie recytują z pamięci fragmenty „Pana Tadeusza”. Jeden z uczniów nie może sobie przypomnieć tekstu, za co nauczyciel bije go linijką po palcach. Ukarany uczeń wybucha: „Ja chromolę takie mydło! Dzieci się nie bije!” i oburzony wraca do ławki.

Czy jakiekolwiek słowniki rejestrują owo „chromolenie mydła” jako frazeologizm? Jeśli tak, to skąd się on wziął?

Jeżeli mężczyzna oraz kobieta noszą nazwisko Łysy, czy wówczas uznajemy to nazwisko za nieodmienne? Czy może w przypadku mężczyzny należy takie nazwisko deklinować, a w przypadku kobiety nie?
Jak postąpić w drugą stronę, kiedy nazwisko ma formę żeńską, np. kobieta i mężczyzna noszą nazwisko Łęcka?

Z wyrazami szacunku
Bożena K.

Upłynęło już sporo lat gdy siedziałem w ławce szkolnej, wiele pamięć zatarła, interesuje mnie pisownia wyrazu poczym, piszemy razem, czy osobno?

Szanowni Państwo,
chciałem zapytać o robienie różnicy; do tej pory wydawało mi się, że jest to najzwyklejsza kalka językowa (ang. to make a difference), ale zainspirowany ogromną popularnością tego wyrażenia zajrzałem do słownika (USJP) i ze zdziwieniem odkryłem, że jest to uznany związek frazeologiczny. Czy robić różnicę jest wyrażeniem poprawnym stosunkowo od niedawna, czy też może to ja zawsze byłem nadgorliwym tropicielem kalek?
Z wyrazami szacunku,
Stanisław

Ucząc dzieci w klasie pierwszej, napotkałam problem w głoskowaniu dotyczący ch/h. Chodzi konkretnie o to, jaki zapis głoski przyjąć w tłumaczeniu dzieciom – czy głoskę tę zapisujemy literą h czy dwuznakiem ch? Na fonetyce rozgraniczaliśmy sposób zapisu tej głoski ze względu na jej dźwięczność lub bezdźwięczność, ale zapis fonetyczny po pierwsze nie pokrywa się z literami alfabetu w tym przypadku, po drugie jest zbyt skomplikowany dla dzieci w tym wieku.
Pozdrawiam.