Nowego-słownika-poprawnej-polszczyzny
  • bynajmniej – przynajmniej

    10.10.2020
    10.05.2006

    Szanowni Państwo!

    Spotykam się często z wypowiedziami zawierającymi słowo bynajmniej w znaczeniu 'przynajmniej', np. „Bynajmniej ja tak sądzę”. Przyznaję, że mnie to razi. Bardzo proszę o wyjaśnienie zasad używania słowa bynajmniej oraz o kilka przykładów poprawnego użycia. Dziękuję i pozdrawiam!

  • choroba Heinego-Medina – i podobne nazwy
    29.11.2001
    29.11.2001
    Szanowni Państwo,
    Chciałabym zapytać o odmianę nazwisk dwuczłonowych spotykanych w literaturze medycznej, np. Scipion Riva-Rocci, oraz par nazwisk, od których pochodzą nazwy chorób, np. Heine Medine czy Otto Chrobak. Czy aparat do mierzenia ciśnienia jest Riva-Rocciego czy Rivy-Rocciego? Choroba jest Heinego i Medina, Heinego-Medina, Heine-Medina; choroba Otta i Chrobaka, Otto i Chrobaka, Ottona i Chrobaka, Otto-Chrobaka (jak Heine-Medina)?
    Będę wdzięczna za odpowiedź.
    Serdecznie pozdrawiam
    Jadwiga Miernik
  • chwalipięta i trusia
    25.03.2007
    25.03.2007
    Jakiego rodzaju są rzeczowniki ekspresywne takie jak chwalipięta, trusia, dupa używane w odniesieniu do mężczyzn? Nowy słownik poprawnej polszczyzny pod hasłem chwalipięta podaje dwie formy: „Nieznośna z niego chwalipięta” oraz „Nieznośny z niego chwalipięta”. Czy zatem odmienia się: ten dupa, tego dupę, temu dupie, czy też: ta dupa, tej dupy, tej dupie? Czy obydwie formy są poprawne?
    Przepraszam za brzydkie słowa i pozdrawiam.
    Mirosław z Berlina
  • cza-cza
    23.12.2005
    23.12.2005
    Cza-cza, jak podaje słownik, jest „blm a. ndm”. Singularia tantum mogą jednak tworzyć formy liczby mnogiej, jeśli wiąże się to ze zmianą znaczenia podstawowego (za Praktycznym SPP nie tylko dla młodzieży, str. 456) – np. „Program występu obejmuje fokstrota i dwie cza-cze”, „Kompozytor dostarczył na czas trzy cza-cze”. A pięć? Przez analogię do tęcz i dacz byłożby… cza-cz?
  • Czy kadr i wiatr się rymują?
    19.12.2003
    19.12.2003
    Czy w wyrazach: bóbr, kadr, kadm, wydm, mężczyzn, przyjaźń przedostatnia głoska powinna być wymawiana zgodnie z pisownią, czy bezdźwięcznie (odpowiednio: [bupr], [katr], [katm], [wytm], [męszczysn], [pszyjaśń])? Mnie jedyną naturalną wymową wydaje się ta druga, ale większość ludzi wymawia te głoski dźwięcznie, zgodnie z pisownią. Kto ma rację?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • dieta
    4.10.2012
    4.10.2012
    Dawniej dieta oznaczała specjalny sposób żywienia, zwłaszcza w chorobie (np. dieta bezglutenowa). Potem – w ogóle pewien sposób odżywiania (np. dieta sportowców). Ostatnio usłyszałem od lekarki, że mam solić dietę. Czy dieta dzisiaj to tyle, co żywność, pokarm?
  • digitalizacja i dygitalizacja
    10.04.2003
    10.04.2003
    Która z form wyrazu opisującego zamianę danych analogowych na cyfrowe – poprzez np. skanowanie – jest, Państwa zdaniem, poprawna (lub bardziej poprawna): dygitalizacja czy też digitalizacja? Wyraz wcielony do polszczyzny z języka angielskiego (choć etymologicznie pochodzący, jak sądzę, z łaciny) ma tam wymowę oddaną przez dźwiek różny zarówno od polskiego y jak też i. Niemniej – moim skromnym zdaniem – forma dygitalizacja jest bardziej naturalna i bliższa może wymowie oryginalnej.
    Z góry dziekuję za odpowiedź!
  • dla potrzeb czy na potrzeby?
    7.03.2008
    7.03.2008
    Witam :)
    Często mam wątpliwość, którą formę wybrać: dla potrzeb czy na potrzeby? Jak należy pisać np. w zdaniu: „Fakultet Lotnictwa kształcił specjalistów dla potrzeb Wojsk Lotniczych” czy „Fakultet Lotnictwa kształcił specjalistów na potrzeby Wojsk Lotniczych”?
  • do i na
    17.11.2009
    17.11.2009
    Witam. Mam pytanie dotyczące na i do. „Bar w porze śniadania był pusty i idealnie nadawał się do idealnej rozmowy” czy „na idealną rozmowę”? A może obie [formy] są poprawne?
    Dziękuję serdecznie
    Joanna
  • dołączać
    29.10.2001
    29.10.2001
    Witam,
    Czy to możliwe że słowo dołączam ma dopuszczalną pisownię dołanczam? Ponoć w radiu stwierdzono, że taka forma jest dopuszczalna. Może chodziło o wymowę?
    Pozdrawiam,
    Arek Gałat
    Bydgoszcz
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego