Maciej
  • Derywat: erdoganizm (choć Erdoğan)
    17.01.2018
    17.01.2018
    Szanowni Państwo,
    czy termin erdoganizm – utworzony od nazwiska Erdoğan – należałoby pisać ze znakiem diakrytycznym?
    Z poważaniem
    Beata Saracyn
  • Derywat na -iana od słowa szarada
    23.05.2016
    23.05.2016
    Szanowna Redakcjo,
    przedmioty, m.in. kolekcjonerskie, dotyczące życia i twórczości Mikołaja Kopernika to kopernikana, różne dokumenty, książki związane z Warszawą i interesujące kolekcjonerów to varsaviana. A jak analogicznie będą nazywały się wszystkie rzeczy związane z szaradziarstwem (stare wydania krzyżówek, pamiątki z turniejów szaradziarskich, rzeczy związane z działalnością klubów szaradziarskich itp.)? Szaradziana? Szaradziarsiana??? A może jeszcze inaczej?
    Proszę o odpowiedź.
  • Dlaczego Chiny, a nie: China?
    12.07.2016
    12.07.2016
    Dlaczego w języku polskim nazwa Państwa Środka (Chiny) występuje w liczbie mnogiej, a nie w liczbie pojedynczej, jak w wielu językach europejskich (China)?
    I czemu niektóre nazwy własne jak: nazwy geograficzne lub nazwiska sławnych postaci historycznych są spolszczane lub mają zupełnie inną nazwę niż w oryginale (przecież część z nich łatwo wymówić. np. Milano, Iulius Caesar)? Czy prawdą jest, że po prostu nieraz ktoś wieki temu przeinaczył jakąś nazwę i tak już zostało?
  • Dlaczego farniente, ale: dolce far niente?

    12.05.2016
    12.05.2016

    Szanowni Państwo!

    Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie, z czego wynika różnica w zapisie farniente i dolce far niente?


    Z góry bardzo dziękuję.


    Z poważaniem

    Agnieszka Buczkowska

  • Dlaczego inwolutny od inwolucja?
    17.09.2018
    17.09.2018
    Szanowni Państwo,
    w matematyce o dwóch obiektach, dla których istnieje inwolucja przekształcająca jeden na drugi, mówi się czasem, że są inwolutne. Czy bardziej uzasadniony gramatycznie jest właśnie taki przymiotnik (utworzony jak kongruentne od kongruencja), czy może lepiej byłoby: inwolutywne (jak produktywny od produkcja)?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Dlaczego Petrozawodzk, a nie Pietrozawodsk jak Pietropawłowsk?
    18.10.2017
    18.10.2017
    Szanowni Państwo,
    w Wielkim słowniku ortograficznym mamy notowaną formę Petrozawodzk
    https://sjp.pwn.pl/so/Petrozawodzk;4485841.html, ale i Pietropawłowsk https://sjp.pwn.pl/so/Pietropawlowsk;4486461.html. Czy nie wymagałoby to ujednolicenia – Petropawłowsk, Petrozawodzk lub Pietropawłowsk, Pietrozawodsk? Która forma jest poprawna? Dodatkowo: czy poprawne jest oddanie (transliterowane lub transkrybowane) rosyjskiego -дск- jako -dzk- w nazwie Petrozawodzk?

    Pozdrawiam
    Dariusz Lewandowski
  • Dlaczego pięta?
    14.10.2016
    14.10.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawia mnie rola pięty we frazeologii. Mamy chwalipiętę, wiercipiętę. Słyszałem też powiedzenie niech ci pójdzie w pięty (nawiasem mówiąc, nie wiem, co właściwie znaczy).
    Czy wiadomo, skąd owa pięta się wzięła? Co do chwalipięty, przyszło mi kiedyś do głowy, że może ma to coś wspólnego z piętą Achillesa, tj. chwalipięta 'chwali nawet swój potencjalnie słaby punkt’. Ale to pewnie tylko moja fantazja.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Dlaczego sierp i młot, ale Hammer und Siechel?
    23.05.2016
    23.05.2016
    Przy podawaniu nazwy charakterystycznego komunistycznego symbolu w językach germańskich najpierw wymienia się młot, zaś sierp jako drugi w kolejności (podobnie jest w języku greckim, tzn. młot i sierp). W językach romańskich, słowiańskich i należących do innych rodzin (m.in. litewskim, fińskim, węgierskim, albańskim, tureckim) pierwsze miejsce zajmuje sierp, drugie młot. Czy mogłabym poprosić o wyjaśnienie przyczyn tego zjawiska? Skąd u narodów germańskich ta odwrócona kolejność?
  • Dlaczego szwendać się
    3.10.2016
    3.10.2016
    Szanowni Państwo,
    dopiero zajrzenie do słownika uświadomiło mi, że poprawna pisownia potocznego czasownika to szwendać, a nie szwędać. Zauważyłem zresztą, że jest to błąd popełniany przez ludzi. Czy można prosić o przybliżenie etymologii tego wyrazu, która zapewne uzasadni powód nietypowej w moim odczuciu pisowni? Brzmi z niemiecka.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Do biblioteki przyszło 30 Biblii; Karol rozdał całej klasie Makbety
    19.10.2017
    19.10.2017
    Mam pytanie w związku z wielką/małą literą w takich zdaniach jak: Do biblioteki przyszło 30 Biblii/biblii, Karol rozdał całej klasie Makbety/makbety. Z jednej strony mamy regułę [62], którą można by rozszerzyć na takie przypadki jak wyżej. Z drugiej tutaj makbet = egzemplarz „Makbeta”. Można by więc argumentować, że zasada [122] przemawia za małą literą. Ciekaw jestem Państwa opinii. Wiem, że poruszałem już podobny temat (Tytusy i Kangury), tu jednak chodzi o coś nieco innego.

    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego