słowotwórstwo

Znajdują się tu szczegółowe informacje o budowie wyrazów i sposobach ich tworzenia. Można tu poznać neologizmy i dowiedzieć się, jakie są powody ich powstawania.

  • sokolnik i sokolniczka
    7.10.2014
    7.10.2014
    Szanowni Państwo,
    czy pani sokolnik to sokolniczka? Skojarzenie wiedzie niezbyt elegancko ku solniczce, ale chyba trudno o lepszą propozycję dla damy o tak nietuzinkowych zainteresowaniach.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • imperfectum do natchnąć
    5.10.2014
    5.10.2014
    Szanowni Państwo,
    jak brzmi aspekt niedokonany czasownika natchnąć? Np. „Słuchanie Mozarta często natchniewa/natycha mnie do tworzenia pięknych wierszy”.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • stoickość
    29.06.2014
    29.06.2014
    Dzień dobry!
    Czy istnieje takie słowo jak stoickość? Wiem, że istnieje stoicyzm, ale czy można utworzyć tutaj ten rzeczownik odprzymiotnikowy?
    Pozdrawiam
  • bankować
    29.06.2014
    29.06.2014
    Autorzy tekstów, które redaguję – powołując się na powszechne już użycie w tekstach reklamowych, internetowych i prasowych – nie chcą zrezygnować z czasownika bankować, używanego w sensie 'korzystać z produktów/usług bankowych'. Argument, że czasownik bankować nie znajduje się w słowniku poprawnej polszczyzny ani w Korpusie Języka Polskiego ich nie przekonuje.
    Jak wytłumaczyć zasadę ograniczonej możliwości tworzenia w polszczyźnie takich derywatów? Np. szufladkować jest poprawne.
  • strzelbowy
    29.06.2014
    29.06.2014
    Witam.
    Pytam o amunicję do strzelb, nazywaną w języku ang. shotshell. W Polsce zwykło się ją nazywać amunicją myśliwską, niewłaściwie – to również amunicja do sztucerów. Słownik pod red Doroszewskiego wymienia takie hasło, jak strzelbowy, nieobecne gdzie indziej. Stąd pytanie: czy istnieje termin, który grupuje amunicję do strzelb, który byłby powszechnie używany i nie włączałby w to amunicji typowo karabinowej? Czy określenie amunicja strzelbowa jest poprawne?
  • motorzysta
    13.06.2014
    13.06.2014
    Czy osobę jeżdżącą na motorze można nazwać motorzystą?
  • 2014-kąt
    3.06.2014
    3.06.2014
    Nie potrafiłam tego znaleźć: jak poprawnie rozwinąć liczebniki w nazwach nietypowych wielokątów, np. 1758-kąt, 2014-kąt?
  • unasieniać czy unasienniać?
    13.05.2014
    13.05.2014
    Czy forma unasieniać (praktycznie jedyna spotykana w piśmiennictwie zootechnicznym) jest poprawna? W słownikach spotkałem się tylko z unasiennianiem.
  • stereotypowy, nie stereotypiczny
    8.05.2014
    8.05.2014
    Czy forma stereotypiczny, którą można niekiedy spotkać, jest formą poprawną? Jeśli tak – czy jest tożsama ze słowem stereotypowy, czy też istnieje różnica znaczeniowa?
    Z góry dziękuję za pomoc!
  • kontr- i kontra-
    3.05.2014
    3.05.2014
    Szanowny Panie Profesorze!
    Uprzejmie zapytuję o zasady tworzenia wyrazów z przedrostkiem kontr- (np. kontrreformacja, kontrargument, kontroferta) oraz kontra (np. kontrabanda, kontrafagot, kontrapozycja). Kiedy używamy pierwszego z wymienionych przedrostów, a kiedy drugiego?
    Z poważaniem
    Adam Meissner
  • wyznawca heterodoksji
    3.05.2014
    3.05.2014
    Szanowni Państwo, interesuje mnie słowo określające osobę wyznającą heterodoksję. Czy jest to heterodoks, heterodoksa czy może heterodokta? A może wszystkie te formy są prawidłowe?
  • trójca i trójka
    29.04.2014
    29.04.2014
    Dlaczego liczba 3 albo grupa trzech elementów to normalnie trójka, a w kontekście religijnym trójca (Trójca Święta)?

    Z poważaniem,
    Łukasz
  • przymiotnik od gawra
    28.04.2014
    28.04.2014
    Zastanawiam się, jak będzie brzmiał przymiotnik od słowa gawra? Gawrzany, gawrowy, a może jeszcze inaczej?
    Z góry dziękuję bardzo za odpowiedź!
  • nauczyciel czy nauczycielka?
    27.04.2014
    27.04.2014
    Jak powinnam napisać w piśmie do urzędu: nauczyciel czy nauczycielka?
  • jeszcze raz nazwy żeńskie
    20.04.2014
    20.04.2014
    Mam pytanie dotyczące odmiany żeńskich zawodów. Odmieniamy: lekarzlekarka, farmaceutafarmaceutka, ekspedientekspedientka, kelnerkelnerka. Moje wątpliwości dotyczą odmian: strażakstrażaczka? górnikgórniczka? minister – ministra? psychologpsycholożka? adwokat – adwokatka? Trochę zbiłem się z tropu, wypowiadając te wszystkie odmiany. Z niecierpliwością czekam na odpowiedź.
    Kacper Andrzejewski
  • Co robi toster?
    18.04.2014
    18.04.2014
    Pytanie jest z pozoru błahe, jednakowoż stało się już tematem wielu kłótni. Przyjmując, że urządzenie kuchenne o nazwie toster „produkuje” tosta, to w takim razie co jest tworem tzw. opiekacza? Wiele osób skłania się do używania również słowa tost czy zapiekanka, co w mojej opinii wydaje się stwierdzeniem błędnym, źle opisującym rzeczywistość. Czy zatem zasadny byłby tutaj nowy twór językowy, dla przykładu opiekanka?
  • tyranka
    18.04.2014
    18.04.2014
    Czy istnieje słowo tyranka, będące żeńską formą słowa tyran?
  • skrzyście
    14.04.2014
    14.04.2014
    Czy istnieje słowo skrzyście pochodzące od skrzyć się, np. skrzyście zielona trawa.
  • migotnąć
    12.04.2014
    12.04.2014
    Czy istnieje słowo migotnięcie, pochodzące od słowa migotać?
  • wrosły paznokieć
    18.03.2014
    18.03.2014
    Czy poprawne jest wyrażenie: wrosły paznokieć? Mówi się przecież: „Paznokieć mi wrósł”.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego