-anie
  • oczęta i rączęta
    10.12.2003
    10.12.2003
    Dzień dobry!
    Interesują mnie formy deminutywno-pluralne oczęta, nożęta, nóżęta, rączęta. Wiem, że są używane co najmniej od czasu A. Mickiewicza, ale w Gramatyce współczesnego języka polskiego (1984) nie ma o nich ani słowa. Czy dobrze rozumiem, że:
    (1) o innych częściach ciała, oprócz tych trzech, może się mówić w ten sposób (np. uszęta) tylko żartem lub żargonowo?
    (2) te trzy też nie mają ani liczby pojedynczej (*oczę, *rączę), ani syngulatywu-deminutywu (*rączątko), znowu pomimo jakiejś samowoli (oczątko?, l.mn. oczątka?, które spotkałem kilka raz w Sieci)?
    Ostatnie pytanie: czy są używane te formy jedynie, gdy mówimy z dziećmi lub o dzieciach albo również np. o kobietach?
    Dziękuję!
    Ivan A. Derzhanski
    Bułgarska Akademia nauk
  • odmieniać przez wszystkie przypadki
    6.01.2013
    6.01.2013
    Szanowni Państwo,
    na wczorajszej Gali Mistrzów Sportu, emitowanej na antenie TVP1, prezenterka powiedziała: „Dzisiaj słowo dziękuję [nie dziękować] będzie odmieniane przez wszystkie przypadki”. Trochę mnie to zdanie rozbawiło. Czy jest ono poprawne? Mam wątpliwości, gdyż z jednej strony wyraz dziękować jako czasownik nie odmienia się przez przypadki, ale z drugiej całe sformułowanie można by uznać za sfrazeologizowane, a frazeologia, wiadomo, rządzi się swoimi prawami.
    Łączę wyrazy uznania
    Dominik
  • Okolicznik sposobu

    10.09.2020
    10.09.2020

    Jaką częścią zdania jest wyraz „Ania” w zdaniu: „Nazywam się Ania”?

  • Określenie osoby mówiącej

    24.11.2021
    24.11.2021

    Dzień dobry. Chcę przytoczyć fragment wypowiedzi osoby udzielającej wywiadu. Nie chcę podawać jej imienia ani nazwiska. Znalazłam w artykule (Narrator 1) Dalej (Narrator 2). W innym z kolei (OB 1) (OB 2). Czy to właśnie to, o co mi chodzi? Co konkretnie oznacza OB? Z góry dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam - JL

  • oporny na coś

    15.12.2023
    15.12.2023

    Proszę o konsultację odnośnie poniższego zdania z przymiotnikiem oporny:


    „Wariant Arcturus ma być bardziej zakaźny niż jego poprzednicy. Może być także oporny na odporność nabytą dzięki szczepieniom lub przebytym w przeszłości infekcjom.”


    Wirus oporny na odporność – wydaje mi się być błędem zarówno logicznym oraz złego użycia znaczenia słowa oporny. Proszę o pomoc.

  • Padawan
    15.05.2017
    15.05.2017
    Szanowni Państwo,
    w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • pajda
    10.04.2003
    10.04.2003
    Poprawne połączenia wyrazowe to: pajda chleba i połeć słoniny. Czy wyrażenie pajda słoniny jest dopuszczalne (w tekście literackim)? Podobno to regionalizm.
    Pozdrawiam
    Anna
  • pan Adam Mickiewicz?
    26.09.2007
    26.09.2007
    Czy właściwe jest mówienie pan/pani o osobie zmarłej? Ostatnio bardzo często słyszy się to w TV, głównie z ust polityków. Wydaje mi się, że jest to pewnego rodzaju „nadgorliwość”. Przecież nie mówimy pan Adam Mickiewicz ani – by nie ograniczać się do osób bardzo dawno zmarłych – pan Edward Gierek.
    Zbigniew C.
  • Polska Hokej Liga
    31.01.2015
    31.01.2015
    Polska Hokej Liga. Tym koszmarkiem językowym jacyś spece od marketingu (jak podejrzewam) przechrzcili w 2013 roku Polską Ligę Hokejową. Rozumiem, że w zamyśle miało być to nawiązanie do amerykańskiej ligi NHL (polska liga – PHL). Niemniej w takiej postaci nie brzmi to ani po angielsku (musiałoby być – Polish Hockey League), ani tym bardziej po polsku (cóż to w ogóle za konstrukcja?). Chciałbym tylko zapytać czy Pana również irytuje ta (i inne podobne) koszmarna konstrukcja językowa?
  • składnia

    21.04.2012
    21.04.2012

    Dzień dobry,

    jak ustalić prawidłowy przyimek w wyrażeniu pozycja na/w nocie kredytowej? A może powinno być pozycja noty kredytowej? Jeśli dobrze interpretuję definicję słowa pozycja (https://sjp.pwn.pl/szukaj/pozycja), to jedynym dopuszczalnym przyimkiem jest w, jednak powszechnie mówi się o pozycjach na fakturze lub pozycjach na rachunku.

    Dziękuję,

    Jarek Hirny

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego