Długosz
  • drzwi
    7.10.2004
    7.10.2004
    Dlaczego rzeczownik drzwi ma tylko liczbę mnogą? W innych rzeczownikach – nazwach przedmiotów z naszego otoczenia jak spodnie, nożyce, sanie – plurale tantum jest intuicyjnie zrozumiałe, naturalne. Ale dlaczego drzwi? Czy to ma jakies uzasadnienie historyczne?
    Pozdrawiam
    Krzysztof Cybura
  • dwa chwasty
    9.03.2009
    9.03.2009
    Jaka jest etymologia słowa chwast?
  • dzieci mojego rodzeństwa
    13.05.2010
    13.05.2010
    Szanowni Państwo!
    Czy w języku polskim istnieje rzeczownik grupowy określający dzieci mojej siostry i dzieci mojego brata lub też dzieci mojego rodzeństwa, który jednocześnie nie określałby płci dzieci? Czy istnieje jedno słowo, którym można by zastąpić zwrot siostrzeńcy i siostrzenice czy bratankowie i bratanice?
    Z poważaniem,
    Ola Sweeney
  • dziecko
    11.05.2009
    11.05.2009
    Pozdrawiam. Proszę o etymologię wyrazu dziecko, mam problem z dostępem do odpowiedniego słownika. Z góry dziękuję.
  • dziesięcioro przykazań
    23.04.2002
    23.04.2002
    Szanowni Państwo,
    Bardzo proszę o odpowiedź na następujące pytanie:
    Czy użycie liczebnika zbiorowego w wyrazie Dziesięcioro Przykazań wymagane jest przez charakter kolektywny tego pojęcia jako zbioru niepodzielnego? Jeśli tak, czy pojedyncze Przykazania, albo zespoły tych samych, traktowane są jako wyrazy „niezbiorowe"? Mówi się więc Dwa Przykazania (a nie dwoje Przykazań), Pierwsze pięć Przykazań/Pierwszych pięć Przykazań (a nie Pięcioro pierwszych Przykazań)?
    Uprzejmie dziękując z góry, łączę wyrazy szacunku
    Alessandro Pettini
  • dziękować
    8.05.2008
    8.05.2008
    Witam Państwa!
    Interesuje mnie pochodzenie słowa dziękuję. W felietonach Icchaka Baszewisa Singera sugeruje on, że zostało ono zapożyczone z języka niemieckiego (w miejsce chłopskiego wyrażenia „Bóg zapłać”). W języku chorwackim mamy hvala, ale już w ukraińskim дякую? Czy autor Sztukmistrza z Lublina miał rację?
    Najlepsze pozdrowienia!
  • Dziś Andrzeja i andrzejki
    30.12.2010
    30.12.2010
    Szanowni Państwo!
    Tradycyjnie dzień imienin danej osoby określa się imieniem w dopełniaczu: Barbary, (zimnej) Zośki, Jana… Dlaczego zatem mówimy Andrzejki oraz Sylwester? Pierwsza forma nie budzi moich wątpliwości, ciekaw jestem jej pochodzenia. Druga zaś — być może niesłusznie — mnie razi.
    Z serdecznymi podziękowaniami za odpowiedź i najlepszymi życzeniami radosnych świąt i hucznej nocy sylwestrowej
    – Mateusz
  • dżdż i nienacek
    7.06.2005
    7.06.2005
    Witam serdecznie!
    Jest kilka słów, które, w moim wyczuciu, zachowują się zupełnie pozaregulaminowo w polszczyźnie. Pozwolę sobie poprosić o kilka słów na temat dwóch z nich.
    1. dżdż. Zachowała się forma rzeczownikowa (w związku frazeologicznym jak kania dżdżu), ale tylko dopełniacza. Co się stało z mianownikiem i w jaki sposób doszło do przejścia z dżdż (o ile tak mianownik wyglądał) na deszcz?
    2. znienacka. Kim/czym jest ów tajemniczy nienacek?
    Dziękuję i pozdrawiam,
    Jarek Hirny
  • ech i eh
    13.02.2007
    13.02.2007
    Czy wykrzyknik ech znaczy to samo co eh? Dlaczego występują dwie formy?
  • emfatyczne
    8.04.2010
    8.04.2010
    Czym jest i co oznacza cząstka (wolnoć, Tomku albo giezłeczkoć w Trenach Kochanowskiego)? Jak i kiedy się jej używa? Czy można ją dodawać do dowolnego słowa? Czy jej postać zależy od tego, do jakiej głoski jest doklejona (tak jak np. -ż/-że, które zależy od tego, czy wyraz kończy się samogłoską)?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego