Znajdują się tu szczegółowe informacje o budowie wyrazów i sposobach ich tworzenia. Można tu poznać neologizmy i dowiedzieć się, jakie są powody ich powstawania.
słowotwórstwo
-
Bogumiła, Miłka i Miła20.03.201520.03.2015Dzień dobry!
Moje imię – Bogumiła można zdrabniać Miłka. Część znajomych zwraca się do mnie Miła. Czy w tym przypadku jest to zgrubienie? :)
Pozdrawiam z uśmiechem -
kontaktowny16.03.201516.03.2015Dzień dobry,
czy słowo kontaktowny jest dopuszczalne w potocznej mowie?
Z góry dziękuję za odpowiedź
M. Brzozowski -
czasowniki z się16.03.201516.03.2015Chciałabym się zapytać, czy czasownik najeść lub napić może istnieć bez formy się? I jak w języku polskim poznaje się, które czasowniki posiadają morfem się nieciągły?
Dziękuje za odpowiedź
-
V-ce Królowa3.03.20153.03.2015Szanowny Panie Profesorze,
czy tworząc fikcyjną mitologię, mogę zastosować zapis V-ce Królowa w stosunku do zastępczyni Królowej? Pytam, gdyż zdaję sobie sprawę, że najbardziej prawidłową formą jest Wicekrólowa. Zależy mi jednak, aby oddać fikcyjnej zastępczyni Królowej w zmyślonym państwie możliwie najwyższy prestiż. Reasumując: czy mogę tak postąpić w imię nadania fikcyjnego tytułu V-ce Królowej (a więc na gruncie zabawy w tworzenie niby-państwa)?
Z wyrazami szacunku
AD -
przymiotniki niezaprzeczalne
25.02.201525.02.2015Szanowni Państwo,
piszę w związku z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nie-i-juz;15850.html. Trudno mi sobie wyobrazić przymiotnik, do którego nie da się dodać cząstki nie-. Czy można prosić o przykłady?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
babuszkofobia15.02.201515.02.2015Większość wyrazów kończących się na -fobia ma początek w postaci obcego przedrostka (tanato-, neo-, piro- itp.), więc trudno znaleźć analogię dla wyrazu wziętego z PWN-owskiego Słownika wydarzeń, pojęć i legend XX wieku Władysława Kopalińskiego – babuszkafobia”. I stąd pytanie: czy przy tworzeniu takich wyrazów powinniśmy pierwszy człon łączyć jak w tym wyrazie, czy przez spójkę -o- (tworząc rzeczownik babuszkofobia)?
-
bizantynizować10.02.201510.02.2015Dzień dobry!
Chciałabym się zapytać czy w zdaniu „Bizantynizujące dekoracje ścienne w warszawskich kościołach” słowo bizantynizujące zostało użyte poprawnie. Zastosowałam je, ponieważ chciałam zastąpić je opisem 'nadawania jakiejś twórczości tych cech oraz przenoszenia ich na dzieła tworzone poza kulturą bizantyjską'.
Dziękuję bardzo za okazaną pomoc -
dwuznaczne a-6.02.20156.02.2015Witam,
w książce Czy kapitalizm jest moralny? Sponville używa wyrazu niemoralny jako antonimu słowa moralny, natomiast określeniem amoralny określa takie przedmioty (w szerokim znaczeniu tego słowa), które nie podlegają ocenie moralnej, tzn. sąd o moralności takich przedmiotów jest niedorzeczny. Z drugiej strony, w teorii mnogości przeciwieństwem relacji symetrycznej jest relacja nie niesymetryczna, tylko asymetryczna. Czy jest jakaś reguła stosowania przedimków a- i nie-? -
nowe nazewnictwo rodzinne27.01.201527.01.2015Szanowni Państwo!
Zastanawia mnie, czy istnieje w naszym języku określenie na żonę córki albo na męża syna. Czy skoro mamy synową, mogę powiedzieć o synowym? A zamiast zięć – zięciowa lub (tak jak synowa) córkowa? Może to i głupie, bo przecież taki problem językowy jeszcze nas nie dotyczy, ale gdzieś w świecie już są takie przypadki. Wygodniej więc byłoby mi powiedzieć: „To była jej zięciowa” niż „To była żona jej córki”.
Pozdrawiam serdecznie!
Małgorzata P. -
szaradzista26.01.201526.01.2015Osobę zajmującą się kamieniarstwem określamy mianem kamieniarza, kominiarstwem – kominiarza, pszczelarstwem – pszczelarza, wędliniarstwem – wędliniarza itd. Dlaczego zatem osobę zajmującą się szaradziarstwem nazywamy szaradzistą, a nie szaradziarzem?
-
kilkudziesięcioro26.01.201526.01.2015Czy od słowa kilkadziesiąt można utworzyć liczebnik zbiorowy?
Dziękuję -
rzeczywisto17.01.201517.01.2015Szanowni Państwo,
w matematyce występuje pojęcie ciała rzeczywiście domkniętego (really closed field). Słowo rzeczywiście domknięte oznacza tutaj jednak 'domknięte w sposób rzeczywisty', a nie 'faktycznie domknięte'. Czy byłoby zatem poprawnym używanie formy ciało rzeczywisto domknięte? Czy istnieje w ogóle taka forma jak rzeczywisto? -
jarski, jarkowy, jary6.01.20156.01.2015Jaki będzie prawidłowy przymiotnik utworzony od słowa jarka (młoda owca) – jarski czy jarkowy? Więcej przykładów przemawia chyba za jarkowy (mamy markowy, barkowy, siarkowy), za jarskim chyba tylko przykład z gospodarką, ewentualnie – z Warką (na stronie browaru Warka podaje się przymiotnik warski). Zaznaczam, że zależy mi konkretnie na przymiotniku od tego właśnie słowa.
-
przymiotnik od korpus21.12.201421.12.2014Dzień dobry!
Jaka jest poprawna forma przymiotnika tworzonego od wyrazu korpus (oznaczającego związek taktyczny wojska)? Prace z zakresu historii wojskowości przyzwyczaiły mnie do formy korpuśny, jednak spotykam się ostatnio z formą korpusowy. Ta ostatnia w moich uszach brzmi jednak fałszywie…
Z wyrazami szacunku
Sławomir Kułacz -
rogacz10.12.201410.12.2014Czy słowo rogacz stosowane do określania wszystkich zwierząt posiadających rogi jest nadużyciem? Czy można mówić o jaku jako o rogaczu z Tybetu, a kozie jako domowym rogaczu (nie mylić ze zdradzanym mężem). Słowniki notują wyraz rogacz właśnie jako żartobliwe określenie zdradzanego męża i samca sarny, jelenia. Czy w takim wypadku należałoby słowo rogacz pisać w cudzysłowie?
-
jeszcze jedno -arium8.12.20148.12.2014Szanowni Państwo,
we wrocławskim zoo otwarto jakiś czas temu nowy oddział – Afrykarium. Właśnie tej nazwy dotyczyć będzie moje pytanie. A mianowicie – czy jest to nazwa poprawna? Czy nie powinno być raczej afrykanarium, analogicznie do słowa oceanarium? Będę wdzięczny za odpowiedź.
Serdecznie pozdrawiam całą Poradnię
Dawid -
Atlantyda i Atlantyk7.12.20147.12.2014Proszę powiedzieć: jak powinien brzmieć przymiotnik od Atlantydy – atlantycki czy atlantydzki? Jeśli Atlantyda ma wspólną etymologię z Atlantykiem, to wydaje mi się, że powinien to być przymiotnik atlantycki. Z drugiej jednak strony istnieją przymiotniki takie jak argolidzki i kolchidzki – od Argolidy i Kolchidy, więc może i od Atlantydy powinien być atlantydzki? Nie znalazłem takiego w moich słownikach.
-
ludysta1.12.20141.12.2014Czy znany jest Państwu przypadek odnotowania przez jakiś słownik wyrazu ludysta (przez jedno d, od słowa ludyzm, oznaczającego skłonność do bawienia się). Jeżeli nie, to czy tak utworzone słowo jeszcze mieści się w pojęciu forma potencjalna?
-
dookolny czy dookólny?
17.11.201417.11.2014Witam,
chciałbym się zapytać, czy istnieje słowo dookólna, np. antena dookólna (takie słowo występuje w literaturze branżowej – jest to antena, która promieniuje dookoła w płaszczyźnie pionowej). Cześć firm jednak używa słowa dookolna (według słownika jest to poprawnie) i tu moje pytanie: czy nazwa dookólna (nie występuje w SJP) jest poprawna?
Z poważaniem
-
karnista czy karnik?22.10.201422.10.2014Szanowni Państwo!
Dość powszechnie stosuje się określenie karnista, mające oznaczać naukowca zajmującego się prawem karnym. Spotkałem się jednak z opiniami, że jest to błąd, zaś poprawnie należy mówić karnik. Które (a może oba?) określenie jest poprawne (i ewentualnie dlaczego)? I czy analogiczna jest sytuacja z cywilistami i administratywistami?
Z góry dziękuję za odpowiedź i kłaniam się.