A-właśnie-że-nie
  • o zbiegach raz jeszcze

    6.10.2014
    6.10.2014

    Szanowny Panie Profesorze,

    być może w pytaniu o zbieg pytajnika/wykrzyknika z wielokropkiem nie wyraziłem się dość jasno. Właśnie na skutek zaobserwowanych w SO PWN przykładów obu konfiguracji zacząłem się zastanawiać, czy można scharakteryzować te przypadki w zależności od intencji piszącego, tak jak to zrobił dr Wolański ze zbiegiem wykrzyknika i pytajnika w poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Co-pierwsze-wykrzyknik-czy-pytajnik;13870.html

    Z wyrazami szacunku

    Dociekliwy Czytelnik

  • Oznaczenia pyłu zawieszonego

    7.03.2024
    7.03.2024

    Dzień dobry!

    Trafiłem ostatnio na informację, że zapis typu „PM 2,5” (chodzi o pył zawieszony) wymaga albo zapisu ze spacją przed liczebnikiem (jak wyżej), albo umieszczenia liczebnika (czyli „2,5”) w indeksie dolnym. Czy rzeczywiście tak jest? Jeśli tak, z czego wynika konieczność zapisu właśnie w indeksie dolnym?

  • Penis w bierniku

    22.06.2022
    22.06.2022

    Dzień dobry,

    jak brzmi biernik l. poj. słowa „penis”? Wg WSJP to rzeczownik r. męskorzeczowego, więc „penis”. Wg Słownika współczesnego języka polskiego pod red. B. Dunaja (1996 r.) to rzeczownik r. męskożywotnego (więc „penisa”). Wg SGJP biernik ten brzmi „penisa”, ale z rzadka spotyka się również „penis”.

    Czy takiego samego rodzaju będą również synonimy tego słowa? I dlaczego akurat ta część ciała (podobnie jak „nos”, ale wyłącznie w wyrażeniu „mieć nosa”) może być w ogóle r. męskożywotnego?

  • Pisownia cud lubelski, „cud lubelski”
    2.10.2017
    2.10.2017
    Szanowni Państwo,
    zwracam się z pytaniem o pisownię nazw historycznych. Konkretnie chodzi mi o wydarzenie zwane cudem lubelskim. Obecnie pracuję nad książką na ten temat.
    Najczęściej spotykany zapis to: „cud lubelski”, jednak właśnie tak pisano w aktach UB i MO, więc nie chciałabym tego powielać z wiadomych względów. Moim zdaniem należałoby pisać: Cud Lubelski – jako nazwa wydarzenia historycznego. Czy moja interpretacja będzie poprawna językowo?
    Będę wdzięczna za odpowiedź.
  • Pochodzenie nazwy miejscowej Dusowce
    25.10.2018
    25.10.2018
    Proszę o znalezienie pochodzenia nazwy miejscowości (dziś to Niziny) Dusowce pow. Przemyśl. Czy może pochodzić od nazwiska właściciela ziemi biskupa grekokatolickiego lub książąt ruskich?
  • Podły
    31.01.2016
    31.01.2016
    Interesuje mnie pochodzenie i prawidłowe, pierwotne znaczenie słowa podły. Dziś wydaje się być w użyciu jako synonim zły, wredny, bez współczucia. Często jednak mówi się o podłym (zepsutym) jedzeniu czy upodleniu jako ‘pozbawieniu godności’.
    Znaczenia synonimów są więc generalnie negatywne, jednak różnią się w dokładniejszym znaczeniu.
    Proszę o odpowiedź i pozdrawiam.
  • podpis do ilustracji – z kropką czy bez kropki?
    21.01.2013
    21.01.2013
    Szanowni Państwo,
    jeśli do tekstu wstawiamy wykres lub tabelę i podajemy źródło:
    Źródło: ZUS, KRUS
    Ź: opracowanie własne na podstawie: […], str. 12
    Ź: opracowanie własne na podstawie monitoringu XY

    czy na końcu stawiamy kropkę? Spotkałam się z zapisami bez kropki:
    Źródło: GUS

    ale i z kropką, gdy źródło przypomina przypis:
    […], s. 12.

    W Edycji tekstów znalazłam tylko przykład informacji o źródle danych w tabeli (z kropką):
    Rocznik Statystyczny, 1992, str. 26.

    B. Kamola
  • polityka
    31.10.2002
    31.10.2002
    Dzien dobry! Rzeczownik polityka nie ma w jęz. polskim liczby mnogiej, jednak ostatnio często spotyka sie zwroty takie jak: polityki krajowe, polityki strukturalne, polityki realizowane w ramach UE. Czy użycie takie jest poprawne? Bardzo dziękuję za odpowiedź!
    Monika Tomaszewska
  • Polszczyć imiona władców?
    18.11.2014
    18.11.2014
    Szanowni Państwo,
    czy istnieją jakieś reguły dotyczące spolszczania imion monarszych? Jeżeli tak – jakie? W szczególności interesuje mnie kwestia obecnego władcy Liechtensteinu, Jana Adama II (czy może raczej Hansa Adama II). Czy w uproszczeniu przyjąć można, że należy spolszczać imiona tych monarchów, którzy są powszechnie Polakom znani (więc Elżbieta II, ale Hans Adam II), czy jednak istnieją pewne imiona, które z założenia spolszczać należy (np. właśnie Hans)?
    Z wyrazami szacunku
    N.S.
  • po ptakach
    24.01.2015
    24.01.2015
    Szanowni Państwo,
    chciałem spytać o równoważne powiedzenia po ptakach i po ptokach. Skąd się to wzięło i w jakiej kolejności? Czy najpierw pojawił się regionalizm, a potem został przyswojony przez polszczyznę ogólną? Jeśli tak, to z jakiego rejonu Polski?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego