-
Bezkońcówkowy dopełniacz liczby mnogiej rzeczowników rodzaju żeńskiego i nijakiego
23.01.202423.01.2024Szanowna Redakcjo!
Moje pytanie dotyczy fleksji. Otóż przeczytałem, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego i nijakiego, których temat zakończony jest na spółgłoskę twardą lub -c, mają w dopełniaczu liczby mnogiej końcówkę zerową, np. matka - matek, słońce - słońc. Dlaczego więc dla rzeczownika "noc" forma ta brzmi "nocy", a więc korzysta on z końcówki typowej dla tematów zakończonych na inne spółgłoski stwardniałe niż -c i -l? Dlaczego z kolei rzeczownik "danie" ma w tym przypadku końcówkę zerową, skoro jego temat kończy się na spółgłoskę miękką, więc oczekiwalibyśmy końcówki -i?
Z góry dziękuję serdecznie za wyjaśnienia!
-
bieżyć28.06.200528.06.2005Witam,
pytanie dotyczy użycia słowa bierzy, występuje ono w XVI w. pieśni Adama Czachrowskiego. Fragment: „Pod świetnymi chorągwiami,/ Głośny trąbą i bębnami,/ Bierzy pochylony lasem,/ Dla sławy, dla zysku czasem”. Skąd taka pisownia w staropolszczyźnie? Podobno dawniej pisano też np. „Przybieżeli do Betlejem pasterze” przez ż. Jak to jest? -
błędy mniejsze i większe24.09.200824.09.2008Pytanie brzmi: jak dzielimy błędy ortograficzne? Czy wszystkie są równe, czy istnieje podział na błędy I i II stopnia? Jeśli istnieje podział na błędy rażące (I stopnia) i inne, to proszę o ich konkretne wymienienie. W szkole niestety wszystko traktuje jako błąd: kropka czy przecinek jest tak samo oceniana jak źle napisane słowo, u zamiast ó itp.
Bardzo proszę o najprostszą odpowiedź, ewentualnie wskazanie źródła, na które się można powołać.
Z poważaniem,
Jerzy Wojciechowski
-
„h” i „ch”31.12.200231.12.2002Wielokrotnie spotkałem się z pisownią słowa harmonia przez ch. Czy wynika to z nieznajomości zasad ortografii, czy ma to jakieś inne podłoże? Bowiem zastanawiałem się kiedyś, dlaczego wyraz chuligan często piszą przez h, i dowiedziałem się, iż wyraz ten pochodzi od słowa hooligans i dlatego tak często pisany jest błędnie. W związku z tym czy istnieje podobne wytłumaczenie w przypadku wyrazu harmonia.
Z poważaniem Tomasz Krawczyk -
Historia grafemów złożonych
22.03.202322.03.2023Napatoczyłem się niedawno na Wikipedii (strona: „Alfabet polski”) na cytat z Brücknera dotyczący polskiego abecadła i opisujący problemy jego zapisu. I jest tam taki fragment: „tak się mściło niedbalstwo wobec języka narodowego, zrozumiałe chyba u mieszczan pół-Niemców, karygodne śród kół uczonych, nie uznających, jak i WĘGIERSKIEGO, niczego niełacińskiego”. Dobrze rozumiem, że były pomysły wprowadzenia węgierskich dwuznaków itd. do naszego abecadła? Wszakże mamy dużą zbieżność „nietypowych” głosek (zapisywanych jako: zs-ż, s-sz, dz-dz!, dzs-dż, gy~dź, ny-ń itd.), więc ma to sens, ale w ogóle nie jestem w stanie znaleźć potwierdzenia czegoś takiego.
-
instruktaż i instruktarz10.10.200610.10.2006Witam,
chciałbym zapytać o pisownię słowa instruktarz: czy poprawnie jest przez rz, czy przez ż?
-
Jan Ch. a Jan H.18.10.200518.10.2005Jak w wymowie oddać różnicę między Janem Ch. a Janem H.? W sytuacjach mniej oficjalnych można rzecz osobno skomentować i wyjaśnić, ale już nie może sobie na to pozwolić osoba podająca serwis informacyjny na antenie czy recytująca opowiadanie. Kiedy zatem trafi na Jana Ch. – jak ma to powiedzieć? Różnica między Ch. i H. jest przecież tak samo istotna jak między Ch. i T. czy J. Jak w tej sytuacji czytać inne inicjały dwuznaki: Dz., Cz., Rz. czy Sz.?
-
Kamila zamiast Kamilla 20.06.201820.06.2018Mam pytanie, do jakiej kategorii błędów należy zaliczyć napisanie imienia Kamila zamiast Kamilla w treści pisma skierowanego z banku do klienta – czy jest to błąd ortograficzny, czy też uznać go można za „literówkę”.
Pozdrawiam
Bożena Wąsewicz
-
Kiedy losy się warzą (!)22.10.201122.10.2011Witam!
Na pewnym forum trafiłem na ciekawe zapytanie odnoszące się do zwrotu ważą się losy. Chodzi o pisownię ż/rz i wynikające z tego uzasadnienia rozmówców. Nie spotkałem się dotąd z wersją, że „losy mogą się waRZYć” w znaczeniu 'gotować, przygotować'. Zawsze odnosiłem to słowo do wagi, a więc do ważących się losów. Co o tym związku frazeologicznym powie językoznawca?
Pozdrawiam -
Kto mieszka w Kańczudze?29.12.201229.12.2012Czy nazwa mieszkańca w l. poj. mężczyzny od miasta Kańczuga brzmi Kańczurzanin czy Kańczugin?
Dziękuję