-lecie-szkoły
  • Sześciolatka – szkoła 6-letnia
    18.03.2016
    18.03.2016
    Czy poprawne jest nazwanie obecnej 6-letniej szkoły podstawowej terminem sześciolatka? W Uniwersalnym słowniku języka polskiego mamy terminy: ośmiolatka i siedmiolatka na wcześniejsze wersje podstawówki, także dziesięciolatka na szkołę, w której nauka trwa 10 lat, ale nie znalazłem w żadnym dostępnym mi słowniku sześciolatki w tym znaczeniu.
  • szyk przydawki przymiotnikowej

    27.04.2023
    27.04.2023

    Szanowni Państwo!

    Skomplikowana gramatyka przydaje wdzięku językowi polskiemu. Fascynująca jest odmiana rzeczowników i przymiotników przez przypadki i liczby, ponadto szyk wyrazów jest nieco inny niż w języku angielskim, niemieckim, francuskim czy nawet w spokrewnionych i bliskich nam geograficznie językach słowiańskich. Nie jestem polonistą, ale lubię zastanawiać się nad urokiem naszej mowy ojczystej. Przychodzi mi tu na myśl moja Alma Mater, czyli Uniwersytet Warszawski. Ta prestiżowa uczelnia, która należy dzisiaj do europejskiej czołówki, działała przez pewien czas w XIX wieku jako Szkoła Główna. Z kolei w Radomiu do niedawna istniała Wyższa Szkoła Inżynierska (późniejsza Politechnika Radomska). Te przykłady pokazują, że jeśli w nazwie uczelni w języku polskim występuje jeden przymiotnik, to znajduje się za rzeczownikiem, natomiast w przypadku dwóch przymiotników jeden z nich stoi przed rzeczownikiem, zaś drugi następuje po rzeczowniku.


    Kojarzy mi się z tym także Szkoła Główna Handlowa, jedna z najlepszych szkół wyższych w Warszawie, Polsce i Europie. Studia ekonomiczne na SGH wybrało wiele osób z mojej klasy licealnej, na tej uczelni nauki pobierał też Piotrek Jeliński, z którym w lecie 2000 r. mieszkałem w jednym pokoju w Kalifornii, kiedy pracowałem w USA. Chciałbym wiedzieć, czy nazwa „Szkoła Główna Handlowa” jest poprawna, czy też powinniśmy mówić „Główna Szkoła Handlowa”? Wszyscy przyzwyczailiśmy się do nazwy „Szkoła Główna Handlowa”, jej zmiana byłaby nierealistyczna i wiązałaby się ze znacznymi kosztami. Tym niemniej ciekawi mnie, co językoznawcy sądzą na ten temat. Czy Państwa zdaniem sformułowanie „Szkoła Główna Handlowa” jest prawidłowe?

    Z góry dziękuję za Państwa odpowiedź.


    Z poważaniem

    Adrian Fröhlich

  • jubileusz
    28.05.2015
    28.05.2015
    Szanowni Państwo,
    będę bardzo wdzięczna za rozstrzygnięcie wątpliwości nauczycieli szkoły, w której pracuję. Na tablicy ukazał się napis: 70.lecie Szkoły Podstawowej. Część grona pedagogicznego twierdziła, że powinno być napisane: 70-lecie SP. Który zapis jest prawidłowy? Kto ma rację?
    Z serdecznymi pozdrowieniami
    Jolanta Cieślak
  • nr czy Nr?
    8.11.2006
    8.11.2006
    Szanowni Państwo,
    wiem, że należy napisać: „Szkoła Podstawowa nr 1 w …”. Co jednak robić w sytuacji, gdy w statucie tej szkoły znajduje się nazwa: „Szkoła Podstawowa Nr 1 w …”? Taki napis widnieje na tabliczce na budynku szkoły, na pieczątce nagłówkowej szkoły i w oficjalnych pismach „wychodzących”. Jeśli uczeń zastosuje zapis zgodny z tym, co widzi na co dzień, to popełni błąd ortograficzny czy nie? Mój syn uczy się w takiej szkole i mam problem.
    Pozdrawiam.
  • Rok a rok szkolny
    29.05.2019
    29.05.2019
    Mam takie pytanie. Powiedzieć: Dwa lata więcej chodził do szkoły – dlaczego jest poprawnym, skoro rok szkolny nie trwa 12 miesięcy, a używam określenia 2 lata?
    Serdecznie pozdrawiam
  • żeńskie nazwy stanowisk

    6.03.2021
    13.09.2011

    Witam!

    Mam problem z żeńskimi formami nazw takich stanowisk, jak konserwator zabytków, kurator oświaty, dyrektor generalny. Jak jest poprawnie: wojewódzka konserwator zabytków Anna Kowalska czy wojewódzki konserwator zabytków Anna Kowalska? Podobnie sprawa wygląda z kuatorem: wojewódzka czy wojewódzki kurator oświaty Anna Kowalska?

    Dziękuję i pozdrawiam

  • Blisko
    4.11.2019
    4.11.2019
    Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź na pytanie, jak poprawnie napisać:
    Blisko piętnastu lat czy Blisko piętnaście lat? W Google spotykała zarówno pierwszą, jak i drugą wersję.
  • Dywiz w nazwach miejscowych oraz w nazwach przystanków

    29.01.2024
    3.10.2021

    Szanowni Językoznawcy,

    co rządzi użyciem lub nieużyciem łącznika w nazwach miejscowych niektórych osiedli lub przystanków? Czym różnią się nazwy osiedli w Warszawie, takie jak Marymont-Potok, Marymont-Ruda od np. nazwy Bemowo Lotnisko (bez łącznika)? Czy stosowanie łącznika w nazwach przystanków typu: Podleśna-IMiGW, Łomianki-Szkoła, Nowy Świat-Uniwersytet, Wola-Ratusz jest poprawne? W jakim zakresie używa się w tych przypadkach norm dot. nazw miejscowości?

    Z poważaniem i pozdrowieniami

    J.J.

  • ilu lub iloma
    4.01.2009
    4.01.2009
    Szanowna Redakcjo.
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, które sformułowanie jest poprawne: przed ilu laty czy przed iloma laty? A więc: „Spotkałem ją przed dwudziestu laty” czy „Spotkałem ją przed dwudziestoma laty”? Obie te wersje spotykam równie często, a w słownikach nie znalazłem na ten temat żadnej informacji. Rzecz jasna, w piśmie mógłbym użyć formy przed 20 laty, a wtedy problem z właściwym odczytaniem liczebnika spadłby na czytelnika, ale przecież nie o to w tym chodzi…
    Pozdrawiam.
  • Legizm i legiści
    15.04.2019
    15.04.2019
    Szanowni Państwo,
    Treść mojego pytania dotyczy pojęcia pochodzącego z języka obcego. Chodzi o kwestię tak zwanego legizmu – ideologii funkcjonującej w starożytnych Chinach. W języku chińskim funkcjonuje on jako Fǎjiā.
    W fachowej literaturze, w języku angielskim, określa się go mianem legalism. Niemniej, w polskiej literaturze naukowej, pojęcie legalizm zwyczajowo pojmuje się jako „ścisłe przestrzeganie prawa/państwo prawa/ zasadę praworządności”. Chińskie pojęcie określa się raczej jako legizm. Muszę nadmienić jednak, że założenia Fǎjiā w istocie spełniają powyższe kryteria definicji.
    Moje pytanie dotyczy dopuszczalności stosowania słowa „legalizm” właśnie w kontekście Fǎjiā. W literaturze przedmiotu można natknąć się na różnorodne formy, jednakże samemu redagując pracę naukową wolałbym oprzeć się na wykładni Poradni Językowej.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego