-
nazwy mieszkańców miast3.06.20023.06.2002Dzień dobry,
Starszy Pan, który pochodzi z Jarosławia, przygotowuje do druku wspomnienia. Pisze „my Jarosławiacy”, „wiadomo, że to Jarosławiak” etc. Czy mogę tego nie poprawiać [zgodnie z zasadami ortografii], to wyraża Jego stosunek emocjonalny, Jego dumę, poczucie przynależności do owej wspólnoty, którą tworzą mający związek z przedwojennym Jarosławiem.
Dziękuję, mz -
Linde i Linke20.05.200520.05.2005Witam!
Poproszę o pełną odmianę w liczbie mnogiej nazwisk Linde, Linke. Czy nazwa geograficzna Jarosław w dopełniaczu liczby mnogiej to Jarosławi czy Jarosławiów?
Pozdrawiam. -
Wrocław – we Wrocławiu, ale: Kraków – w Krakowie
18.12.202318.12.2023Dzień dobry! Dlaczego Wrocław w miejscowniku będzie we Wrocławiu, a nie we Wrocławie, jak we Lwowie czy w Krakowie?
-
Brozi1.03.20021.03.2002Jak odmieniać nazwisko Brozi? Problem dotyczy polskiego uczonego. W mianowniku: Krzysztof Jarosław Brozi. A w dopełniaczu? „Wybór tekstów pod redakcją Krzysztofa Jarosłąwa Broz…”?
Za pomoc dziękuję z ukłonami wdzięczności,
Grażyna Wilk -
Dzierżawczość w języku polskim 22.03.201622.03.2016Drodzy sąsiedzi,
chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
- Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
- Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela - Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.
W związku z tym mam pytania:
- Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom? - Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
- Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
Jan Zidek - Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
-
Boguszów-Gorce27.09.200227.09.2002Dzień dobry.
Proszę o odpowiedź, jak prawidłowo odmienić nazwę miejscowości dolnośląskiej Boguszów-Gorce. Czy powinno to być Boguszowa-Gorc, czy też Boguszowa-Gorców?
Spotkałam się z obiema wersjami, mieszkańcy raczej mówią Boguszowa-Gorc, taka też wersja jest na oficjalnej stronie internetowej miasta. Są jednak osoby, które twierdzą, że powinno się odmieniać tak, jak nazwę regionu Gorce, czyli – Gorców. Proszę o wyjaśnienia. Pozdrawiam serdecznie
Natasza Chyb
-
piłsudczyk16.02.200816.02.2008W okresie międzywojenny powstało słowo piłsudczyk – oznaczające żołnierza legionów dowodzonych przez Piłsudskiego oraz osobę o zbliżonych do niego poglądach. Mam w związku z tym słowem dwa pytania:
1. Jaką literą należy je pisać oraz jakie jest uzasadnienie tej pisowni?
2. Jak brzmiałaby podobna forma od nazwiska byłego prezydenta – Jarosława Kaczyńskiego, czy stworzenie analogicznej formy językowo jest możliwe?
Z poważaniem,
Jan Radomski -
Przeciwpienny, czyli jaki?
18.05.202118.05.2021Szanowni Państwo,
zajmuję się korektę językową pewnego obszernego dokumentu. Trafiłem na słowo oznaczające środek do hamowania powstawania piany, a w konsekwencji kożucha. Użyto tam miana: preparat przeciwpienny. Mnie kojarzy się to ze specyfikiem, który miałby poskramiać roślinę, by się nie pięła. Czy branżowe (dziedzina - oczyszczanie ścieków) użycie takiego określenia jest dopuszczalne? Nie lepiej byłoby zastosować raczej: antypieniący czy przeciwpieniący?
Z uszanowaniemJarosław B.
-
A nuż (widelec)13.03.202416.10.2017Dlaczego we frazeologizmie a nuż, widelec stawiamy przecinek po nuż?
-
baczmagi17.02.201017.02.2010Jaką postać ma liczba pojedyncza słowa baczmagi? Baczmag pojawił się w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN, tak jest u Lindego, ale np. Brückner podaje formę baczmaga. Z http://books.google.com/ wynika, że obie formy się pojawiają w różnych źródłach, ale nie potrafię dobrze interpretować tych starych słowników (zwłaszcza gdy dostępny jest tylko mały wycinek), stąd prośba do Państwa o rozstrzygnięcie.