Jarosławia
  • nazwy mieszkańców miast
    3.06.2002
    3.06.2002
    Dzień dobry,
    Starszy Pan, który pochodzi z Jarosławia, przygotowuje do druku wspomnienia. Pisze „my Jarosławiacy”, „wiadomo, że to Jarosławiak” etc. Czy mogę tego nie poprawiać [zgodnie z zasadami ortografii], to wyraża Jego stosunek emocjonalny, Jego dumę, poczucie przynależności do owej wspólnoty, którą tworzą mający związek z przedwojennym Jarosławiem.
    Dziękuję, mz
  • Linde i Linke
    20.05.2005
    20.05.2005
    Witam!
    Poproszę o pełną odmianę w liczbie mnogiej nazwisk Linde, Linke. Czy nazwa geograficzna Jarosław w dopełniaczu liczby mnogiej to Jarosławi czy Jarosławiów?
    Pozdrawiam.
  • Wrocław – we Wrocławiu, ale: Kraków – w Krakowie

    18.12.2023
    18.12.2023

    Dzień dobry! Dlaczego Wrocław w miejscowniku będzie we Wrocławiu, a nie we Wrocławie, jak we Lwowie czy w Krakowie?

  • Brozi
    1.03.2002
    1.03.2002
    Jak odmieniać nazwisko Brozi? Problem dotyczy polskiego uczonego. W mianowniku: Krzysztof Jarosław Brozi. A w dopełniaczu? „Wybór tekstów pod redakcją Krzysztofa Jarosłąwa Broz…”?
    Za pomoc dziękuję z ukłonami wdzięczności,
    Grażyna Wilk
  • Dzierżawczość w języku polskim
    22.03.2016
    22.03.2016
    Drodzy sąsiedzi,
    chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
    1. Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
      Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
    2. Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
      W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela
    3. Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
      Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.

    W związku z tym mam pytania:
    • Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
      Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom?
    • Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
    • Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
    Serdecznie dziękuję za odpowiedź
    Jan Zidek
  • Boguszów-Gorce
    27.09.2002
    27.09.2002
    Dzień dobry.
    Proszę o odpowiedź, jak prawidłowo odmienić nazwę miejscowości dolnośląskiej Boguszów-Gorce. Czy powinno to być Boguszowa-Gorc, czy też Boguszowa-Gorców?
    Spotkałam się z obiema wersjami, mieszkańcy raczej mówią Boguszowa-Gorc, taka też wersja jest na oficjalnej stronie internetowej miasta. Są jednak osoby, które twierdzą, że powinno się odmieniać tak, jak nazwę regionu Gorce, czyli – Gorców. Proszę o wyjaśnienia. Pozdrawiam serdecznie
    Natasza Chyb
  • piłsudczyk
    16.02.2008
    16.02.2008
    W okresie międzywojenny powstało słowo piłsudczyk – oznaczające żołnierza legionów dowodzonych przez Piłsudskiego oraz osobę o zbliżonych do niego poglądach. Mam w związku z tym słowem dwa pytania:
    1. Jaką literą należy je pisać oraz jakie jest uzasadnienie tej pisowni?
    2. Jak brzmiałaby podobna forma od nazwiska byłego prezydenta – Jarosława Kaczyńskiego, czy stworzenie analogicznej formy językowo jest możliwe?
    Z poważaniem,
    Jan Radomski
  • Przeciwpienny, czyli jaki?

    18.05.2021
    18.05.2021

    Szanowni Państwo, 

    zajmuję się korektę językową pewnego obszernego dokumentu. Trafiłem na słowo oznaczające środek do hamowania powstawania piany, a w konsekwencji kożucha. Użyto tam miana: preparat przeciwpienny. Mnie kojarzy się to ze specyfikiem, który miałby poskramiać roślinę, by się nie pięła. Czy branżowe (dziedzina - oczyszczanie ścieków) użycie takiego określenia jest dopuszczalne? Nie lepiej byłoby zastosować raczej: antypieniący czy przeciwpieniący?


    Z uszanowaniem 

    Jarosław B.

  • A nuż (widelec)
    13.03.2024
    16.10.2017
    Dlaczego we frazeologizmie a nuż, widelec stawiamy przecinek po nuż?
  • baczmagi
    17.02.2010
    17.02.2010
    Jaką postać ma liczba pojedyncza słowa baczmagi? Baczmag pojawił się w Wielkim słowniku wyrazów obcych PWN, tak jest u Lindego, ale np. Brückner podaje formę baczmaga. Z http://books.google.com/ wynika, że obie formy się pojawiają w różnych źródłach, ale nie potrafię dobrze interpretować tych starych słowników (zwłaszcza gdy dostępny jest tylko mały wycinek), stąd prośba do Państwa o rozstrzygnięcie.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego