Niedźwiedzki
  • Ozdóbeczka

    18.11.2015
    18.11.2015

    W poradzie https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/kosciol-kosciolek-kosciolek-koscioleczek;13419.html można przeczytać, że (i dlaczego) nie kościółeczek, tylko kościołeczek. Czy analogicznie będzie: nie ozdóbeczka tylko ozdobeczka?

  • paść jak kawka

    23.04.2020
    14.06.2015

    Szanowni Państwo,

    mam niemały problem z pewnym związkiem frazeologicznym i szczerze wierzę, że pomogą mi go Państwo rozwiązać. Chodzi o związek: paść jak kawka. Samo znaczenie tego związku nie jest mi obce i wedle mojej wiedzy związek ten znaczy tyle co: 'być bardzo zmęczonym, nie mieć na nic siły'. Zagwozdką dla mnie jest etymologia tego związku frazeologicznego. Dlaczego akurat jak kawka? Czy słowo paść w tym związku pochodzi od słowa padać, czy może od jakiegoś innego słowa?

  • Poczwórnić, a może poczworzyć?
    22.05.2016
    22.05.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się, czy można utworzyć sensowny odpowiednik angielskiego quadruple, tj. 'czterokrotnie zwiększyć'. Czy mogłoby to być poczwórnić?
    Google notuje kilka użyć. Swoją drogą zastanawiające, że w angielskim takie jedno słowo było potrzebne, a w polskim jakoś mniej. Ciekawe, czy można to jakoś wyjaśnić.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • Popiątnić
    12.03.2020
    12.03.2020
    Jeśli ktoś może coś podwoić lub potroić, a my osiągamy rezultaty jeszcze lepsze, to czy możemy powiedzieć, że udało nam się coś popiątnić (skoro wartością początkową było np. 1, a my osiągnęliśmy 5)?
  • Przezwa

    14.09.2020
    14.09.2020

    Jerzy Pluta w Nocie edytorskiej do „Dzieł wybranych” H. Worcella (Ossolineum, 1979) parokrotnie używa wyrazu przezwy (t.1, str. 645): „powieściowe przezwy zawierają cząstkę nazwisk autentycznych”, „żartobliwe przezwy otrzymali (...) dwaj znani pisarze”. Jakie brzmienie ma ten wyraz w M. l.poj. i czy w jakimś słowniku można go znaleźć?

  • stuprocentowy, dwustuprocentowy
    31.12.2012
    31.12.2012
    Szanowna Redakcjo,
    zastanawiam się nad formą stuprocentowy oraz jej pochodnymi, a więc dwustuprocentowy itd. Jak forma STUprocentowy zamiast STOprocentowy daje się uzasadnić pewną „naturalnością wymowy” (chociaż co do tej formy też mam wyraźne wątpliwości), tak DWUSTUprocentowy nie ma żadnego sensu, bo skoro DZIESIĘCIOprocentowy (a nie DZIESIĘCIUprocentowy), to dlaczego nie DWUSTOprocentowy?
    Pozdrawiam i czekam na odpowiedź
  • Szachraić
    21.05.2016
    21.05.2016
    Czy jakiś słownik języka polskiego notuje słowa szachraić i szachrajenie?
  • Szczurzyć

    23.01.2022

    Chciałabym poznać wytłumaczenie zwrotu: szczurzyć oczy (uszy).

    Z góry pięknie dziękuję za wytłumaczenie

  • tomat czy tomata?
    26.09.2006
    26.09.2006
    To, w czym były skumbrie (Gałczyński), to tomat czy tomata? Dotąd trafiłem na dwa sprzeczne tropy: po rosyjsku томат to przecier pomidorowy (w Internecie można też znaleźć wyrażenie „Скумбрия в томате’’), ale… w Skrzydlatych słowach Markiewicza i Romanowskiego cytat został w indeksie umieszczony pod słowem tomata, co mogłoby sugerować jakieś dawne zapożyczenie ze zmianą rodzaju (coś jak фисташка / fistaszek). Może dobre są oba warianty? Proszę o pomoc w ustaleniu mianownika.
  • To nie haplologia…

    8.04.2016
    8.04.2016

    Szanowna Poradnio,

    słowniki języka polskiego podają zgodnie jeden przykład haplologii: sześcian zamiast sześciościan (wzorem: ośmiościan). Przykład znakomity, ale i chyba nader odosobniony…

    Czy istnieje w polszczyźnie więcej takich wyrazów? Czy, przykładowo, można dopatrzyć się haplologii w następujących wyrazach: skoczogonek (skoczoogonek), scenopis (scenoopis), mięsopust (mięsoopust); ewentualnie haplologii „głoskowej”: dysonans (dyssonans), falstart (falsstart)?

    Michał Gniazdowski

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego