Chciałabym prosić o wskazanie która z niżej podanych form jest poprawna:
1.
a) Głowa Kościoła Anglikańskiego Arcybiskup X złożył wizytę w Paryżu.
b) Głowa Kościoła Anglikańskiego Arcybiskup X złożyła wizytę w Paryżu.
(przy założeniu, że X jest mężczyzną)
2.
a) Asy lotnictwa - Janowski i Kowalski - wygrali zawody.
b) Asy lotnictwa - Janowski i Kowalski - wygrały zawody.
Mamy tu chyba do czynienia ze związkiem zgody, więc teoretycznie poprawne pod względem gramatycznym powinny być przykłady 1b) i 2b). Wydaje mi się jednak, że pierwszeństwo ma nie forma słowa, ale to, do czego się odnosi – i stąd poprawne są wersje 1 a) i 2 a). Czy mam rację?
Pozdrawiam,
Aleksandra Jasińska

Głowę w piasek czy do mysiej dziury?

26.09.2003

Dzień dobry!
Mam problem z pewnym typem frazeologizmów, zwłaszcza z powiedzeniem schować głowę w piasek (czy mozna ukryć głowę w piasek?) schować się w najgłębszą dziurę (schować się do mysiej dziury?), zapaść się pod ziemię (czy dopuszczalne jest zakopać się pod ziemię?) oraz z nieprawidłowym, moim zdaniem, schować się w największy zakamarek. Jak powinno brzmieć to wyrażenie? Podobne błędy słyszę przy okazji zadzierania głowy do góry (zamiast nosa), noszenia głowy w chmurach (czy to kontaminacja?)
Będę wdzięczna za pomoc, jest to dla mnie sprawa „zawodowa”. Z góry dziękuję.
Joanna

Kiwali głową czy głowami?

21.11.2014

Szanowni Państwo,
Czy zdanie: „Scena, która się rozgrywa, świadczy o odwiecznym błędzie mężczyzn, którzy przywłaszczywszy sobie rolę uwodzicieli, biorą pod uwagę tylko kobiety (...)” jest poprawne (rolę nie role)? Dlaczego w literaturze często zdarzają się zdania typu „Sąsiadki kiwnęły głową” – skoro były dwie sąsiadki i każda miała swoją głowę? Gdzie mogę znaleźć tę zasadę?

Więcej porad

Ciekawostki

Mówimy „Od przybytku głowa nie boli”, mając na myśli to, że nadmiar czegoś, zwłaszcza dóbr materialnych, nie jest szkodliwy ani kłopotliwy.

Być oczkiem w głowie

Czyli: być ulubieńcem, przedmiotem starań i troski. Dbamy o oczy, są dla nas szczególnie cenne. Mamy je oczywiście w głowie, poza głową nas już raczej nie interesują.

Chować głowę w piasek

Czyli: udawać, że nie ma tego, co jest kłopotliwe, groźne lub przykre, uciekać przed odpowiedzialnością. Ten osobliwie malowniczy rzekomy strusi zwyczaj jest trudny do wyobrażenia z jednej a do logicznego uzasadnienia z drugiej strony.

Mówimy „Co dwie głowy, to nie jedna” , mając na myśli to, że razem z kimś łatwiej znaleźć rozwiązanie jakiegoś problemu niż samemu.

Mówimy „Mądrej głowie dość dwie słowie” , mając na myśli to, że inteligentnej osobie nie trzeba niczego długo tłumaczyć. („Dwie słowie” to archaiczna forma tzw. liczby podwójnej o znaczeniu: dwa słowa).

Mówimy „Ryba psuje się od głowy” , mając na myśli to, że demoralizacja w jakimś społeczeństwie lub w jakimś środowisku zaczyna się od ludzi stojących na szczycie panującej w nim hierarchii.

Mówimy „Kto nie ma w głowie, ten ma w nogach” , mając na myśli kogoś, kto o czymś zapomniał i musi z tego powodu wracać dokądś.

Mówimy „Głową muru nie przebijesz”, jeśli uważamy, że trudności, które ktoś chce przezwyciężyć, są zbyt duże, aby je pokonać.

Urwanie głowy

Czyli: nawał pracy i zamieszanie z tym związane. Często dla podbudowania wiarygodności dodaje się tu rzadki przymiotnik istne, który ma przy tym intensyfikować.

Zachodzić w głowę

Czyli: zastanawiać się, próbować zrozumieć. To zachodzenie nie wróży efektu pozytywnego. Pokazuje raczej bezskuteczność intensywnego zastanawiania się, a także, pośrednio, irracjonalność tego, nad czym właśnie się zastanawiamy, nad czym łamiemy głowę i w nią zachodzimy.

Więcej ciekawostek

Korpus języka polskiego

Autentyczne przykłady użycia w piśmie i mowie zgromadzone w Korpusie

... OVR, wciąż na dopingu adrenalinowym, przerażony, nasłuchujący kroków mordercy nad głową. Panowała jednak cisza. Do Hunta wszakże przyssało się, szybko sprowadzone...
... kręcąc się zdjął cały dres, przy czym bluzę zdjął przez głowę, na której się kręcił!

Breakdance to przecież bardziej pewien styl...
... symfonii Brahmsa i krótkie zdanie: ... Od wczoraj kołuje mi po głowie: ... Przystanąłem przy płocie. Wszystko wokoło świeci się, zwilżone rosą. Wody...

Więcej w Korpusie

Encyklopedia PWN

głowa państwa,

zwyczajowa nazwa jednego z naczelnych organów państwowych, reprezentującego państwo w stosunkach wewnętrznych i zewnętrznych, symbolizującego jego jedność, jednak o bardzo różnym zakresie władzy w zależności od ustroju danego państwa.

głowa cukru,

rodzaj ostańca denudacyjnego charakterystycznego dla strefy międzyzwrotnikowej i podzwrotnikowej;

Głowa Cukru, Pão de Açucar,

skalny ostaniec w pasmie Serra da Carioca, w Brazylii, w Rio de Janeiro, nad O. Atlantyckim;

Głowa Czarownicy,

astr. jasna mgławica w gwiazdozbiorze Erydanu, w pobliżu gwiazdy Rigel;

głowa gorgony, gorgona, Gorgonocephalus,

rodzaj szkarłupni;

Więcej w Encyklopedii